جشنواره تئاتر خیابانی مریوان، روایتگر آیین‌های سنتی

سپهرغرب، گروه خبر: نام شهر مریوان با تئاتر خیابانی عجین شده و از این شهر به‌عنوان پایتخت تئاتر خیابانی ایران یاد می‌شود. شهری که با مردمان بافرهنگش و دارا بودن تعدادی دیگر از شاخص‌های فرهنگی، مکان مناسبی برای فعالیت گروه‌های نمایشی و برگزاری سایر برنامه‌های فرهنگی و هنری است.

این روزها به‌واسطه برگزاری چهاردهمین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان، شور و شوق خاصی در این شهر برپا شده‎است و همچون دوره‌های گذشته جشنواره با استقبال پرشور مخاطبان برگزار می‌شود.

حضور جوانان و زنان و کودکان با لباس‌های محلی و حلقه بستن آن‌ها بر گرد گروه‌های نمایشی و همراهی آن‌ها با گروه‌ها، همواره یکی از نکات مثبت جشنواره مریوان بوده‎است.

در روز دوم چهاردهمین جشنواره تئاتر خیابانی مریوان بالغ‌بر 31 نمایش در شهر مریوان به اجرا درآمد که هفت اثر آن‌ها در جوار دریاچه زریبار بود.

نمایش «گلدی می‌خواند» از گنبدکاووس یکی از اجراهایی بود که مورد استقبال پرشور مخاطبان قرار گرفت.

اعضای این گروه نمایشی سنتی آیینی را اجرا کردند که پوشیدن لباس‌های محلی ترکمنی جلوه خاصی را به این نمایش داده بود. همچنین دوتار نوازی اعضای گروه، فضای فرح‌بخشی را ایجاد کرده بود.

این نمایش درواقع روایتگر تقابل زندگی شاه و رعیت و قصه عشق و دلدادگی «تایماز» پسر خان و «آیناز» دختر گلدی مراد، نوازنده ترکمن بود.

اسفندیار قرنجیک از اعضای این گروه در مورد نمایش «گلدی می‌خواند»، گفت: در این نمایش بایرام‌خان که خان‌آبادی است با «گلدی مراد» نوازنده و خواننده دوتار ترکمن میانه خوبی ندارد. از طرفی پسر خان عاشق دختر این نوازنده می‌شود. خان هرچند تمام سعی خود را می‌کند که مانع از انجام این کار شود اما درنهایت موفق نمی‌شود و پسرش با دختر نوازنده ازدواج می‌کند.

وی در ادامه با بیان اینکه حدود 30 سال است که کار تئاتر می‌کنم، تصریح کرد: امسال سومین دوره‌ای است که در جشنواره تئاتر خیابانی مریوان شرکت کرده‌ام و فضای این شهر برای تئاتر خیابانی بسیار خوب است، به‌ویژه دریاچه زریوار که چشم‌انداز بسیار خوبی دارد.

نمایش «باسنگ» از هرمزگان نیز یکی دیگر از نمایش‌هایی بود که با درون‌مایه‌ آیینی سنتی خود، به معرفی آیین‌های عروسی منطقه بندر خمیر و شهر هرمزگان می‌پرداخت.

مرضیه آزادی‎خالص، کارگردان این نمایش در مورد اثر خود، اظهار کرد: در این نمایش پنج آیین مرتبط با عروسی در هرمزگان به تصویر کشیده شده که ازجمله آن‌ها آیین سرتراش، حمام گردانی، پری و پروند و غیره است.

وی ابراز کرد: این آیین‌ها در حال حاضر هم در شهر هرمزگان وجود دارد و فراموش نشده و انجام می‌شود.

کارگردان نمایش با سنگ در ادامه با بیان اینکه 19 سال است فقط در زمینه تئاتر آیینی کار می‌کنم، اضافه کرد: امسال چهارمین بار است که در این جشنواره شرکت کرده‌ام و هدفم از اجرای این نمایش به تصویر درآوردن آیین‌های سنتی شهرم و آشنا کردن مردم دیگر نقاط با این آیین‌ها بوده‎است.

وی تصریح کرد: در شهر خودمان نیز حداقل هر 10 روز یک‌بار تئاترهای آیینی را اجرا می‌کنیم و نمایش‌های آیینی ما فقط به حضور در جشنواره خلاصه نمی‌شود. این نمایش‌ها را به اجرا درمی‌آوریم تا رسوم خود را زنده بداریم و فراموش نشوند.

آزادی‎خالص از کمبود بودجه در حوزه تئاتر انتقاد کرد و گفت: آن‌گونه که باید حمایت مالی نمی‌شویم و برای ما نسبت به شهرهای دیگر تبعیض قائل می‌شوند.

وی در پایان ضمن ابراز خرسندی از حضور در جشنواره تئاتر خیابانی مریوان، خاطرنشان کرد: خوشبختانه هیچ‌ مشکل خاصی در جشنواره تئاتر مریوان نداشته‌ و همیشه با خاطره خوشی این شهر را ترک کرده‌ایم.

نمایش‌های «آلوده نکنیم»، «اسفندیار هم آری»، «یک وال برای خدا نامه نوشت» و «شکست غول بیکاری» از دیگر آثاری بودند که در کنار دریاچه زریبار به نمایش درآمدند و همچنان استقبال مردم از این اجراها بسیار پرشور بود.

اما جدای از تأثیرات مثبت و تبادلات فرهنگی جشنواره تئاتر خیابانی مریوان، اگر بخواهیم نظرات متفاوتی را نیز در مورد این جشنواره بشنویم باید نظر منتقدان را نیز جویا شد.

«شهرام میرزایی»، کارشناس و یکی از اهالی تئاتر استان کردستان که برای تماشای نمایش‌های چهاردهمین جشنواره تئاتر خیابانی در شهر مریوان حضور دارد، دیدگاهی متفاوت را نسبت به تئاتر خیابانی داشت.

وی با بیان اینکه اساساً با جشنواره تئاتر خیابانی مخالف هستم، در مورد دلایل این مسئله، اظهار کرد: تئاتر خیابانی در ذات خود یک تئاتر خیابانی اعتراضی باید باشد اما هنگامی‌که دولت، تئاتری را برگزار می‌کند، نمی‌توان از آن انتظار رویکرد تئاتر اعتراضی را داشت.

میرزایی تأکید کرد: نمایش خیابانی باید مخاطبش مردم کوچه و بازار باشند و مردم را درگیر خود کند.

وی در خصوص جشنواره تئاتر خیابانی مریوان، عنوان کرد: در این جشنواره رویکردها تکراری شده و بعضاً بیشتر شاهد اجراهای صحنه‌ای هستیم که خارج از صحنه اجرا می‌شوند و خیابانی نیستند.

این کارشناس تئاتر برای بهبود کیفیت آثار شرکت‌کننده در جشنواره تئاتر مریوان نیز اعتقاد داشت که باید سیاست‌های کلی جشنواره تغییر کند و ایده‌های نو و تازه در این جشنواره وجود داشته باشند.

در روز سوم جشنواره تئاتر خیابانی مریوان (دوشنبه، چهارم شهریور)، بیش از 30 نمایش در نقاط مختلف این شهر به اجرا درمی‌آیند و جشنواره کم‌کم به روزهای پایانی خود نزدیک می‌شود.

چهاردهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان از یکم الی پنجم شهریورماه جاری با حضور هنرمندان و گروه‌های نمایشی 17 استان و 11 کشور در پایتخت تئاتر خیابانی کشور (مریوان) در حال برگزاری است.

گفتنی است؛ درمجموع 38 اثر به بخش نهایی چهاردهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان راه‌یافته‌اند که 28 اثر در بخش داخلی و 10 اثر در بخش بین‌الملل هستند.