از قدیمالایام کلیشههایی چون «دخترا بابایی هستند و پسرا مامانی» یا «دخترها دوست دارند خودشان را برای پدرانشان لوس کنند» و عباراتی از این دست، باعث شده تا پدران و مادران در نوع ارتباط مناسب خود با فرزندانشان دچار اشتباهاتی شوند. درست است که تفاوتهای اساسی در جسم و روان دختران و پسران باعث متفاوت شدن نحوه تربیت و ارتباط با آنها میشود، اما این کلیشهها نباید باعث شود که مثلاً پسران مورد توجه پدرانشان قرار نگیرند و یا اینکه مادران نقشی در ارتباط صمیمانه با دخترانشان نداشته باشند. از سوی دیگر تحقیقات روانشناسی نشان داده دخترانی که از سوی پدرانشان توجه کافی دریافت میکنند، در نحوه ارتباط برقرار کردنشان با مردان دیگر در آینده، انتخاب همسر و انتخابهای دیگر زندگی خود موفقتر عمل میکنند؛ چراکه بهلحاظ شخصیتی رشد بهتری نسبت به سایرین که چنین شرایطی را نداشتهاند، پیدا میکنند. حالا سؤال این است که چه نکاتی را یک پدر دختردار باید رعایت کند تا شناخت بهتری از دخترش پیدا کرده و همینطور براساس آن شناخت، ارتباط بهتری با او برقرار کند. نقش پدران در احساس ارزشمندی دختران در جای دیگری از تحقیقات روانشناسی ثابت شده که پدرها در رشد هویت جنسی سالم دخترانشان نقش مؤثری دارند، بنابراین خیلی مهم است که چه نوع رفتاری با دخترانشان داشته باشند و البته در کنارش نحوه رفتار پدر با همسر خود که مادر دختر باشد نیز در انتخابهای آتی دختران مهم است؛ چراکه اگر پدر الگوی خوبی از یک مرد مناسب باشد و رفتار ارزندهای در منزل داشته باشد، دختر خیلی بهتر میتواند در آینده انتخاب همسر کند. «مریم مظاهری»، روانشناس خانواده میگوید: دخترانی که در خانوادهای رشد کردند که مادر یا پدر یا بهعبارتی یکی از والدین در خانه مسلط هستند و دیگری نقش مهمی در خانه ندارد، گرفتار همین چرخه در آینده نیز خواهند شد؛ بهویژه اگر مادر در خانه مسلط باشد و پدر در تصمیمگیری نقش نداشته باشد، قطعاً این دختر با مرد آیندهاش دچار مشکل میشود؛ چراکه پدر خود را بهعنوان یک مرد مقتدر و مهم در زندگیاش ندیده و همین بر نوع رفتار و برخوردش با دیگران اثرگذار است، اما اگر پدر مسئولیتپذیر، دلسوز، مهربان و درعینحال حمایتگر باشد، این دختر تعریف خوبی از مردانگی خواهد داشت. در کنار این مسائل اگر پدر حالات دخترانگی فرزندش را خوب درک کند، از او تعریف کند، از زیبایی و برازندگیاش بگوید، برایش هدیه بخرد، حس ارزنده بودن را به او بدهد و مدام در ارتباط با مسائل مختلف با او صحبت کند، این دختر عزت نفس خواهد داشت و نیاز به حرکتهای نمایشی برای نشان دادن خود در دوران نوجوانی یا جوانی پیدا نمیکند و مشکلات جنسیتی نیز پیدا نخواهد کرد. اهمیت نوازشهای پدرانه برای دختران درست است که در سنین کودکی همه بچهها نیاز به محبت و نوازش دارند، اما دختربچهها بهخاطر شیرینکاریهایی که برای پدرانشان انجام میدهند، شاید بیشتر محبوب آنها شوند؛ از طرفی نوازش پدرانه برای همه دختران دوستداشتنی است و تا ابد در ذهنشان باقی خواهد ماند. «مینا دادگسترمقدم»، مشاور خانواده هم در ارتباط با نوع ارتباط فرزند با پدرش میگوید: هر نوع رابطهای حتی رابطه پدر فرزندی که به نظر میرسد از پایه خوب است، نیاز به مراقبت و دقت دارد. پدر خانواده از دوران بارداری همسرش باید به جنین در شکم احساس آرامش داده و با او ارتباط عاطفی برقرار کند؛ پدر نخستین مرد زندگی دختر است و این ارتباط در سنین کودکی هم در قالب مرحله «اعتماد در برابر بیاعتمادی» شکل میگیرد. یعنی پدر اگر بتواند ارتباط خوبی با دخترش برقرار کند، این اعتماد شکل میگیرد؛ وگرنه به یک بیاعتمادی تبدیل میشود که تا بزرگسالی فرد را دچار مشکل میکند. نکته دیگر شکلگیری هویت جنسی دختران است که پدران شاید تصور کنند در آن نقشی ندارند و چنین چیزی ارتباط با مادر دارد، درحالی که یک دختر دوستداشتنی بودن برای پدر دقیقاً همان چیزی است که باعث کسب هویت صحیح کودک میشود و از سنین سهسالگی صورت میگیرد؛ به این معنا که این دختر خودش را دوست داشته و از جنسیت خود راضی باشد. خالهبازی پدرانه با دختران هر پدری در دوران کودکی فرزندش باید با او کودکی کند، حتی عروسکبازی! مثلاً ظرفها را باهم بشویند، غذا درست کنند و در ظروف پلاستیکی باهم غذا بخورند و بعد هم آنها را در سینک ظرفشویی بگذارند، همه این کارها باعث شادی دختران میشود. برخی پدران تصور میکنند که با «منِ بالغ» باید با بچه روبهرو شوند، درحالی که نباید اینطور باشد. دنیای کودکانه کاملاً رفتار کودکانه میطلبد، پس بهتر است باهم وقت بگذرانید و گاهی به زمینهای بازی بروید و کودک شوید. به سؤالات کودکتان پاسخ دهید گاه پیش میآید که بچهها سؤالات زیاد و پرتوپلایی میپرسند که والدین را خسته میکند؛ بهتر است در این زمینه پدران حوصله زیادی کنند و به فرزندانشان پاسخگو باشند، حتی اگر سؤالها پرتوپلا است، اما میتواند از سوی والدین پاسخ داده شود تا بچه احساس ارزشمندی داشته باشد. نقش پدر در دوران بلوغ دختران بازهم خیلی از مردم تصور میکنند در دوره بلوغ دختران، مادران آنها تنها نقش اساسی دارند، درحالی که پدران در شکلگیری شخصیت دختران و خودپنداره آنها تعیینکننده هستند، دختران در این سنین نیاز به تأیید دارند. مظاهری در همین خصوص میگوید: اگر پدران برای دخترانشان در سنین بلوغ وقت بگذارند، با آنها به گردش و تفریح بروند، نیازهایشان را درک کرده و با آنها گفتوگوی درست داشته باشند و از همه مهمتر محبتشان را دریغ نکنند، بچهها در سنین بلوغ به سمت دنیای بیرون از خانه و انحرافاتی چون ارتباط با جنس مخالف گرایش پیدا نمیکنند. بنابراین بهتر است در سنین بلوغ پدران نگویند که دخترشان بزرگ شده است، او را ببوسند، در آغوش بگیرند و به او مدام بگویند که دوستش دارند و درنهایت کاری کنند که دخترشان با آنها احساس راحتی کرده و همه حرفهایش را به پدرش بزند. وقتهای دونفره تعیین کنید گاه دیده میشود که وقتگذرانیهای دونفره بین پدر و دختر میتواند در روابط آنها اثر مثبت بسیاری بگذارد، مثلاً گاه دخترتان را برای یک سینما رفتن، رستوران یا پارک از همسرتان قرض گرفته و باهم وقت بگذرانید، خاطرهسازی کنید و حتی یک قدم زدن شبانه باعث میشود که خیلی به هم نزدیک شوید، او را نوازش کنید و به او بگویید که در زندگی شما ارزشمند است و حتی گاهی در طول روز با یک پیامک به او میزان علاقهتان را ابراز کنید و در فضای مجازی باهم در ارتباط باشید. به فاصله خود و دخترتان احترام بگذارید دادگسترمقدم میگوید: در دوران جوانی بهدلیل استقلالی که بچهها پیدا میکنند در زمینه مالی، شغلی و تحصیلی، ممکن است قدری پدران از دخترانشان دور شوند. در این زمینه نباید پدرها حساس باشند و بهتر است به این فاصله احترام بگذارند؛ اما نقش حمایتگرانه و رفاقتی خود را برای دخترانشان حفظ کنند. او را درک کنند و از فاصله نزدیک حامی او باشند تا هر زمان که دختران نیاز داشتند، کنارشان باشند. همیشه لازم است که پدر به دخترش بگوید که حامی او است و در هر شرایطی او را ترک نمیکند. دیگر در این سن نیاز به «منِ کودک» برای ارتباط برقرار کردن نیست، بلکه «منِ بالغ» به کمک ارتباط شما میآید. بنابراین بهتر است پدران در این سنین هم اهل شنیدن و گفتوگو برای ارتباط برقرار کردن با دخترانشان باشند. ممکن است دختر شما در این سن بخواهد شریک زندگی آیندهاش را انتخاب کند، بنابراین نیاز دارد که در این زمینه با شما صحبت کند، او شناختی از مردان بهواسطه حضور شما در زندگیاش دارد؛ بهتر است پدران معقولانه و با روشهای صحیح در این زمینه کمک فرزندانشان باشند. و درنهایت زمانهایی که همه دختران نیاز دارند که پدرانشان در کنارشان باشند، مثل جشن فارغالتحصیلی، جشن تکلیف، فعالیتهای مختلف داوطلبانه و جاهایی که بهلحاظ شغلی نیاز به حضور پدرانشان برای تأیید شدن و افتخار کردن به او دارند، بهتر است پدران هیچگاه دخترانشان را در این شرایط تنها نگذاشته و در ذهنشان خاطرات خوشی باقی بگذارند.
|