در سال رونق تولید؛

هنر صنعتگران شهر جهانی سفال در نبود زیرساخت، رنگ باخت

سپهرغرب، گروه خبر - طاهره ترابی‌مهوش: بدون تردید، یکی از معضلات بغرنج و عدیده فعلی کشور و به‌تبع آن استان همدان در حوزه اقتصادی و اجتماعی، به عارضه بیکاری و کمبود فرصت‌های شغلی معطوف می‌شود.

طی سالیان گذشتهریال طرح‌ها و برنامه‌های بسیاری با هدف کاهش ضریب بیکاری در کشور عملیاتی شده که هر یک با صرف هزینه‌های سنگین به ایجاد فرصت‌های شغلی منتهی شده، اما حال‌ این روزهای اقتصاد جامعه و نمود بیکاری در آن، مؤید این واقعیت تلخ است که دستاوردهای حاصل‌شده با اهداف از پیش تعیین‌شده و انتظاری که در ارتباط با خروجی و نتایج این طرح‌ها مدنظر قرار داشت، از همخوانی و سازگاری کافی برخوردار نیست.

در‌این‌میان، می‌طلبد به‌ موازات اجرای طرح‌های اشتغال‌زا و پرهیز از صرف هزینه کارکرد‌هایی که خروجی آن تناسب چندانی با نتایج حاصله ندارد، به ظرفیت‌های موجود در هر استان که به‌صورت بالقوه مستعد اشتغال‌زایی، توسعه فرصت‌های شغلی و درنهایت نمود از تحقق شعارهای اقتصادی هستند، توجه افزون‌تری شود.

با این اوصاف، عرصه صنایع دستی از نمونه چنین بخش‌ها و ظرفیت‌هایی به‌شمار می‌رود که به‌واسطه تاریخ، فرهنگ و تمدن کهن در واقِعِ امر، در سایه برنامه‌ریزی مدون، اصولی و در چارچوب و قالب صنعت مذکور، می‌توان از مواهب آن در بسیاری حوزه‌ها ازجمله اقتصاد بهره‌مند شد.

درواقع، امکان عملیاتی کردن این صنعت در بخش‌های گوناگون با حداقل سرمایه و هزینه از بارزترین ویژگی‌های فعالیت مذکور به شمار می‌رود؛ صنعتی که امتزاج آن با هنر اصیل ایرانی و اسلامی به خلق آثار متنوع و باشکوهی منتهی می‌شود که بعضاً با حمایت هوشمندانه می‌تواند با سود‌آوری و گردش مالی قابل توجهی نیز همراه شود و نمود کاملی از تحقق شعار سال یعنی رونق تولید را نمایان کند.

خبرنگار سپهرغرب با توجه به اینکه سفال شهر جهانی لالجین در استان همدان دارای آوازه جهانی است در خصوص وضعیت این هنر- صنعت در آخرین روزهای سال رونق تولید با یکی از فعالان این عرصه گفت‌وگویی انجام داده که در ادامه می‌خوانید:

این هنرمند سفالگر همدانی با اشاره به اینکه از سال 90 وارد عرصه طراحی و میناکاری سفال شده‌است، گفت: پیش‌ازاین در زمینه تولید سفال به‌صورت سنتی و لعاب ساده و فیروزه‌ای فعال بودم.

رضا زارع‌پور با بیان اینکه از سال 93 به‌صورت جدی فعالیت خود را در بخش میناکاری آغاز کردیم، خاطرنشان کرد: آغاز این کار با همکاری سه نفر بود، اما در حال حاضر 10 گروه، کار طراحی و لعاب سفال را انجام می‌دهند.

وی در پاسخ این سؤال که جهانی‌ شدن لالجین تا چه میزان در رونق تولید صنایع‌دستی این شهر مؤثر بوده‌است، افزود: تا قبل از جهانی شدن، لالجین آن‌چنان که باید حتی در سطح ملی نیز معرفی نشده بود که این رخداد در این خصوص تأثیر بسزایی داشت.

این هنرمند لالجینی با تأکید بر اینکه جهانی شدن لالجین حتی در بهبود حوزه زیرساخت‌های شهری نیز مؤثر بود، عنوان کرد: این شهر بعد از جهانی شدن در حوزه شهری نیز دگرگون شد.

زارع‌پور با اشاره به اینکه خوشبختانه معرفی این شهر در سطح بین‌المللی منجر به رونق گرفتن حضور فعالان اقتصادی سایر کشورها برای خرید محصولات به‌ویژه کشورهای حوزه خلیج فارس شده، تصریح کرد: با‌این‌وجود متأسفانه هنوز شهر جهانی لالجین نتوانسته جایگاه اقتصادی واقعی خود را پیدا کند زیرا بنا به شرایط موجود کشور، صادرات محدود است.

وی با اشاره به اینکه متأسفانه در سال رونق تولید، کمترین صادرات سفال را به دیگر کشورها به لطف عدم حمایت‌های دولت داشتیم، افزود: از من هنرمند و یا سفالگر در راستای رونق تولید، کاری جز افزایش کیفیت کار و در پی آن بالا بردن میزان تولید برنمی‌آید که خوشبختانه امسال، هم در تولید و هم ارتقای کیفیت شاهد پیشرفت چشمگیری بودیم.

این هنرمند لالجینی تصریح کرد: البته بخشی از این افزایش تولید برای جبران هزینه بالای تولید است، زیرا با عدم انجام تعهد شرکت شهرک‌ها مبنی بر ساخت فاز دوم شهرک صنعتی در لالجین، بسیاری از فعالان این عرصه مجبور به اجاره کارگاه‌ با هزینه‌های کذایی شده‌اند.

     فاز دوم شهرک صنعتی لالجین وعده‌ای چهار ساله

زارع‌پور با بیان اینکه طبق وعده‌های داده شده از سوی مسؤولان استانی و شهرستانی در زمان احزار عنوان شهر جهانی برای لالجین قرار شد فاز دوم شهرک صنعتی در این شهر برای حمایت از تولیدکنندگان و فعالان این عرصه ساخته شود، اما باوجود ثبت‌نام یک هزار نفر از صنعتگران این شهر به‌عنوان متقاضی، این مهم همچنان در حد حرف باقی مانده، عنوان کرد: بارها اعضا و رئیس اتحادیه سفالگری لالجین خواهان برگزاری جلسه با مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان شده‌ و حتی برخی جلسات را نیز برگزار کرده‌اند، اما وی هرگز در این جلسات شرکت نکرده‌است.

     اجاره‌بهای 180 میلیون تومانی

این هنرمند لالجینی با تأکید بر اینکه در حال حاضر برای یک سوله 500 متری خالی که فقط یک کوره دارد از فعالان این عرصه 180 میلیون تومان اجاره‌بها برای یک سال دریافت می‌شود، گفت: این در حالی است که سال گذشته اجاره‌بهای این سوله درنهایت 70 میلیون تومان بود.

     کیفیت، قربانی هزینه بالای تولید

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر قطعات باقی‌مانده از اراضی شهرک صنعتی فعلی نیز با رقم و عددهای عجیب به مزایده گذاشته می‌شود، اذعان کرد: در سایر شهرک‌های صنعتی در راستای حمایت از تولیدکننده اراضی با قیمت به‌مراتب پایین‌تر از ارزش واقعی به فروش می‌رسد، اما در شهرک صنعتی لالجین هر متر زمین حدود یک میلیون 800 هزار تا دو میلیون و 300 هزار تومان فروخته می‌شود.

زارع‌پور با اشاره به اینکه در پی افزایش هزینه تولید در نبود کارگاه و پرداخت اجاره‌بها مجبور هستیم برای جبران ضرر، دست به تولید بالا بزنیم و درنهایت کیفیت قربانی کمّیت شود، افزود: در صورت تدبیر مسؤولان برای تأمین کارگاه، دور تسلسل مشکلات یک‌به‌یک حل خواهد شد.

     صادرات فقط محدود به عراق

این هنرمند لالجینی با بیان اینکه اصلی‌ترین مشتری سفال لالجین در بخش صادرات فقط کشور عراق است، یادآوری کرد: متأسفانه صادرات به کشورهای اروپایی وجود ندارد و اگر هم فرصتی ایاجد شود این مهم از طریق واسطه انجام شده و سودی عاید تولیدکننده نمی‌شود.

مع‌الوصف؛ باوجود تلاش تولیدکنندگان عرصه سفال در شهر جهانی لالجین، اما بستر لازم از سوی مسؤولان برای تحقق شعار سال حتی در واپسین روزها نیز فراهم نشده و این مهم تلاش صورت‌گرفته از سوی تولیدکننده را نیز بی‌ثمر کرده‌است؛ زیرا طبق آنچه گفته شد بدیهی‌ترین نیاز برای تولید در حوزه صنایع دستی فراهم بودن جا برای فعالیت با هزینه‌کرد معقول است که این مهم در شهری با عنوان و آوازه‌ جهانی برای هنرمندان و صنعتگران سفال فراهم نیست.

در این راستا انتظار می‌رود که مسؤولان و متولیان مربوطه ازجمله اداره کل صنعت، معدن و تجارت و به‌تبع آن شرکت شهرک‌ها و در عین حال اداره کل میراث فرهنگی و صنایع دستی استان برای این امر بدیهی و تحقق وعده داده شده، پس از چهار سال تحرکی از خود نشان دهند، زیرا تحقق شعار‌های اقتصادی در شرایط فعلی با نبود بستر و زیرساخت‌های لازم به‌تنهایی از سوی فعالان عرصه‌های تولیدی و صنعتی امکان‌پذیر نیست.