محو اسرائیل از صفحه روزگار در سریال مصری پایان

 سپهرغرب، گروه ایران و جهان: نکته جالب در مورد این سریال آینده‌نگرانه این است که از ایده متفکرانه مقامات عالی کشورمان تاثیر می‌پذیرد، اما این میزان تاثیرپذیری در صنعت نمایشی داخلی در ابعاد مختلف وجود ندارد.

بیراه نیست اگر بگوییم هیچ کس انتظار نداشت یک سریال با موضوعی کاملاً راهبردی در کشور مصر ساخته شود و در آن تلویحاً به موضوع محو اسرائیل از صفحه روزگار اشاره شود. به طور قطع اگر چنین سریالی در ایران ساخته می‌شد کسی تعجب نمی‌کرد، اما در کشوری که اسلام‌گرایان برای تشکیل حکومت تجربه‌ای ناموفق را از سرگذرانده‌اند، تولید فیلم با مضامین و موضوعات استراتژیک از این دست بسیار غیرمنتظره و غافلگیرکننده است.

این نشان می‌دهد که افکار عمومی بخشی از جهان عرب که خواهان نابودی اسرائیل هستند، اگرچه در ساخت نظام سیاسی دلخواه تجربه‌ای تلخ را از سرگذرانده‌اند با این حال خواه‌ناخواه تاثیرگذاری خود را در مباحث مختلف فرهنگی نشان می‌دهند.تولید فیلم یا سریالی که در آن به محو اسرائیل از صفحه روزگار اشاره شده باشد، حتی در سریال‌های ایرانی و آثار سینمایی جدی گرفته نشده است، اما چنین سریالی همین حالا در کشور مصر در حال پخش از تلویزیون است.در سریال «پایان» که از ماه رمضان همه روزه پخش می‌شود 100 سال آتی روایت می‌شود؛ دوره‌ای که نه از اسرائیل خبری است و نه از ایالات متحده امریکا به شکل کنونی.

وزارت خارجه اسرائیل به پخش این سریال ضداسرائیلی مناسبتی در تلویزیون مصر اعتراض کرده. نام این سریال مناسبتی تلویزیونی که همزمان در ماه رمضان در مصر روی آنتن می‌رود «النهایه» (پایان) است. این سریال، اتفاقات 100 سال آینده را روایت می‌کند که در قالب آن رژیم اسرائیل به دست دولت‌های عربی محو شده و ایالات متحده امریکا نیز تجزیه شده است.وزارت خارجه اسرائیل در بیانیه‌ای که روز یک‌شنبه در این باره صادر کرده با محکوم کردن پخش این سریال در تلویزیون مصر، گفته است: این موضوع اصلا قابل قبول نیست، به ویژه در میان دولت‌هایی که از 41 سال پیش توافق صلح را امضا کرده‌اند.

با وجود اعتراض اسرائیل، مقامات حماس از این سریال تمجید کرده‌اند. حازم قاسم سخنگوی حماس در این باره گفت: استقبال گسترده عرب‌ها در شبکه‌های اجتماعی از این سریال که نابودی رژیم اشغالگر اسرائیل و آزادی قدس را پیش‌بینی می‌کند، بر این موضوع تأکید دارد که همه امت در کنار مسئله اصلی خود ایستاده، مقدسات خود را فراموش نکرده و اشغالگران اسرائیلی به عنوان دشمن اصلی آن‌ها باقی خواهد ماند.مصر و اسرائیل در سال 1979 و با میانجیگری جیمی کارتر رئیس‌جمهوری وقت امریکا پیمان صلح را در کمپ دیوید امضا کردند. مصر نخستین دولت عربی بود که موجودیت اسرائیل را به رسمیت شناخت، با این وجود اکثریت افکار عمومی مصر مخالف رژیم اسرائیل هستند.

در قسمت نخست این سریال، یک معلم در مدرسه‌ای در مصر روایت تاریخ می‌کند و می‌گوید: رژیم اسرائیل 100 سال پس از تاسیس (سال تاسیس رژیم اسرائیل 1948 بوده است) در عملیات آزادسازی شهر قدس نابود گردید و یهودیان اسرائیل به کشورهای خود بازگشتند.این سریال جنجالی به دورانی می‌پردازد که بیت‌المقدس توسط کشورهای عرب «از یهودیان گرفته شده و یهودیان به کشورهایی که از آن آمده‌اند، از جمله اروپا بازمی‌گردند.» این سریال با محوریت یک مهندس رایانه که در نبرد با رایانه‌های نابودکننده بشریت است، ساخته شده. معلم همچنین به نقشه‌ای چند پاره شده از ایالات متحده امریکا اشاره می‌کند و می‌گوید، دولت (سابق) امریکا مهم‌ترین متحد و حامی اسرائیل بوده است. دولت مصر تاکنون درباره جنجال پخش این سریال سکوت کرده است.

تهیه کننده این سریال شرکت مصری «Synergy» است که یکی از بزرگ‌ترین و معروف‌ترین شرکت‌های تهیه کننده فیلم و سریال در مصر است و عجیب اینکه عنوان می‌شود این شرکت پیوندی قوی با دولت عبدالفتاح السیسی رئیس‌جمهوری مصر دارد.

دولت مصر به رهبری عبدالفتاح سیسی رابطه‌ای نزدیک با اسرائیل دارد و از سال 2014 رئیس‌جمهوری مصر دو مرتبه با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل ملاقات کرده است. رئیس‌جمهوری مصر بارها به پیوند و رابطه نزدیک امنیتی دولت متبوع خود با اسرائیل اذعان و اعتراف کرده است.

 نظر کارگردان

امر سمیر عاطف نویسنده فیلمنامه این سریال در مصاحبه‌ای با خبرگزاری آسوشیتدپرس درباره سریال «پایان» گفت: نابودی اسرائیل سرنوشت محتوم صلح و ثبات واقعی و بر مبنای عدالت در منطقه است.

نکته متفاوت این سریال نسبت به سریال‌های دیگر ژانر آن است که در سفر به آینده محوریت یافته است؛ موضوعی که کمتر در میان درام‌نویسان عرب سابقه داشته است. اینکه درام‌نویسان عرب جهان ذهن خود برای فیلمسازی را مانند هالیوود به آینده تسری داده‌اند و در این آینده‌نگری سینمایی نابودی اسرائیل را برای مردمشان ترسیم می‌کنند جای بسی تأمل دارد و نشان می‌دهد در هنر و فرهنگ جهان عرب باید شاهد تحولات جدی‌تری از این دست باشیم. سکانس «معلم و شاگرد» این سریان بسیار شوک‌آور و از چشم امریکا و اسرائیل هنجارشکن بود.

خبرگزاری آسوشیتدپرس در این باره می‌نویسد: ظاهراً به رغم همه تحولات به وجود آمده در منطقه و کشور مصر و نزدیکی دولتمردان‌شان به رژیم صهیونیستی، هنرمندان‌شان در ضرورت مبارزه با دشمن صهیونیستی از رسانه‌ها و هنرمندان داخلی پیشی گرفته‌اند. ظاهراً آن‌ها بهتر و هنرمندانه‌تر در مسیر سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران در منطقه حرکت می‌کنند. با وجود مناسبات رسمی و همکاری‌های امنیتی اسرائیل و مصر به ویژه علیه اسلام سیاسی در شبه جزیره سینا، افکار عمومی مصر هنوز مخالف عادی‌سازی رابطه با اسرائیل است، حتی با این وجود که عبدالفتاح سیسی در سال‌های گذشته دو بار با نخست‌وزیر اسرائیل دیدار کرده و خود او در مصاحبه‌ای در سال 2018 همکاری با اسرائیل را «نزدیک‌تر از هر زمان دیگر» توصیف کرد و گفت که همکاری‌ها «طیف وسیعی» از موضوع‌ها را در برمی‌گیرد.

اما عامر سمیر عاطف، سناریونویس سریال، به آسوشیتدپرس گفته است: «صلح باید مبتنی بر عدالت باشد و در نبود صلح واقعی و ثبات حقیقی در منطقه، نابودی اسرائیل یک امر محتمل است.»