توزیع ارز نهاده‌های دامی به‌صورت رانتی بین وابسته‌های دولت

رئیس انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان با بیان اینکه صنعت پروتئین رو به ورشکستگی است، گفت: توزیع ارز نهاده‌ها به‌صورت رانتی و سلیقه‌ای برای نهادهای دولتی و وابسته‌های دولت انجام شده است.

مجید موافق‌قدیری درباره اینکه چرا علی‌رغم اینکه هفته گذشته شرکت پشتیبانی امور دام اعلام کرد نهاده وارد کشور شده و در حال توزیع در استان‌ها است، تغییری در وضعیت بازار نهاده‌ها ایجاد نشده و قیمت‌ها همچنان روند صعودی دارد؟ اظهار کرد: محموله حدود 200 هزار تنی کنجاله سویای شرکت پشتیبانی که در انبارهای بندر حضرت امام(ره) موجود است، مربوط به واردات ماه‌های گذشته بوده که ارز آن به‌تازگی توسط بانک مرکزی تأمین شده است.

وی اضافه کرد: بنابراین به‌نظر می‌رسد اخیراً نهاده‌ای وارد نشده و چهار کشتی کنجاله سویای هند، مربوط به حواله‌ای است که خریدار، کالا را ارسال نکرده و به‌تازگی روپیه هند دریافت کرده‌اند که از هند کنجاله سویا خریداری کنند و دو کشتی در راه و دو کشتی نیز در حال بارگیری است، لذا شرکت پشتیبانی صرفاً مبادرت به فروش ذخیره استراتژیک کرده و این اقدام اثر بخشی چندانی نیز نداشته است.

این فعال بخش خصوصی تصریح کرد: به اعتقاد بنده اگر می‌خواهیم عطش بازار در زمینه کنجاله سویا فروکش کند، باید حداقل 500 هزار تن کنجاله سویا در این‌ماه به بازار عرضه شود و متأسفانه این میزان موجودی نداریم. اگر عرضه در این‌ماه به اندازه کافی صورت نگیرد، این میزان در ماه بعد به 650 هزار تن افزایش می‌یابد.

* توزیع ارز رانتی و به شکل سلیقه‌ای، برای نهادهای دولتی و وابسته‌های دولت انجام شده است

عضو هیئت نمایندگان اتاق ایران در بخش دیگری از سخنان خود ادامه داد: نکته قابل‌توجه در این میان توزیع رانتی ارز بوده و اینکه ارز به‌صورت سلیقه‌ای به نهادهای دولتی و وابسته‌های دولت تخصیص داده شده است. ضمن اینکه تجربه نشان داده که دولت بازرگان خوبی نبوده و همین اقدامات مشکل را هم دوچندان کرده است. ما معتقدیم اگر دولت می‌خواهد این مشکل حل شود، باید به بخش خصوصی واقعی اهمیت دهد و از تجربیات آن‌ها استفاده کند.

قدیری اضافه کرد: با توجه به اینکه الگوی خرید نهاده‌ها در بازار جهانی براساس فصول سال است، تزریق قطره‌چکانی ارز در حال حاضر، نظام متعارف خرید خارجی و تجارت بین‌المللی کشور درخصوص نهاده‌های دامی تولید خوراک دام را به‌هم زده و بهای تمام‌شده کالای خریداری‌شده نسبت به شیوه‌های تخصصی، بسیار بالاتر رفته و در نتیجه جذابیت بازار برای فعالیت‌های تجاری سالم و رسمی کاهش پیدا کرده و همین موضوع کافی است تا شرایط فضای سالم تجارت را تحت‌تأثیر قرار دهد.

وی درباره میزان توزیع نهاده‌ها در کشور نیز افزود: متأسفانه با توجه به اینکه کالا از بنادر توزیع نمی‌شود، آمار دقیق نیاز و توزیع را نداریم، ولی با توجه به اُفت شدید قیمت جوجه و قیمت بالای نهاده‌های دامی در بازار غیررسمی، می‌توان این تحلیل را داشت که بازار به‌شدت کوچک شده، به‌طوری که جوجه یک‌روزه قابل‌جذب نیست. ضمن اینکه برای همین بازار کوچک هم، نهاده دامی به اندازه کافی موجود نیست که قیمت‌ها به‌شدت بالا رفته است.

* صنعت پروتئین کشور در حال ورشکستگی است

قدیری تصریح کرد: بنابراین می‌توان گفت که عملاً صنعت پروتئین و مهم‌ترین حلقه زنجیره تأمین پروتئین که همان صنعت خوراک دام است، کارکرد اقتصادی خود را از دست داده و در حال ورشکستگی است.

وی با بیان اینکه حضور دولت می‌توانست به‌عنوان قانون‌گذار، ناظر و حامی در کل زنجیره تأمین اثرگذار باشد، گفت: دولت با دخالت مستقیم در واردات و رقابت با واردکنندگان و تضعیف آن‌ها در یک برهه زمانی، اقدام نادرستی کرد که موجب برهم‌زدن آرامش بازار شد.

این فعال بخش خصوصی ادامه داد: ما معتقدیم حضور دولت به‌عنوان رقیب در هر بخش از صنعت، بدون شک آسیب‌زا است، حتی در شرایط جنگی و تحریمی نیز این اقدامات می‌تواند وضعیت را بدتر کند. کما اینکه سهم دولت در همین شرایط تحریم و رانتی، هیچ‌وقت به کارآمدی بخش خصوصی نبوده و حتی تجربه کشورهای توسعه‌یافته هم نشان داده راهی که می‌رویم به بن‌بست ختم می‌شود.

قدیری همچنین درباره اینکه وزارت جهادکشاورزی خبر از اصلاح ایرادات سامانه بازارگاه داده، در حال حاضر وضعیت این سامانه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟گفت: رصد و پایش حق دولت است و ما هم تأیید می‌کنیم. اما هیچ‌گاه سامانه‌ای انحصاری که توسط یک بخش غیرصنفی توسعه پیدا کند، نمی‌تواند جایگزین مکانیزم رقابتی و خودتکامل‌یافته چندصد ساله بازار شود. هیچ سامانه انحصاری موفق نخواهد بود، حتی این سامانه جدیدی که ماه‌هاست فقط «حرف» آن مطرح است و به‌دلیل ایراداتی که دارد، عملاً نمی‌تواند مؤثر واقع شود.

وی تصریح کرد: جهت رفع این مشکل بایستی دولت نقش خود را به‌عنوان ناظر و قانون‌گذار بر توسعه سامانه‌های موازی تعریف کند تا ساختار تکاملی سریع‌تر در این سامانه‌ها، اتفاق بیفتد و به رفع مشکل کمک شود.

رئیس انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان در بخش پایانی از سخنان خود، با بیان اینکه از ابتدای امسال تا 15 شهریورماه سال جاری 371 هزار و 232 تن کنجاله سویا به ارزش 148 میلیون و 133 هزار و 988 دلار وارد کشور شده است، گفت: چهار میلیون و 431 هزار و 92 تن ذرت به ارزش یک‌میلیارد و 70 میلیون و 959 هزار و 963 دلار وارد شده همچنین میزان واردات جو نیز از ابتدای فروردین‌ماه تا 15 شهریورماه سال جاری به کشور 855 هزار و 415 تن به ارزش 214 میلیون و 772 هزار و 730 دلار بوده است.