سپهرغرب، گروه زیست‌بوم: مدیر برنامه کلان پایش اقیانوس‌شناسی خلیج فارس و دریای عمان پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی با تأکید بر اینکه کل محیط‌های آبی دنیا اسیدی شدن را تجربه کرده‌اند، گفت: اسیدی شدن آثار منفی بر بقای بسیاری از موجودات دریایی شامل کفزیان و شناور زیان داشته است.

ابوالفضل صالح در وبینار دانش دریاها و اقیانوس‌ها با بیان اینکه 97.5 درصد از آب‌های کره زمین شور هستند، افزود: تنها 2.5 درصد آب‌های کره زمین شیرین هستند که بخشی از آن در یخ‌های قطب شمال و جنوب، آب‌های زیر زمینی و بخشی از آن در آب‌های سطحی و اتمسفر هستند.

وی ادامه داد: شوری آب از منطقه‌ای به منطقه دیگر متغیر است، ولی نسبت مواد جامد محلول اصلی در آب دریا ثابت است.

مدیر برنامه کلان پایش اقیانوس‌شناسی خلیج فارس و دریای عمان پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی، اقیانوس‌ها را مخزن بزرگی از کربن دانست که با تبادلاتی که با اتمسفر دارند، می‌توانند بر اقلیم زمین اثرگذار باشند، یادآور شد: عناصر موجود در اقیانوس‌ها بر تولید آبزیان اثرگذار است که از جمله این عناصر می‌توان به مواد مغذی فسفر، نیتروژن، سیلسیوم، آهن، روی، مس، کبالت، بور، مس، اکسیژن، کربن و گوگرد اشاره کرد.

صالح، خلیج فارس را یکی از داغ‌ترین محیط‌های دریایی زمین در تابستان دانست و گفت: در میانه تابستان دمای سطح آب این حوضه آبریز به بیش از 35 درجه سانتی‌گراد می‌رسد. دمای این محیط در زمستان بین 15 تا 22 درجه سانتی‌گراد است.

به گفته وی اختلاف دمای تابستان و زمستان این محیط آبی در شرق و غرب بین 10 تا 20 درجه سانتی‌گراد برآورد شده است.

وی با اشاره به میزان شوری آب در خلیج فارس خاطرنشان کرد: گرادیان شوری قابل توجهی به صورت افقی و عمودی در خلیج فارس دیده می‌شود، به گونه‌ای که آب ورودی از تنگه هرمز دارای شوری حدود 36.5 با پیشروی به سمت غرب و شمال غرب به سرعت به شوری 40 و بیشتر می‌رسد.

به گفته این محقق، در مناطق کم‌عمق جنوبی شوری به بیش از 42 می‌‎رسد و در زمستان به دلیل ورود کمتر آب از تنگه هرمز شوری سطحی در خلیج فارس بیشتر از تابستان می‌شود.

صالح با بیان اینکه اروند رود در شمال غرب خلیج فارس شوری آب را کاهش می‎‌دهد، گفت: از سوی دیگر شیمی کربنات در آب خلیج فارس شرایط مطلوبی را برای جانوران و گیاهان ساکن این محیط فراهم کرده است، به نحوی که تشکیل ساختارهایی از جنس کربنات کلسیم مانند اسکلت مرجان‌ها و پوسته برخی از گونه‌های فیتوپلانکتون در مقایسه با سایر محیط‌های دریایی تسهیل شده است.

وی اسیدی شدن محیط‌های دریایی را از معضلات جدید جهان عنوان کرد و ادامه داد: اسیدی شدن دریاها باعث شده توجه به سوی آثار آن بر موجودات و بوم‌سازگان‌های دریایی جلب شود، برای مثال مطالعات نشان داده است که اسیدی‌تر شدن دریاها آثار منفی بر روی نرخ رشد و کلسیفیکاسیون، متابولیسم، نمو، تنظیم PH غشایی و بقای بسیاری از موجودات دریایی شامل کفزیان و شناور زیان داشته است.

رئیس مرکز ملی تحقیقات جنوبگان پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی و علوم جوی، خاطرنشان کرد: از این میان موجوداتی که از ساختارهایی از جنس کربنات کلسیم استفاده می‌کنند، حساسیت شفاف‌تری به اسیدی‌تر شدن نشان می‌دهند؛ چرا که کیفیت و سرعت تشکیل ساختارهای کربناتی آن‌ها مانند اسکلت یا پوسته به شدت متأثر از شیمی کربنات آب دریا است.

صالح با تأکید بر اینکه کل محیط‌های دریایی جهان اسیدی شدن را تجربه کرده‎‌اند، یادآور شد: این روند تا پایان قرن حاضر ادامه دارد.