جای مزرعه فقط در روستا نیست

سپهرغرب، گروه شهر: اخیراً برنامه‌ریزان شهری در بسیاری از نقاط دنیا به‌خصوص شهرهای آمریکایی، کشاورزی شهری و احداث باغ‌های کوچک را جزء برنامه‌های اصلی طراحی خود قرار داده‌اند تا به پایدارسازی هرچه بیشتر شهرها کمک کنند.

مردم در محله‌های فقیرنشین دسترسی خاصی به فروشگاه‌ها برای تهیه مواد غذایی سالم و تازه ندارند، درنتیجه اغلب از مواد غذایی نامرغوب تغذیه کرده و در بهترین حالت ممکن، مسافت‌هایی طولانی را طی می‌کنند تا سبزی‌ها و میوه‌های تازه تهیه کنند.

اخیراً برنامه‌ریزان در بسیاری از نقاط دنیا به‌خصوص شهرهای آمریکایی، کشاورزی شهری و احداث باغ‌های کوچک را جزء برنامه‌های اصلی طراحی خود قرار داده‌اند. این افراد از هر فضای خالی کوچکی برای ایجاد یک باغ پُر از میوه یا زمینی برای پرورش محصولات کشاورزی بهره می‌گیرند، سپس این محصولات را رایگان در اختیار مردم قرار می‌دهند و یا اینکه به کارآفرینی می‌پردازند و افراد بیکار و نیازمند را در این مزارع شهری مشغول به کار و کسب درآمد می‌کنند؛ با این کار شهر از حیث اقتصادی و البته پایداری شاهد پیشرفت‌های زیادی خواهد بود.

      انواع مزارع شهری

کشاورزان در شهرها ممکن است در کوچک‌ترین فضای ممکن بیشترین محصول را پرورش دهند؛ فن‌های زیادی برای استفاده از فضاهای شهری به‌عنوان مکان‌هایی جهت تولید محصولات کشاورزی وجود دارد. برخی کاربران از زمین‌های خالی یا پشت‌بام سازه‌ها به‌عنوان مزارع شهری بهره می‌گیرند و این درحالی است که سایرین ممکن بوده از بسترهای مرتفع یا فضاهای بدون استفاده در اطراف محل زندگی خود استفاده کنند. بسیاری از مردم در پارکینگ‌ها یا خرابه‌های اطراف خانه خود محصولات کشاورزی را پرورش می‌دهند و برخی نماهای ساختمانی را برای ایجاد باغ‌های عمودی مورد استفاده قرار می‌دهند.

در مزارع عمودی لایه‌هایی از خاک در ظروفی مخصوص روی هم انباشته می‌شود و به این صورت نور طبیعی خورشید را به خود جذب می‌کند. با وجود این کشاورزان در بسیاری از مزارع عمودی مدرن از روش پرورش گیاهان بدون وجود خاک بهره می‌گیرند و نور مصنوعی را جایگزین تابش مستقیم خورشید می‌کنند. پرورش محصولات کشاورزی از این طریق مزایای زیادی دارد؛ باغ‌های بدون خاک به آفت‌کش‌ها و کود نیازی ندارد، از سوی دیگر کشاورزان طی این روش در کمترین فضای ممکن بیشترین محصول را پرورش می‌دهند و مهم‌تر از همه اینکه پرورش محصولات کشاورزی در مزارع عمودی بدون خاک کم‌ترین اثر منفی را در محیط‌زیست برجای می‌گذارد.

با وجود این از آنجا که مزارع عمودی بر نور مصنوعی تکیه می‌کنند و از ماشین برای آبیاری گیاهان بهره می‌گیرند، درنتیجه انرژی شهری زیادی را مورد استفاده قرار می‌دهد. البته طرفداران این نوع کشاورزی ادعا می‌کنند که انرژی تجدیدپذیر می‌تواند مشکل مصرف انرژی شهری را برطرف کند و به همین دلیل استفاده از پنل‌های خورشیدی و بادی را برای تبدیل انرژی خورشیدی به الکتریسیته جهت روشن کردن لامپ‌های ال‌ای‌دی و به کار انداختن ماشین‌های آبیاری پیشنهاد می‌کنند. کشاورزی شهری در شهرهای آمریکایی روزبه‌روز درحال ترویج بوده و به همین دلیل ایالات متحده آمریکا به‌عنوان پیشرو در مزارع شهری جهان شناخته شده است. در ادامه به معرفی بعضی از بهترین نمونه‌های کشاورزی شهری در آمریکا پرداخته می‌شود:

      دیترویت، ایالت میشیگان

گروهی از برنامه‌ریزان شهری در کلان‌شهر دیترویت واقع در ایالت میشیگان آمریکا یکی از مدارس ابتدایی قدیمی را به مزرعه‌ای سبز تبدیل کردند. این افراد با اقدام خود علاوه‌بر آنکه به تولید محصولات کشاورزی تازه و سالم برای مردم محله می‌پردازند، اقتصاد منطقه را نیز به‌طور چشمگیری رونق بخشیده‌اند. مردم در این مزرعه تعاونی خطرات مالی ناشی از پرورش محصولات کشاورزی را به‌طور برابر به جان می‌خرند و در عوض از محصولات آن برای مصرف شخصی و حتی فروش بهره می‌گیرند. کارکنان مزرعه فوق اخیراً در این مکان فضایی را به پرورش حیوانات اختصاص داده‌اند و علاوه‌بر پرورش ماهی، تخم‌مرغ‌ها و اردک‌ها را نیز به فروش می‌رسانند.

      نیویورک

بسیاری از مردم نیویورک در پشت‌بام‌های خود مزارعی برای پرورش محصولات کشاورزی و درختان میوه ایجاد کرده‌اند. درواقع کلان‌شهر نیویورک در ایالات متحده آمریکا با بیش از 38 هزار جریب پشت‌بام سبز، به‌عنوان پیشرو کشاورزی شهری در جهان شناخته شده است. نیویورکی‌ها اغلب از سیستم‌های هیدروپونیک برای پرورش بام باغ‌های خود بهره می‌گیرند؛ هیدروپونیک یا آب‌کشت، یکی از روش‌های خلاقانه تولید محصولات کشاورزی بدون خاک و سم و با کم‌ترین نیاز به آب (با استفاده از محلول مغذی) است.

      نیوآرک، نیوجرسی

تعدادی از کشاورزان آمریکایی یکی از کارخانه‌های تولید فولاد را که مدت زیادی بدون استفاده باقی مانده بود، به یک مزرعه عمودی تبدیل کردند. این افراد با استفاده از روش آیروپونیک یا هواکشت، روشی برای پرورش گیاهان در محفظه هوا یا بدون استفاده از خاک یا بستر سنگ‌دانه‌ای، سالانه حدود دو میلیون پوند یعنی چیزی بیش از 900 تُن سبزی‌ تولید می‌کنند.