تدوین سند راهبردی آموزش شهروندی در مرکز پژوهش‌های شورا

رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر از تدوین سند راهبردی آموزش شهروندی در مرکز پژوهش‌های شورا خبر داد و گفت: تدوین این سند گامی بلند به سمت مدیریت محله‌ای درون‌زا و مشارکتی در شهر است.

به گزارش سپهرغرب و به نقل از روابط عمومی شورای اسلامی شهر همدان، ابراهیم مولوی در جمع خبرنگاران بیان کرد: از زمانی که آسیب‌های موازی‌کاری و خنثی کردن اقدامات به سبب تغییر مدیریت‌ها و هدررفت بودجه‌ها در پی تصمیمات سلیقه‌ای و فاقد بنیه علمی بر سیستم مدیریتی کشور هویدا شد، شهرداری‌ها و شوراهای اسلامی شهر به‌عنوان مجموعه‌هایی که در تماس نزدیک با مردم بودند، تغییرات علمی در شیوه گرفتن تصمیمات مدیریتی مدنظر قرار دادند که مهم‌ترین گام آن گرفتن تصمیمات بر مبنای مطالعات میدانی، برآوردهای سرزمینی، مطالعات ذینفعان و جمع‌بندی نظرات کارشناسان برنامه‌ها بود.

مولوی با بیان اینکه مدیران شهری در حوزه آموزش شهروندی غالباً بنا بر تصمیمات و دیدگاه‌های شخصی، گاه تأکید و تمرکز بودجه‌ها را بر مسائل ترافیکی و گاهی نیز بر آموزه‌های اخلاقی و زمانی بر فرهنگ ورزش همگانی و آپارتمان‌نشینی می‌گذاشتند، اضافه کرد: این درحالی است که تاکنون تحقیق جامعی از نیازهای جامعه و راهکارهای حل این مسائل بر مبنای اصول شهرسازی جامعه‌شناسی، مفاهیم فرهنگی و دینی صورت نگرفته است؛ بر این اساس در این راستا کمیته آموزش مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر همدان با درک صحیح از این نیاز و بنا بر رسالت ذاتی خود به تدوین سند راهبردی آموزش شهروندی شهرداری همدان اقدام کرد.

به گفته وی امروزه دستیابی به توسعه اجتماعی نیازمند ترسیم نقشه راهی است که در آن اهداف، منابع و الزامات به‌صورت شفاف و دقیق مشخص شده باشد که در طرح سند راهبردی آموزش شهروندی شهرداری همدان پاسخگویی به تحولات محیطی و نیازهای شهر مدنظر قرار گرفته و ایجاد و توسعه بسترهای لازم برای انسجام‌بخشی و یکپارچگی در آموزش‌های شهروندی و نیز هماهنگی با سایر نهادهای استانی و ملی مؤثر، در این بحث مورد توجه بوده است.

این مقام مسئول با بیان اینکه ضرورت تدوین سند راهبردی آموزش شهروندی شهرداری همدان در مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر همدان با تشکیل کارگروهی ویژه مورد بررسی و تصویب قرار گرفت، اظهار کرد: در تهیه این سند راهبردی تلاش شده است تا با الهام و بهره‌گیری از اسناد بالادستی، توجه به اهداف راهبردی نظام جمهوری اسلامی و نیز سند آموزش شهروندی شهر تهران، چشم‌انداز و اهداف آموزش شهروندی به‌گونه‌ای ترسیم‌کننده شهروندی رشدیافته با هویتی ایرانی اسلامی و اخلاقی همراه با تعامل سازنده و مؤثر در روابط و کنشی مسئولانه در پیشبرد مسائل اجتماعی و زیست‌محیطی و ارتباطی باشد.

وی سند آموزش شهروندی شهرداری همدان را دارای ساختاری نظام‌مند برشمرد و افزود: این ساختار متشکل از عناصر مربوط به جریان آموزش‌های شهروندی، روابط میان آن‌ها و برنامه توسعه جامع براساس مؤلفه‌های کلی شامل مبانی اصولی، ارزش‌های محوری، آموزش شهروندی، رسالت، چشم‌انداز و اهداف آموزش شهروندی، ابعاد و مؤلفه‌های عملکردی سیاست‌ها و رویکردها و راهبردهای آموزش شهروندی، ساختار نظام آموزش شهروندی، تعاملات محیطی و ساختار کار شهری، راهکارها و نقشه راهبردی آموزش شهروندی و برنامه‌های عملیاتی و اولویت‌های برنامه‌ها اعم از الزامات حقوقی و ملاحظات اجرایی را مدنظر قرار داده است.

رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر همدان با اشاره به اینکه سند راهبردی مذکور به‌عنوان مبنای جهت‌گیری‌ها، تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها در شهر همدان با هدف ایجاد تحول در عرصه‌های مختلف برای نیل به توسعه پایدار و تحقق جامعه دانایی‌محور تدوین شده است، گفت: این سند دارای ویژگی‌هایی بوده که از آن جمله رویکرد چشم‌اندازمحور با ترسیم آینده مطلوب و انگیزشی، استناد به اسناد فرادستی و اهداف عالیه مدیریت شهری همدان و تأکید بر ایجاد زمینه‌های مشارکت صاحب‌نظران و دست‌اندرکاران آموزش‌های شهروندی است.

مولوی اضافه کرد: همچنین در این سند راهبردی نگاه سیستمی و مبنای عقلانی برای راهبری و ارتقای بهره‌وری از طریق سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی، نظارت و ارزیابی عملکرد و همچنین بررسی چالش‌ها، رسالت، چشم‌انداز، اهداف، سیاست‌ها، رویکردها، راهبردها و راهکارها و برنامه‌هایی که می‌تواند ابعاد آموزش‌های شهروندی را دربرگیرد، مدنظر تدوین‌کنندگان سند قرار گرفته است.

وی به نقاط ضعف، قوت، چالش‌ها و فرصت‌های آموزش شهروندی در شهرداری همدان اشاره کرد و گفت: در مسیر نیل به اهداف تعیین‌شده در این سند راهبردی، شناخت و تقویت نقاط قوتی همچون برخورداری از زیرساخت‌ها و فضاهای عمومی و اختصاصی برای ارائه آموزش‌های شهروندی مشخص بودن رسالت، چشم‌انداز و اهداف و استراتژی‌ها، برگزاری نمایشگاه‌ها و جشنواره‌ها و حمایت مالی و جلب مشارکت تشکل‌های مردم‌نهاد و هیئت‌های مذهبی مورد نظر بوده و فرصت‌هایی مانند درنظر گرفتن پتانسیل مشارکتی و نمایندگی اجتماعی شورای اسلامی شهر به‌عنوان پشتوانه مدیریت شهری، وجود مراکز علمی و پژوهشی در همدان و همچنین وجود فضاهای شهری به‌عنوان زمینه‌ها و ظرفیت‌هایی که همه شهروندان به‌نوعی با آن‌ها سروکار دارند، مدنظر قرار گرفته است.

این مقام مسئول ادامه داد: از سوی دیگر شناخت ضعف‌هایی نظیر فقدان برنامه جامع و یکپارچه در مباحث آموزش شهروندی، نبود بانک اطلاعاتی، ضعف سیستم‌های نظارتی و ارزیابی عملکرد، ضعف در مدیریت محله‌ای و نیز تهدید‌هایی ازجمله حاکمیت سیاست بر اداره نهادهای شهر همدان، گسترش بی‌اعتمادی نسبت به دستگاه‌های اجرایی، پایین بودن اعتماد عمومی شهروندان به نهاد شهرداری و فقدان تفکر برنامه‌ای به‌خصوص تفکر راهبردی، مورد توجه بوده است.

به گفته مولوی درمجموع عدم هماهنگی، عدم مشارکت و وجود موازی‌کاری بخش‌های مختلف فرهنگی در برنامه‌ریزی و اجرای فعالیت‌ها، وجود ضعف و نارسایی در امکانات و زیرساخت‌ها و نیز وجود بافت‌های حاشیه‌ای در همدان و معضلات اجتماعی فرهنگی ناشی از آن به‌عنوان مسئله‌ای که می‌تواند در حرکت از وضعیت موجود و وضعیت مطلوب مدنظر قرار گیرد، بررسی و احصا شده است.

وی در پایان سخنانش گفت: برای کمک به تطبیق افکار، گفتار و رفتار شهروندان با آنچه تعالیم دینی و قوانین جاری کشور برای یک شهروند مطلوب ترسیم کرده است، باید موارد کلانی شامل تعالی فرهنگ شهروندی و سبک زندگی ایرانی اسلامی، وجود شهر سالم و شهروندان با نشاط و شاداب، امکان دستیابی به شهر یادگیرنده و دانش‌بنیان، بسترسازی مشارکت فعال و اثربخش در تصمیم‌گیری، عمل آگاهانه و مسئولانه در امور اجتماعی و زندگی شهری برای دستیابی به توسعه پایدار شهری و حفظ و حراست از میراث فرهنگی اسلامی- ایرانی و همدانی مدنظر قرار گیرد.