کد خبر : 25811 تاریخ : 1399/5/7 گروه خبری : سلامت |
|
استاد تغذیه دانشگاه علومپزشکی ایران: عوامل مهم تغذیهای را بشناسیم |
آنتیاکسیدانها را دستکم نگیرید |
استاد تغذیه دانشگاه علومپزشکی ایران، بر نقش مهم آنتیاکسیدانها در تامین نیازهای بدن تاکید کرد.
محمدرضا وفا گفت: آنتیاکسیدانها از عوامل مهم تغذیهای هستند که نقش مهمی در عملکرد سیستم ایمنی ما دارند. این مواد رادیکالهای آزادی را که ناشی از مصرف انرژی است از بدن پاک میکنند. اگر رادیکالهای آزاد در بدن باقی بمانند، میتوانند به جدار سلولها آسیب برسانند و باعث مرگ سلولی بشوند. آنتیاکسیدانها محیط را از سمومی که ناشی از مصرف انرژی در سلولها است، پاک میکنند.
وی ادامه داد: مهمترین آنتیاکسیدانهای تغذیهای در خوراکیهایی که مصرف میکنیم بهترتیب ویتامینهای E و C هستند. ویتامین E عمدتاً در روغنهای مایع گیاهی فرابکر وجود دارد. مثلاً روغن زیتونی که بوگیری نشده، ویتامین E بیشتری دارد. هر چقدر روغنهای مایع بکرتر و طبیعی باشند، مقدار ویتامین E آنها بهطور قابلتوجهی بیشتر است. غلات و مغز دانهها و جوانه غلات از منابع خیلی خوب ویتامین E هستند. وفا افزود: ویتامین C در میوهها، سبزیها و صیفیهای تازه وجود دارد. این ویتامین بسیار ناپایدار بوده و ناپایدارترین ویتامین شناختهشده در طبیعت است. ویتامین C در مقابل اکسیژن هوا، نور، حرارت و اکسیداسیون از بین میرود. اگر پرتقال از دست شما بیفتد، مقداری از ویتامین C آن از بین میرود. اگر آن را با چاقوی کند برش بزنید، ویتامین C بیشتری از بین خواهد رفت. همچنین این ویتامین در مقابل اکسیژن هوا به سرعت از بین میرود. به همین دلیل هرچقدر ویتامین C از طریق سبزیها و میوههای تازه به ما برسد، عملکرد بهتری در بدن ما خواهد داشت. سازمان بهداشت جهانی و بسیاری از مراجع معتبر توصیه میکنند که همه ما؛ حتی اگر ممکن باشد در آپارتمان محل زندگیمان باغچهای داشته باشیم و سبزیکاری انجام دهیم. هر اندازه سبزی تازهتر باشد هم ویتامین C و هم سایر ترکیبات آنتیاکسیدانی مثل کاروتنوئیدها را بهتر دریافت میکنیم. مصرف منابع غذایی این ترکیبات به شکل تازه بهرهوری بیشتری خواهد داشت. استاد تغذیه در مورد سایر ترکیبات آنتیاکسیدانی عنوان کرد: ویتاین A و D هم میتوانند خاصیت آنتیاکسیدانی داشته باشند. ترکیبات رنگی کاروتنوئیدی که عمدتاً در سبزی، میوه و صیفی وجود دارند، پیشساز ویتامین A هستند و خاصیت آنتیاکسیدانی دارند. ترکیبات فلاونوئیدی که رنگدانههای مختلف در میوههای رنگی، اعم از میوههای قرمز، زرد رنگ و سبزیهای سبز هستند نیز خاصیت آنتیاکسیدانی دارند. توصیه دپارتمانها و دانشگاههای تغذیهای معتبر این است که تا جایی که میتوانید تنوع در انتخاب سبزی و میوه تازه داشته باشید. چون بخش عمدهای از این ترکیبات رنگی از رنگهای مختلفی که در طبیعت در سبزیها و صیفیها وجود دارند، تأمین میشود. بهعنوان مثال در گوجهفرنگی که قرمز است، لیکوپن وجود دارد که بهجز خواص آنتیاکسیدانی خواص فرا ویژه دارد که در علم تغذیه به آن ترکیبات فراسودمند گفته میشود. مصرف این ماده برای پیشگیری از بروز بیماریهای خاص و تکثیر سلولی بیرویه در بافتهایی که سرطانهای آنها شایع است، توصیه میشود. وفا گفت: از جمله مواد آنتیاکسیدان دیگر اسیدهای چرب امگا 3 هستند که متأسفانه دسترسی به آنها برای مردم سخت بوده چون منابع غذایی اصلی آنها، مواد غذایی حیوانی دریایی است. غذاهای دریایی که در آبهای آزاد مثل دریای عمان و خلیج فارس پرورش پیدا میکنند منابع اصلی امگا 3 هستند. میزان اسیدهای چرب امگا 3 این ماهیها خیلی بالاست. اما میشود گفت در ماهیهای پرورشی که در رودخانه و دریاچهها پرورش پیدا میکنند، امگا 3 وجود ندارد. خواص فوقالعاده این ماده علاوه بر پیشگیری از بیماریهای قلبی و عملکرد بهتر سیستم مغزی، شنوایی و بینایی، خاصیت آنتیاکسیدانی است. ماده دیگر ویتامین B2 یا ریبوفلاوین است که در علم تغذیه، شاخص کیفیت غذا نامیده میشود. اگر میزان این ویتامین در غذای روزانه یک فرد کافی باشد، به احتمال زیاد بقیه مواد غذایی را به اندازه دریافت کرده و این ویتامین عمدتاً در شیر تازه وجود دارد. بهطور کلی هرچقدر غذا تازهتر باشد، مقدار آنتیاکسیدانها بیشتر است. عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در مورد املاحی که خاصیت آنتیاکسیدانی دارند، عنوان کرد: روی، آهن و سلنیوم سه ماده معدنی مهم هستند که خاصیت آنتیاکسیدانی دارند و با هم کار میکنند. متأسفانه از دیرباز مقدار روی در برنامه غذایی کم بوده و آهن کوفاکتور آنزیمهای آنتیاکسیدان مثل کاتالاز است. در خانمهایی که در دوران بارداری و شیردهی کمبود آهن شایع است، پتانسیل آنتیاکسیدنی کاهش پیدا میکند. سلنیوم هم در خوارکیهای دریایی و برخی غلات و غذاها میتواند وجود داشته باشد. دکتر وفا بر مصرف روغنهای مایع گیاهی، شیر تازه، سبزی و میوه تازه و غذاهای دریایی توصیه و اظهار کرد: اگر این مواد بهصورت متنوع در برنامه غذایی وجود داشته باشد به بهترین شکل ممکن آنتیاکسیدانهای مورد نیازمان را از طریق غذا دریافت میکنیم. وی تاکید کرد: رفتارهای نامناسب و انتخابهای نامناسب غذایی شانس آسیبرسانی اکسیداتیو را زیاد میکند. افرادی که در یک وعده پرخوری میکنند، میزان کالری زیادی دریافت میکنند. دریافت کالری زیاد منجر به تولید رادیکالهای آزاد و کار بیشتر برای دفاع آنتیاکسیدانی بدن میشود. همچنین مصرف زیاد غذاهای پرچرب و چربیهای اشباع به معنی کاهش پتانسیل بدن برای تولید آنتیاکسیدانها است. در شرایط فعلی توصیه شده است که از مصرف غذاهای پرچرب و قندوشکر اجتناب شود. افرادی که از این مواد غذایی استفاده میکنند، خود را در معرض رادیکالهای آزاد قرار میدهند. همچنین غذاهای آماده و فراوری شده حاوی ترکیبات شیمیایی هستند که استرس اکسیداتیو را در بدن زیاد میکنند. به همین دلیل تمام غذاها باید تا جایی که ممکن است تازه باشند. گاهی انتخابهای نادرست به مایعات برمیگردد. بهعنوان مثال پرمصرفترین نوشیدنیها پس از آب، چای، قهوه، نسکافه و دمنوشهای گیاهی هستند که متأسفانه بعضیها بهصورت بیرویه این مواد را مصرف میکنند. بهجز آب سایر این نوشیدنیها مدر یا ادرارآور هستند. مصرف چای و قهوه زیاد، عملاً باعث میشود تا بالانس یا موازنه آب و املاح به هم بخورد. هرگونه به هم خوردن بالانس آب و املاح، استرس اکسیداتیو را در بدن افزایش میدهد. تئوفیلین چای، کافئینی که در قهوه وجود دارد، اگر به میزان زیاد مصرف شود، بهشدت آسیبرسانی را میافزاید. همچنین مصرف نوشیدنیهای گازدار که قند بالا و اسیدفسفریک و کافئین دارند، میتوانند آسیبپذیری را بیشتر کنند. دکتر وفا در پایان گفت: مردم تا جایی که ممکن است از مصرف این خوراکیها به این شیوه پرهیز کنند و اجازه بدهند بدن، کار خود را بهدرستی انجام دهد. سیستم ایمنی بدن ما بسیار هوشمند است و اگر ما درست از آن مراقبت کنیم و مواد غذایی که نیاز دارد از طریق خوراکیها و مواد غذایی در وعدهها و میانوعدههای منظم بهطور صحیح تأمین کنیم، به بدنمان کمک کردهایم که حداکثر دفاع طبیعی را در مقابل آسیبهایی که وجود دارد، انجام دهد. |
لینک | |
https://sepehrnewspaper.com/Press/ShowNews/25811 |