راه خلاق برای کاهش مرگ‌ عابران

هرسال بسیاری از مردم در سراسر دنیا جان خود را در تصادفات حین عبور از خیابان‌ها و معابر از دست می‌دهند. اگرچه محل عبور اغلب معابر به‌وسیله خط‌کشی‌های عابر پیاده مشخص شده است تا رانندگان را از احتمال عبور افراد باخبر و آن‌ها را به توقف مجبور کند، اما نمونه‌های بسیاری وجود دارد که نشان می‌دهد بسیاری از قربانیان تصادفات خیابانی جان خود را حین عبور از خطوط عابر پیاده از دست می‌دهند. شاید بسیاری از رانندگان درک درستی از هشدار خطوط عابر پیاده نداشته و بدون توجه و با سرعت زیاد از روی آن‌ها رد می‌شوند که همین امر منجر به بروز حوادث جبران‌ناپذیری می‌شود.

تحقیقات جالب دانشگاه نوادا نشان داده رانندگان ماشین‌های گران‌قیمت تمایل کمتری برای ایستادن پشت خط عابر پیاده دارند و در مقابل رانندگان ماشین‌های ارزان‌قیمت احترام بیشتری برای حق تقدم عابران پیاده قائل می‌شوند. محل عبور افراد پیاده به‌طور کلی به چهار دسته تقسیم می‌شود؛ ممکن است خط‌کشی شده و یا اینکه بدون خط‌کشی باشد، از سوی دیگر محل عبور افراد پیاده ممکن است کنترل‌شده یا کنترل‌نشده باشد، یعنی علائم رانندگی و هشدار برای آن‌ها نصب شده باشد و یا اینکه از علائم برخوردار نباشد.

نوع محل عابر پیاده هرچه که باشد، یک فلسفه کلی در مورد آن وجود دارد، اینکه هر زاویه از خیابان می‌تواند یک محل عبور برای افراد پیاده باشد و خطوط عابر تنها وسیله‌ای برای تأکید بر درنظر گرفتن این واقعیت در ذهن رانندگان است؛ بنابراین رانندگان باید هر لحظه احتمال برخورد با عابران را پیش‌بینی کرده و سرعت خود را به‌گونه‌ای تنظیم کنند که فرصت کافی برای واکنش به‌موقع داشته باشند.

هرساله مقامات رسمی شهرها مبالغ هنگفتی را صرف خط‌کشی محل عبور عابر پیاده می‌کنند تا شاید از این طریق مانع بروز تصادفات خیابانی و درنتیجه مرگ یا آسیب‌های جسمی جدی به افراد شوند؛ اما در بسیاری از موارد تلاش‌های آن‌ها مؤثر واقع نمی‌شود و تصادفات همچنان ادامه دارد، چراکه رانندگان و البته اغلب موتورسواران بدون توجه به این خطوط، با سرعت به حرکت خود ادامه می‌دهند.

در این راستا بسیاری از مسئولان شهری با کمک دانشجویان دست به ایده‌پردازی زده و از خلاقیت خود برای ایجاد تغییراتی در خط‌کشی‌های به‌ظاهر سفیدرنگ این مکان‌ها بهره گرفته‌اند؛ یکی از جالب‌ترین ایده‌هایی که تاکنون در این زمینه مطرح شده، خط‌کشی محل عبور افراد پیاده به‌صورت سه‌بعدی بوده است.

گروهی از دانشجویان رشته طراحی در شهر بولیا واقع در کشور استرالیا، برای به حداقل رساندن مرگ‌ومیرهای تصادفات خیابانی که اغلب توسط موتورسواران این شهر رخ می‌دهد، خطوط به‌اصطلاح گورخری عابر پیاده را به‌صورت سه‌بعدی نقاشی کردند. این خطوط به‌گونه‌ای نقاشی شده که خطای دید برای رانندگان ایجاد می‌کند، گویی خطوط از سطح زمین فاصله گرفته‌اند و عابران با فاصله از آسفالت، درحرکت هستند. این مدل خطوط عابر پیاده در یک لحظه ترس از برخورد با سطح مرتفع محل عبور افراد پیاده را در ذهن رانندگان به‌وجود می‌آورد و همین امر آن‌ها را به توقف یا کاهش سرعت برمی‌انگیزد.

خلاقان بولیایی استدلال کرده‌اند که اگر از خطوط سه‌بعدی در نزدیکی مدارس و دیگر خیابان‌های پُرتردد استفاده شود، به‌نوعی به رانندگان هشدار داده می‌شود که احتمال عبور افراد و دانش‌آموزان پیاده زیاد است و باید نهایت دقت را در رانندگی خود به‌کار گیرند.

گروهی از دانش‌آموزان و داوطلبان اهل بانکوک تایلند نیز به ایجاد خطوط سه‌بعدی عابر پیاده در نزدیکی مدارس شهر پرداختند که صندوق ذخیره دولت تایلند هزینه اقدامات این گروه خلاق را به‌طور کامل برعهده گرفت. گزارش‌های حاکی است که پس از خط‌کشی سه‌بعدی این مکان‌ها، میزان کاهش تصادفات جاده‌ای و مرگ‌های ناشی از این حوادث در طی تنها یک سال پس از طراحی آن‌ها، باعث شگفتی محققان و مقامات شهری شد.

به نظر می‌رسد که خط‌کشی عابر پیاده به‌صورت سه‌بعدی اخیراً به یک جنبش در سراسر دنیا تبدیل شده است و هرروز طرفداران زیادی را از سراسر دنیا به خود جذب می‌کند. به‌عنوان مثال در کشور هند بسیاری از طراحان به‌طور گسترده در شهرهای زیادی نظیر پونه، مومبای و دهلی درحال بازسازی خطوط عابر پیاده و تغییر آن‌ها به روش سه‌بعدی هستند. رانندگان هندی در مصاحبه با گزارشگران اعتراف کرده‌اند که از زمان طراحی این خطوط توجه خود را بسیار بیشتر از قبل بر عبور افراد متمرکز کرده‌اند و همین امر آن‌ها را به رانندگی با سرعت پایین‌تر سوق داده که این اقدام کاهش تصادفات جاده‌ای را به دنبال داشته است.

جالب است بدانید که پروژه طرح سه‌بعدی خط‌کشی محل عبور افراد پیاده توسط تیم دانشجویی معماری و شهرسازی و مکانیک مؤسسه آموزش عالی دانش‌پژوهان پیشرو با همکاری شهرداری منطقه 13 شهر اصفهان نیز اجرا شده است.