دهکده دودکش‌ها

کربن صفرترین منطقه انگلیس

سپهرغرب، گروه شهر: "هاکبریج"، محله‌ای ساده و بی‌زرق‌و‌برق در جنوب غربی لندن، میزبان دهکده‌ای سبز است که میزان کربن منتشر شده از تمام سازه‌های آن صفر است.

مجموعه انرژی صفر "بدینگتون" که در بین ساکنان به اختصار "BedZED "نامیده شده است، اگرچه زیباترین محله لندن به‌شمار نمی‌رود اما بدون‌شک محبوب‌ترین سکونتگاه برای دوستداران محیط زیست است. پشت بام خانه‌های دهکده مملو از دودکش‌هایی رنگی است که مانند سیستم‌های تهویه عمل می‌کند و باعث تنظیم دمای داخل خانه‌ها می‌شود. هر خانه دارای پنل‌های خورشیدی منحصر به‌خود است و باغچه کوچکی مملو از گل‌های زیبا در مقابل آن تعبیه شده است. پیرامون هر خانه به وسیله نرده‌هایی رنگارنگ محصور شده است که دوچرخه‌های اعضای خانواده به آن تکیه داده شده است. دیوارهایی شیشه‌ای دورتادور بالکن خانه‌ها را در‌برگرفته است و حجم زیادی از نور طبیعی را به داخل آن هدایت می‌کند. محله "BedZED" به معنای واقعی یک دهکده دوستدار محیط زیست است که در آن تمام انرژی مصرفی از منابع تجدیدپذیر تأمین می‌شود و در نتیجه هیچ کربن خالصی به اتمسفر وارد نمی‌شود.

چگونه ممکن است در یک محله هیچ کربنی منتشر نشود؟

مجموعه دوستدار محیط زیست "BedZED "علاوه بر خانه‌های مسکونی از یک مکان کار، فروشگاهی بزرگ، یک سالن چندمنظوره، کافه تریایی مجلل، یک مرکز بهداشتی درمانی و تسهیلات مراقبت از کودکان برخوردار است. حدود 50 درصد از خانه‌های این دهکده دارای مالکان خصوصی است و حدود 250 نفر در این خانه‌ها سکونت دارند. یک چهارم خانه‌ها به افراد کم درآمد اجاره داده شده است و یک چهارم باقیمانده نیز به مکان‌های کاری و دیگر خدمات عمومی اختصاص داده شده است. خانه‌های این دهکده مساحت‌های مختلفی، بین 37 متر مربع تا 131 متر مربع دارد و از واحدهای مسکونی یک خوابه تا چهار خوابه برخوردار است.

هیچ یک از سازه‌های دهکده "BedZED" دارای سیستم گرمایش مرکزی نیست؛ خانه‌های جنوبی گرمای خود را از گرمخانه‌هایی تأمین می‌کند که نور خورشید را به‌خود جذب و به انرژی گرمایی تبدیل می‌کنند. دودکش‌هایی که بر بام خانه‌های این دهکده تعبیه شده است نیز باعث هدایت گرما به داخل ساختمان می‌شود و مهم‌تر از همه این‌ که دیوارهای هر سازه با دقت تمام عایق‌بندی شده است و از اتلاف انرژی جلوگیری می‌کند. در سطح زیرین خانه‌های شمالی نیز سازه‌ای عظیم احداث شده‌است که از طریق سوزاندن زیست‌توده‌ها انرژی و گرمای مورد نیاز ساختمان را تولید می‌کند.

معماران از شیرهای پرفشار برای سرویس‌های بهداشتی خانه‌های "BedZED" بهره گرفته‌اند. این شیرها دارای کلاهک‌هایی است که از طریق جریان سریع هوا باعث می‌شود مقدار آب کم‌تری با سرعتی بالاتر از شیر خارج شود. این کار منجر به کاهش مصرف آب می‌شود به طوری که آب مصرفی این دهکده 40 درصد کم‌تر از آب مصرفی سایر محله‌های لندن است. علاوه بر این، در بام هر خانه مزرعه‌ای سبز ایجاد شده است که ساکنان محصولات غذایی خود را در آن پرورش می‌دهند.

تردد در دهکده کربن خنثی به چه صورت انجام می‌شود؟

مدیران منطقه "BedZED" به ندرت به خودروهای شخصی اجازه تردد در داخل منطقه را می‌دهند و از این طریق می‌خواهند پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و حمل‌ونقل عمومی را در میان مردم گسترش دهند. معمولاً تمام اعضا خانواده دارای دوچرخه شخصی هستند و از این طریق در مسیرهای اطراف تردد می‌کنند. ساکنان "BedZED "تنها با 10دقیقه پیاده‌روی می‌توانند به ایستگاه قطار و مسیرهای اتوبوسرانی دسترسی پیدا کنند. استفاده از حمل‌ونقل عمومی، پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری باعث کاهش چشمگیر انتشار گاز دی اکسید کربن در هوا شده است.

اگرچه تمام افردی که برای سکونت یا کار به "BedZED" نقل مکان می‌کنند در ابتدا دوستدار محیط زیست نیستند، اما تحت تأثیر همسایه‌های خود تنها پس از مدت زمان کوتاهی به طبیعت اطراف خود علاقمند می‌شوند و تمام تلاش خود را جهت کاهش تولید مواد زائد، بازیافت و استفاده دوباره از این مواد به‌کار می‌گیرند.

سازندگان دهکده BedZED با چه چالش‌هایی در زمان ساخت و ساز مواجه بودند؟

مهم‌ترین هدف سازندگان اولین اکو مجموعه خنثی در انگلستان ایجاد منطقه‌ای با میزان انتشار کربن صفر بود و برای همین منظور با چالش‌های زیادی مواجه شدند. این افراد در حین تکمیل پروژه باید کم‌ترین آسیب را به محیط زیست وارد می‌کردند و برای رسیدن به این هدف کارگرهای ساختمانی باید یک دوره آموزشی را می‌گذراندند. این کار با موفقیّت انجام شد اما بسیار زمان‌بر و پر هزینه بود. علاوه بر این، معماران باید از منابع آب پایدار برای تمام مراحل ساخت و ساز بهره می‌گرفتند. به همین منظور، سازندگان تصمیم گرفتند از سیستم جمع‌آوری آب باران برای تمام مراحل ساخت و ساز استفاده کنند. بااین حال، استفاده از این سیستم برای تأمین آب آشامیدنی ممکن بود سلامت ساکنان را با تهدید مواجه کند و در نتیجه معماران یک فیلتر مخصوص را برای تصفیه آب به‌کار بردند.

توجه به رفاه ساکنان "BedZED" و افزایش تعامل اجتماعی بین آن‌ها در اولویت احداث دهکده طراحان اولین دهکده کربن خنثی در انگلستان از همان ابتدای کار توجه به تامین رفاه ساکنان و افزایش تعامل اجتماعی آن‌ها را در اولویت برنامه‌های خود قرار دادند. سایبانی بسیاربزرگ و سبز هر روزه ساکنان بسیاری از این دهکده را دور هم جمع می‌کند و مردم در این مکان به گفتگو و شادی در کنار یکدیگر مشغول می‌شوند. مزرعه‌ای سبز و مملو از محصولات کشاورزی نیز افراد علاقمند به این شغل را گرد هم می‌آورد تا با استفاده از تجربیات هم محصولاتی تازه برای مردم منطقه و شهر لندن پرورش دهند. برخی ساکنان دهکده "BedZED" در فضاهای سبز محله چادرهایی برپا می‌کنند و در آن به کسب کار و فروش محصولات مختلف خود می‌پردازند.