از طرح روستای قرآنی چه خبر؟

در همان سال روستاهای اندبیل از استان اردبیل، بیلند از استان خراسان رضوی، چارک از استان بوشهر، قراخیل از استان مازندران، محمدآباد از استان فارس، ده عرب از استان یزد و فردو از استان قم به عنوان روستاهای قرآنی معرفی شدند و سخن از این بود که 750 روستای کشور با هدف انتخاب به عنوان روستای قرآنی مدارک خود را به دبیرخانه این طرح ملی ارسال کرده اند تا در نهایت 10 روستا به عنوان روستای قرآنی معرفی شود. البته به گفته مرتضی خدمتکار مدیر کل وقت دفتر تبلیغ و ترویج معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اطلاعات هزار و 97 روستا از سوی دهیاران در سامانه به ثبت رسید و مستندات مربوطه بارگذاری شده بود و هیئت‌های انتخاب استانی کار خود را با همکاری دستگاه‌هایی مانند استانداری ها، ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور و سازمان دارالقرآن الکریم آغاز کردند و تمام استان‌ها مکلف شدند حداکثر تا سه روستا را به عنوان روستای قرآنی معرفی کنند.

با این حال 37 روستا در سال 1400 از سوی 25 استان معرفی شد که از این میان 18 استان توانستند 50 درصد امتیاز یعنی 100 امتیاز را کسب کنند و در نهایت همین هفت روستا به عنوان روستای قرآنی معرفی شدند.

خدمتکار به شرایط روستاهایی که به عنوان روستای قرآنی معرفی می‌شوند هم اشاره کرد و گفت فرهنگ عمومی دینی مانند مسجد، کتابخوانی، ایثارگران و شهدا به عنوان شاخص اول، آموزش و پژوهش قرآنی به عنوان شاخص سوم، تبلیغ و ترویج قرآنی به عنوان شاخص سوم و شاخص چهارم نیز کاهش آسیب‌های اجتماعی است. به عبارت دیگر میزان ضریب آسیب‌های اجتماعی را به حوزه فرهنگ دینی ارتباط دادیم. یعنی فقط برگزاری یک محفل قرآنی یا داشتن یک موسسه قرآنی نمی تواند نشان دهنده تحقق فرهنگ قرآنی باشد.

هدف از اجرای طرح روستای قرآنی بیش از هر چیز الگوسازی بوده تا روستاهای شاخص که در حوزه فعالیت‌های قرآنی و فرهنگ قرآنی پیشگام هستند، به مردم معرفی شود و یک جریان سازی در کشور به راه بیافتد. در همین راستا اعطای نشان روستای قرآنی و حمایت ویژه برای توسعه فعالیت‌های قرآنی این روستاها در سال 1400 در نظر گرفته شد اما آیا در عمل این حمایت‌ها صورت گرفت تا با ایجاد یک شبکه، روستاهای قرآنی به تبادل تجربیات و ایده‌ها بپردازند و از ظرفیت‌های یکدیگر استفاده کنند؟

حمایت از طرح‌های قرآنی در دولت سیزدهم به عنوان یکی از ویژگی‌های دولت مردمی شناخته می‌شود به گونه ای که محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شهریور سال گذشته ضمن سفری که به روستای قرآنی سوها در شهرستان نمین داشت، در حمایت از این طرح گفت «همه حافظان و قاریان قرآن این روستا را عضو صندوق اعتباری هنر کردیم.» روستای سوها 300 حافظ قرآن دارد که 26 نفر از آنها حافظ کل قرآن هستند. البته این آمار مربوط به یک سال پیش است و باید دید مربیان قرآنی این روستا چند حافظ تربیت کرده اند.

علیرضا معاف معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دی ماه سال گذشته ضمن ارائه گزارشی از عملکرد معاونت قرآن به سفر وزیر ارشاد اشاره کرد و گفت که به ادارات کل ارشاد استان‌ها نامه داده تا روستاهای منتخب خود را معرفی کنند و درباره فلسفه ادامه اجرای این طرح گفت «مهمترین فایده اجرای چنین طرح‌های تبلیغی ترویجی، ایجاد رونق در روستا و استان است و در سطح ملی نیز جلوه ای از رسوخ قرآن در عمق روستاها و دین مردم را به نمایش می‌گذارد.»

حالا بعد از یک سال در پیگیری ادامه این طرح متوجه شدیم که طرح روستای قرآنی با چالش‌هایی در اجرا روبرو شده و قائم مقام معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفته است که این طرح در حال بررسی است و هنوز به نتیجه نرسیده است.

محمدمهدی عزیززاده با اشاره به بازنگری طرح‌های روستای قرآن، پایتخت قرآن، پایتخت صحیفه سجادیه و پایتخت نهج البلاغه گفت: این طرح‌ها در حال بازنگری است. چون روستای قرآن در سال اول اجرای خوبی داشت؛ بر خلاف پایتخت نهج البلاغه و پایتخت صحیفه سجادیه که اجرای آن‌ها در سال اول، تجربه خوبی نبود ولی روستاهای قرآنی طرح خوبی بود.

وی افزود: البته این طرح در اصل آن و انتخاب شهر و روستا در حوزه برنامه ریزی ما محل چالش و گفت و گو است و به نتیجه ای نرسیده ایم که آیا در این شرایط، اولویت ما هست یا نه. زمانی پایتخت معرفی کردن برای کتاب و سایر موضوع‌ها جریان داشت ولی اکنون اینگونه نیست که مثل سابق موجی به راه بیافتد. الان تمرکز در فضای مجازی و تولید محصول است و چالش ما د