شیره‌ای که جان جنگل‌های زاگرس را می‌گیرد

شیره سقز که از درختان بنه برداشت می‌شود، دارای خواص دارویی و اهمیت اقتصادی است. در حالیکه غیربومیان به‌دلیل برداشت غیرمجاز و عدم رعایت نکات فنی در برداشت، سبب ضربه زدن به این درختان شده‌اند.

درخت بنه؛ دارای شیره خام با مصارف دارویی و صنعتی زیاد است و از میوه آن به‌عنوان گیاه دارویی استفاده می‌شود. سقز برداشتی از درخت بنه، زمینه صادرات دارد. در ارزآوری نقش ایفا می‌کند و در طب سنتی نیز کاربرد فراوان دارد.

با توجه به خاصیت‌های بالای شیره سقز، هرساله شاهد برداشت آن از درختان استان ایلام هستیم که درآمدزایی بالایی را برای فعالان این عرصه به همراه دارد، اما فعالیت افراد غیربومی و صدور مجوز فعالیت از سوی نهادهای ذی‌ربط برای افراد غیربومی سبب انتقادهایی به نهادهای مربوط شده است.

برداشت هرساله شیره سقز توسط افراد غیربومی سبب آسیب به جنگل‌های بنه استان می‌شود و خشکیدگی این درختان را به همراه دارد.

* فعالیت 126 شرکت تعاونی

حجت‌الله فتحی؛ معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام گفت: با توجه به وضعیت بارندگی‌های سال گذشته در استان و همچنین نوع فعالیت تعاونی‌ها، برداشت شیره سقز از درختان بنه استان ممنوع شده است.

وی افزود: تلاش ما بر این است که افراد بومی استان نسبت به برداشت شیره سقز از جنگل‌های بنه این منطقه اقدام کنند و از نیروهای غیربومی استفاده نشود.

معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام با بیان اینکه حدود 126 شرکت تعاونی در استان جهت برداشت و بهره‌برداری از درختان سقز وجود دارد، اظهار کرد: با توجه به اینکه طی سال‌های گذشته نکات فنی جهت حفاظت از جنگل‌های بنه توسط بهره‌برداران رعایت نشده است، امسال هرگونه بهره‌برداری و برداشت شیره سقز از درختان بنه استان ممنوع اعلام شد.

فتحی خاطرنشان کرد: امید است بتوان از این ظرفیت جهت اشتغال‌زایی و افزایش درآمد نیروهای بومی استفاده شود و بی‌شک منابع طبیعی استان نیز در این زمینه با تعاونی‌های مربوط همکاری لازم را به‌عمل می‌آورد.

این مسئول ادامه داد: با متخلفان و افرادی که به‌صورت غیرقانونی اقدام به برداشت شیره سقز می‌کنند، برخورد قانونی می‌شود.

* عدم تمایل نیروهای بومی به برداشت شیره سقز

سید حیاس حسینی؛ رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری چوار نیز در این‌باره گفت: براساس ابلاغیه معاونت فنی منابع طبیعی استان ایلام، بهره‌برداری و برداشته شیره سقز از جنگل‌های بنه استان طی سال جاری ممنوع اعلام شده است.

وی با بیان اینکه متأسفانه طی ماه‌های اخیر شاهد بهره‌برداری غیرمجاز در برخی مناطق استان ایلام بوده‌ایم، گفت: گشت‌های حفاظتی منابع طبیعی استان ایلام با این متخلفان برخورد قانونی کرده‌اند.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری چوار با اشاره به عدم تمایل روستاییان و نیروهای بومی به برداشت شیره سقز گفت: به همین دلیل تعاونی‌های مذکور از نیروهای غیربومی جهت بهره‌‌برداری از جنگل‌های بنه و برداشت شیره سقز استفاده می‌کنند.

حسینی اظهار کرد: باتوجه به اینکه برداشته هرساله شیره درختان بنه سبب آسیب به این درختان می‌شود، برداشت شیره بنه طی سال جاری برای حفاظت از جنگل‌های بنه استان، ممنوع اعلام شده است.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری چوار در پایان گفت: بیشترین میزان برداشت شیره سقز استان در شهرستان ملکشاهی انجام می‌شود.

* لزوم آموزش نیروهای بومی

با توجه به اهمیت شیره سقز، استان ایلام می‌تواند در زمینه تولید و صادرات این محصول، نقش اساسی را در بازارهای داخلی و خارجی ایفا کند و با توجه به صرفه اقتصادی و خواص دارویی شیره سقز ضروری است که مسئولان ذی‌ربط جهت ترغیب و آموزش نیروهای بومی اقدام و با ارائه مشوق‌های لازم زمینه فعالیت نیروهای بومی را فراهم کنند.