نفس‌های آخر صنایع دستی کرمانشاه و بی‌توجهی مسئولان

سپهرغرب، گروه خبر - طاهره ترابی‌مهوش: مشکلاتی همچون نبود مواد اولیه، بازار فروش محصول و دپوی محصولات تولیدشده و درعین حال بی‌توجهی مسئولان به این مشکلات نفس‌های صنایع دستی کرمانشاه را به شماره انداخته است.

کرمانشاه را می‌توان به لحاظ تنوع حوزه صنایع دستی ویترینی از هنر در ایران زمین قلمداد کرد، به گونه‌ای که در تمام شهرها و روستاها این هنرمندان فعالیت دارند و صنایع دستی مختص یک شهر و روستای خاص نیست.

به تعبیر دیگر استان 2 میلیون نفری کرمانشاه که مردمانش در 33 شهر و دو هزار و 600 روستا سکونت دارند، به دلیلی قدمت تمدنی مهد صنایع دستی به شمار می‌رود و از آنجائیکه این استان دچار معضلی به نام بیکاری و کمبود فرصت شغلی است، می‌توان بخشی از نیاز به اشتغال را در حوزه صنایع دستی تامین کرد چراکه این حوزه ثابت کرده، ظرفیت لازم را برای ایجاد اشتغال دارا است.

به عبارت دیگر به این دلیل که ایجاد شغل در بخش صنایع دستی نیاز به سرمایه‌گذاری کلان ندارد و می‌توان با اندکی سرمایه و مکانی کوچک محصولی را با هنر دست خلق کرد و از این راه به درآمدزایی رسید لذا باید صنایع دستی هر استان به ویژه کرمانشاه را به مثابه فرصتی برای پایین آوردن رقم بیکاری دانست و از آن بهره برد. اما گویی چند صباحی است که هنر دستان زنان و مردان با ذوق کرمانشاهی در نبود حمایت، فراموش می‌شود براین اساس با توجه به اهمیت موضوع بر آن شدیم تا با مهوش حاجی‌علیانی هنرمند و مدرس گیوه‌بافی و الهام یاقوتی رئیس اتحادیه تعاونی‌های صنایع‌دستی کرمانشاه گفت‌وگویی را ترتیب دهیم که در ادامه ‌می‌خوانید:

رئیس اتحادیه تعاونی‌های صنایع‌دستی استان کرمانشاه با بیان اینکه بنده فعالیتم را از سال 79 در عرصه صنایع دستی آغاز کرده‌ام گفت: پس از تداوم فعالیت در این حوزه، طی سال‌های متمادی ازسال 86 به عنوان رئیس اتحادیه تعاونی‌ها صنایع‌دستی در خدمت هنرمندان کرمانشاهی هستم.

الهام یاقوتی با تاکید براینکه متاسفانه این روزها صنایع دستی در مواجه با ویروس کرونا حال ‌و روز خوبی ندارد، گفت: در واقع سطح فعالیت‌ها دراین برهه زمانی چه به لحاظ تولید و چه در بخش فروش محصولات به صفر رسیده است.

     فعالان عرصه صنایع دستی رمقی برای فعالیت ندارند

وی با بیان اینکه گلیم، گیوه و کلاش اصلی‌ترین رسته‌های صنایع دستی کرمانشاه به حساب می‌آیند خاطر نشان کرد: گرچه پیش از بروز کرونا نیز صنایع‌دستی با مشکلاتی مواجه بود اما طی چندماه اخیر این مشکلات دوچندان شده است به گونه‌ای که صنعتگران این عرصه دیگر رمقی برای ادامه حیات کاری و هنری ندارند.

     سرمایه در گردش نیاز امروز صنایع دستی

یاقوتی با تاکید براینکه عدم برگزاری نمایشگاه‌داخلی و خارجی‌ برای فروش محصولات و درعین حال عدم دسترسی به مواد اولیه مناسب، صنعتگران رسته‌های مختلف را با مشکل جدی مواجه کرده است، اذعان کرد: علاوه بر این مشکلات نداشتن سرمایه در گردش برای ادامه حیات در شرایط کرونایی از دیگر مصائبی است که این روزها صنایع دستی کرمانشاه را به رکود رسانده است.

وی با اشاره به عضویت بیش از سه هزار نفر در اتحادیه تعاونی‌های صنایع دستی استان کرمانشاه ابراز کرد: این افراد در بیش از 70 شرکت فعال مشغول به کار بودند که به نظر می‌رسد در شرایط فعلی از این تعداد شرکت تنها به تعداد انگشتان دست توانایی تولید را در سطح حداقلی دارند.

رئیس اتحادیه تعاونی‌ها صنایع دستی استان کرمانشاه با تاکید براینکه هنوز هیچ یک از وعده‌های دولت درعرصه حمایت محقق نشده، عنوان کرد: علیرغم ثبت نام کارگاه در سایت کارا تاکنون ریالی در قالب کمک و یا تسهیلات به حوزه صنایع دستی کرمانشاه پرداخت نشده است.

یاقوتی افزود: البته وام 12 میلیون تومانی با مهلت زمانی دوساله برای پرداخت هیچ دردی از صنعتگر عرصه صنایع دستی درمان نمی‌کند.

یاقوتی با اینکه این بخش نیازمند اعطای کمک‌های بلاعوض است گفت: شرایط حوزه صنایع‌دستی در اعطای تسهیلات همچون دیگر واحدهای تولیدی در بخش‌های مثل موادغذایی و پوشاک نیست که بتوان بر اساس نیاز مردم به آن‌ها در هر شرایطی نسبت به بازپرداخت وام برنامه‌ریزی کرد.

وی ادامه داد: صنایع‌دستی در واقع در اولویت و سبد خانوار بنا به شرایط اقتصادی گنجانده می‌شود لذا در شرایط فعلی بر اثر مقتضیات، امکان فروش محصولات وجود ندارد پس امکان بازپرداخت تسهیلات نیز برای فعالان این عرصه وجود ندارد.

این هنرمند کرمانشاهی با بیان اینکه نباید صنعتگران عرصه صنایع دستی را به فراموشی سپرد خاطرنشان کرد: تا آذر ماه سال 98 خوشبختانه شاهد رونق صادرات روزافزون صنایع‌دستی به ویژه به سلیمانیه عراق بودیم اما طی 6 ماه گذشته متاسفانه با بسته شدن مرزها و کمتر شدن مبادلات، صادرات متوقف شده است.

رئیس اتحادیه تعاونی‌های صنایع دستی استان کرمانشاه افزود: برگزاری نمایشگاه‌های فصلی در اقصا نقاط کشور منجر به رونق صادرات داخلی شده بود اما با بروز کرونا و محدودیت حضور در تجمعات این نمایشگاه‌ها کنسل و صنایع دستی‌ به معنای واقعی مظلوم واقع شد.

     نمایشگاه در اختیار نورچشمی‌ها

یاقوتی با بیان اینکه این روزها محصولات تولیدشده در حوزه صنایع دستی روی دست هنرمندان و صنعتگران این عرصه مانده، خاطرنشان کرد: متاسفانه در کرمانشاه نمایشگاه صنایع دستی دائمی در محل اداره صنایع دستی سابق دائربوده که مدیریت آن به نور چشمی‌ها سپرده شده است.

وی ادامه داد: حضور اعضای حقوقی تشکل‌ها همچون اتحادیه تعاونی‌های صنایع‌دستی در این نمایشگاه به نوعی غیر ممکن شده است.

رئیس اتحادیه تعاونی‌های صنایع دستی استان کرمانشاه با اشاره به اینکه ما در مقام اتحادیه تعاونی‌ها صنایع دستی از اداره کل میراث فرهنگی درخصوص نحوه واگذاری غرفه‌های این نمایشگاه گله‌مندیم اذعان کرد: در واقعیت امر تنها اشخاص حقیقی امکان حضور در این نمایشگاه را دارند.

     مدیرکل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری فعالان عرصه صنایع دستی ا به حضور نمی‌پذیرد

وی با تاکید بر گلایه‌مندی از مدیرکل میراث فرهنگی استان عنوان کرد: بارها پیگیر مسائل مبتلابه صنایع دستی در مواجه با کرونا شدیم و حتی در محل اداره کل برای ملاقات حضوری حاضر شدیم اما در پاسخ به پیگیری‌ها عنوان شد مدیرکل به دلیل کرونا از ملاقات حضور معذور است و کسی را نمی‌پذیرد.

دیگر هنرمند حوزه صنایع‌دستی استان کرمانشاه با بیان اینکه فعالیتم را در زمینه صنایع دستی ازسال 73 آغاز کردم گفت: بنده سالها است( ازسال 80) که در رشته گیوه‌بافی ( گیوه ابریشمی و هورامی )به عنوان مدرس فعالیت می‌کنم.

وی ادامه داد: طی فعالیتی که در حوزه‌های مختلف صنایع دستی داشتم درحال حاضر یک تعاونی با فعالیت در کلیه رشته‌ها صنایع دستی هم در عرصه آموزش و هم در عرصه تولید دایر کرده‌ام.

     آموزش 5 هزار نفر

مهوش حاجی‌علیانی با بیان اینکه در عرصه گیوه‌بافی بیش از پنج هزار نفر آموزش داده‌ایم اذعان کرد: این عزیزان در قالب موارد توانسته‌اند گواهینامه مهارت را از میراث فرهنگی ویا اداره فنی و حرفه‌ای دریافت کنند.

وی با بیان اینکه نوآوری یکی از اصلی‌ترین عوامل در حوزه رونق صنایع‌دستی است تشریح کرد: ما در رشته گیوه‌بافی زنانه علاوه بر گیوه ابریشمی و هورامی ابداعاتی(بافت‌های جدید) را به کار بستیم که خوشبختانه مورد استقبال قرار گرفت.

حاجی‌علیانی با بیان اینکه بیش از 100 مدل بافت به بافت گیوه سنتی کرمانشاه اضافه کردیم خاطر نشان کرد: چهار مدل از گیوه‌های تولیدی تعاونی ما به ثبت ملی رسیده‌اند.

     با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می‌کنیم

وی ادامه داد: تا پیش از بروز کرونا حتی دراین بخش صادارت داشته‌ایم اما درحال حاضر این امر به دلیل شرایط و محدودیت‌ها امکان‌پذیر نیست.

این هنرمند کرمانشاهی با تاکید براینکه علیرغم دشواری‌های بسیار در مسیر تولید همچنان فعالیت خود را افتان وخیزان پیش می‌بریم خاطر نشان کرد: متاسفانه حمایتی را طی ماه‌ها گذشته شاهد نبوده‌ایم.

وی با بیان اینکه نمیدانم تاکی قرار است تولید کنیم و بازار فروشی برای محصول نداشته باشیم عنوان کرد: به قول معروف کفگیرمان به ته دیگ خورده اما کسی به دنبال ارائه راهکار برای فروش محصولاتمان نیست.

      خرید صنایع دستی عشق می‌خواهد و پول

وی با اشاره به ضرورت پرداخت تسهیلات ارزان‌قیمت به فعالان عرصه صنایع دستی عنوان کرد: از آنجایی‌که خرید صنایع دستی اولویت خرید مردم نیست و به نوعی خرید این محصولات عشق می‌خواهد و پول، باید متولیان این عرصه فکری برای هنرمندان بکنند زیرا درغیر این صورت شاهد رکود درعرصه صنایع دستی استان کرمانشاه و بیکار شدند قشر عظیمی از فعالان این حوزه خواهیم بود.

مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد این روزها علاوه بر زخم کرونا در چهره صنایع‌دستی استان کرمانشاه زخم عمیق‌تر بی‌توجهی مسئولان درد مضاعفی را بر دوش فعالان این عرصه بار کرده است به گونه‌ای که علیرغم وعده‌ حمایت از تشکل‌ها در عرصه صنایع‌دستی نماینده یکی از بزرگترین اتحادیه‌های مرتبط با حوزه صنایع دستی حتی فرصت مطرح کردن مشکلات را با مدیر مربوطه پیدا نمی‌کند لذا دراین بین بیم آن می‌رود که این بی‌توجهی‌‌ها منجر به دلسردتر شدن فعالان عرصه صنایع‌دستی شده و آن‌ها را از ادامه فعالیت باز دارد بنابراین انتظار می‌رود دستگاه‌های نظارتی و در عین حال مدیریت ارشد استان به این بخش موثر در عرصه اقتصاد و اشتغال توجه ویژه داشته باشند تا در آینده بیکاری دراین بخش نیز به قوز بالا قوز معضل بیکاری کرمانشاه بدل نشود.