ورود هیجانی مردم به سراب سود

هشدارهای کارشناسان به تازه‌واردان بورس

سپهرغرب، گروه اقتصادی: بسیاری از کارشناسان هشدار می‌دهند که مردم با دارایی‌های خود خطر نکنند و وارد بازار بورس نشوند و یا اگر تمایل جدی برای حضور در این بازار دارند، بهترین گزینه صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا شرکت‌های سبدگردان‌ است که خطر کمتری را متوجه دارایی‌های آن‌ها می‌کند.

بازار داغ این روزهای بورس و سودهای مقطعی، همه را به تب‌وتاب انداخته تا هرچه دارند بفروشند و راهی بازاری آرمانی شوند. بازاری که هرچند به نظر می‌رسد این‌روزها به سبب سودهای کلان رؤیایی است، اما اگر هوشیار نباشی، این رؤیا بی‌شباهت به سراب نیست.

      بورس‌بازی، تفریح روزهای قرنطینه

حتی در کانال‌های مجازی و شبکه‌های اجتماعی نیز داغ‌ترین بحث‌ها از آنِ خریدوفروش سهام است و بورس‌بازی شاید تفریح این روزهای قرنطینه هم باشد. لحظه‌به‌لحظه پای رایانه و موبایل نشستن برای چک کردن سهامی که مدام درحال سبز و قرمز شدن بوده، کار نیمه‌وقت بسیاری از مردم کوچه و بازار شده است. حالا نه‌تنها بورس‌بازان، بلکه مردم عادی نیز به فکر کسب درآمد و جبران معیشت ازدست‌رفته روزهای کرونایی در بازار سرمایه هستند.

کشاورزی که مهم‌ترین دارایی‌اش همان تراکتوری است که با آن کار می‌کند و یا کارگری که به زحمت توانسته یک خودروی ارزان‌قیمت را زیر پای خود بگذارد‏ نیز از این جو ملتهب بی‌نصیب نمانده و دل به دریا زده و مهم‌ترین دارایی خود را به حراج گذاشته‌ تا عایدی آن را به چنین بازاری ببرد. حتی فروش ملک هم در بین یقه‌درانی‌ها برای سودهای کلان بازار بورس دیده می‌شود؛ فروش طلا نیز که شاید قابل هضم‌ترین اتفاق در این ماجرا باشد، در شرایطی رخ می‌دهد که آینده بازار جز برای حرفه‌ای‌ها و بزرگان بازار، چندان روشن نیست.

      تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد نگذارید

بسیاری از کارشناسان هشدار می‌دهند که مردم با دارایی‌های خود خطر نکنند و وارد بازار بورس نشوند و یا اگر تمایل جدی برای حضور در این بازار را دارند، بهترین گزینه صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا شرکت‌های سبدگردان‌ است که خطر کمتری را متوجه دارایی‌های آن‌ها می‌کند. از طرفی از قدیم هم گفته‌اند که آدمی همه تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد نمی‌چیند؛ برخی کارشناسان تأکید می‌کنند که مردم تنها بخشی از دارایی مازاد خود را وارد بازار سرمایه کنند و با تمام زندگی خود این خطر را به جان نخرند. کارگر و کارمندی که به زحمت خانه‌ای خریده و بعد از سال‌ها سقفی بالای سر خود دارد، کشاورزی که ابزار کارش را پای کار آورده و یا خانواده‌ای که همه پس‌انداز خود را در قالب چند تکه طلا که برای روز مبادا بوده بی‌محابا وارد بازار بورس می‌کنند، ثانیه ‌به ‌ثانیه‌اش خطر است. سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی که سال‌هاست زیان‌ده هستند و حتی در آستانه ورشکستگی قرار گرفته‌اند، قطعاً برای مردمی که در شرایط سخت اقتصادی امروز با چنگ و دندان شغلشان را حفظ کرده‌اند یا به‌ناچار و از بی‌کاری خانه‌نشین شده‌اند، راهکار خوبی جهت جبران معیشت ازدست‌رفته نیست. خیلی دور نیست روزی که این حباب بترکد و مردم ساده‌اندیش را همچون روزهایی که طلا و دلار دل‌فریب شده بود، به قعر چاه بیندازد.

      فقط ورود منابع مازاد به بورس منطقی است

یک کارشناس بازار سرمایه خطاب به تازه‌واردان یا افرادی که سودای ورود به بازار سرمایه را دارند، می‌گوید: سرمایه‌گذاری در بورس باید روی منابع مازاد باشد و نه دارایی‌هایی که زندگی افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ بنابراین فروش دارایی‌هایی همچون ملک، خودروی شخصی، طلا و غیره برای ورود به بازار سرمایه، توصیه نمی‌شود.

سیدعلی خسروشاهی تأکید می‌کند: توجه داشته باشید فقط در شرایطی ‌که فردی منابع مازاد و پس‌اندازی در بانک دارد، می‌تواند بخشی از آن را وارد بازار بورس کند؛ در غیر این ‌صورت خطر بازار سرمایه برای تازه‌واردان بالاست.

      سهام ارزنده یا گران؟

این کارشناس بازار سرمایه را به دو قسمت ارزنده و گران تقسیم کرده و توضیح می‌دهد: سهام گران به سهامی اطلاق می‌شود که در سال‌های گذشته سود زیادی کرده‌ و از ارزش‌های کارشناسی نیز فراتر رفته‌ است. خرید این نوع سهام‏ احتمال ضرر را نسبت به سود آن در سال جاری، بسیار بیشتر می‌کند.

وی در ادامه به سهم ارزنده نیز اشاره کرده و تصریح می‌کند: سهام ارزنده سهامی است که با توجه به نوع فعالیت شرکت و ارزش‌گذاری‌های کارشناسی، ارزنده است و نه‌تنها در کوتاه‌مدت، بلکه در بلندمدت نیز می‌تواند با هدف سرمایه‌گذاری، بسیار سودآور باشد؛ بنابراین مردم به‌صورت جدی به شرکت‌های واردشده در بورس و نوع فعالیت آن‌ها دقت کنند.

      فروش دارایی برای ورود به بازار سرمایه خطرناک است

دیگر کارشناس بازار سرمایه نیز دراین‌باره گفت: بازارهای سرمایه‌گذاری مختلفی وجود دارد؛ مانند بازار مسکن، سرمایه، خودرو، سکه، طلا و دلار.

محمد شهبازی در ادامه با اشاره به نگاه سرمایه‌ای به برخی از کالاهای مصرفی، افزود: خودرو در کشور ما به‌‌خاطر خاصیت شبه‌سرمایه‌ای که پیدا کرده است، به‌عنوان کالای سرمایه‌گذاری هم شناخته می‌شود؛ هرچند در واقعیت یک کالای مصرفی است. مسکن هم به‌نوعی کالای مصرفی بوده، اما متأسفانه در ایران برخی به آن با دید کالای مصرفی نگاه نمی‌کنند.

شهبازی با اشاره به رکود سایر بازارها نسبت به بازار سرمایه در این روزها، گفت: ورود نقدینگی به بازار سرمایه در شرایط کنونی که دیگر بازارها در رکود به‌سر می‌برند، امری طبیعی است؛ اما اینکه مردم کالای مصرفی (خودرو، مسکن و غیره) خود را برای سرمایه‌گذاری در بورس فروخته و نقدینگی را به بازار سرمایه بیاورند، اشتباهی بزرگ است.

      نگاه به بازار سرمایه باید بلندمدت باشد

این کارشناس تأکید کرد: این بازار بازاری نیست که با دید کوتاه‌مدت به آن نگریسته شود و گمان رود که در چند ماه، سود قابل قبولی عاید سهام‌دار می‌شود، بلکه باید به بازار سرمایه با دید بلندمدت نگاه کرد؛ بنابراین اگر افراد قصد دارند بخشی از پس‌انداز خود را به این بازار بیاورند، حتماً با دید بلندمدت باشد.

      انتخاب تازه‌واردان به بورس چه باشد؟

به گفته وی از آنجا که مردم عادی تخصص کافی ندارند، ورود از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های سبدگردان به آن‌ها توصیه می‌شود؛ زیرا بازار سهام اکنون برای تازه‌واردان بسیار پُرخطر است و قطعاً سرمایه آن‌ها را با مخاطرات زیادی روبه‌رو خواهد کرد.

شهبازی در ادامه با اشاره به امکان تنوع‌بخشی در نوع سرمایه‌گذاری افراد، ‌افزود: اگر افراد می‌خواهند پرتفوی دارایی‌های متنوعی داشته باشند، می‌توانند بخشی از سرمایه‌گذاری خود در طلا و ارز را فروخته و به این بازار بیاورند تا دارایی دیگری به نام سهام را داشته باشند؛ اما اگر بخواهند عمده دارایی‌های خود را فروخته و وارد این بازار شوند، این اقدام اشتباهی محض است.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز دراین‌باره گفت: اگرچه آمدن به بازار سرمایه کار پسندیده‌ای است، اما تقاضای من از مردم این بوده که از خریدوفروش مستقیم در بورس پرهیز کنند و دراین‌باره از افراد مجوزدار و شناسنامه‌دار مشاوره بگیرند؛ البته سرمایه‌گذار مسئول تصمیمات خود است؛ بنابراین باید دقت کند و با قبول مسئولیت، اقدام به سرمایه‌گذاری کند.

حسن قالیباف‌اصل با بیان اینکه اندازه بازار سرمایه در مقایسه با گذشته بسیار متفاوت شده است، افزود: شستا حدود 65 هزار میلیارد تومان همان روز نخست ورود به بورس قیمت خورد و 10 درصد سهام را عرضه کرد که به‌سرعت این سهام توسط بازار جذب شد و حدود دو میلیون و 100 هزار نفر شرکت کردند و خرید انجام دادند؛ این آمار نشان می‌دهد ظرفیت بازار بزرگ و موجب شده توجه مردم به آن جلب شود و از آنجا که در بخش‌های دیگر مانند ارز، سکه و مسکن فرصتی وجود ندارد، به سمت بازار سرمایه می‌آیند.

قالیباف‌اصل با بیان اینکه اکنون بهترین فرصت برای تعمیق بازار سرمایه و ارتقای جایگاه این بازار در اقتصاد ملی است، اظهار کرد: اکنون فرصتی مناسب برای تأمین مالی بنگاه‌های بخش خصوصی است؛ بنابراین هلدینگ‌های بزرگ که سهام آن‌ها در بورس بوده، از این فرصت برای تأمین مالی استفاده کنند و اگر طرحی دارند که در گذشته نمی‌توانستند تأمین مالی کنند، اکنون به‌راحتی می‌توانند از بازار سرمایه تأمین مالی داشته باشند. ضمن اینکه از طریق اوراق بدهی و اوراق مشارکت با قابلیت تبدیل به سهام نیز می‌توانند تأمین مالی کنند.

وی افزود: بازار سرمایه مانند بازارهای دیگر نیست؛ در این بازار سهام روی تابلو خریدوفروش می‌شود، قیمت‌ها ثابت نیست و امکان دارد برای سهمی تقاضا وجود داشته باشد و آن میزان عرضه جواب ندهد، بنابراین قیمت افزایش می‌یابد، اما اگر شرکت‌های جدید به بورس بیایند و در بورس عرضه‌های جدید انجام شود، باعث خواهد شد نقدینگی که به‌ناچار به سمت شرکتی با سهام گران رفته بود، به سمت عرضه‌های جدید بیاید، همچنان که در چند روز گذشته شاهد بودیم.