قصه آوارگی 40 ساله‌ مردمان این روستای «لوکس»!

قصه روستای لوکس ما به حدود 100 سال پیش برمی‌گردد، زمانی که مظفرالدین‌شاه با انگلیسی‌ها برای حفاری چاه‌های نفت در یکی از غربی‌ترین نقاط مرزی ایران قرارداد بست.

طبق این قرارداد؛ انگلیسی‌ها کار حفاری چاه‌های نفت را برعهده گرفتند و بعدها با راه‌اندازی پالایشگاه کرمانشاه، نفت از غربی‌ترین نقطه مرزی ایران، راهی این پالایشگاه شد.

بیا و بروی انگلیسی‌ها، باعث شد که کم‌کم تجهیزات و تأسیسات در این منطقه، مستقر شود و با ایجاد امکانات، بخشی از عشایر و روستاییان گله‌دار اطراف، راهی این منطقه شده و در آنجا ساکن شوند و کم‌کم روستایی بزرگ شکل گرفت. روستای جدید به‌خاطر هم‌جواری با رودخانه «طینه»، طینه نام گرفت، اما بعدها به «کنگاوش» و بعد از آن نیز به‌دلیل فراوانی نفت به «نفت‌شاه» تغییر اسم داد.

اینها را اردشیر کشاورز؛ یک محقق کرمانشاهی می‌گوید و ادامه می‌دهد: روستای «نفت‌شاه» با افزایش حفاری‌ها، بزرگ و بزرگ‌تر شد و جمعیت آن نیز روز به روز افزایش یافت. وجود فرودگاه، سینما، باشگاه، گمرگ، امکانات سرگرم‌کننده، خانه‌های سازمانی لوکس و... باعث شد که این روستا عملاً شباهتی به روستاهای معمولی نداشته و با توجه به اینکه چیزی از شهر کم نداشت، برای همین نام روستا در نهایت به «نفت‌شهر» تغییر داده شد.

نفت شهر با مردمانش روزگاری خوش و خرم را می‌گذارند و تا سال 1358 بیش از پنج هزار نفر در این روستا ساکن شدند، اما قصه تلخ این روستا و مردمانش از همین سال و با شلیک نخستین گلوله جنگ تحمیلی شروع شد، هجوم نیروهای بعثی به خاک ایران، مردمان این روستا را که در غربی‌ترین نقطه ایران ساکن بودند آواره کرد، آوارگی‌ای که حالا بعد از گذشت 40 سال، هنوز هم ادامه دارد!

جعفر همتی که یکی از ساکنان این روستای لوکس بوده، حالا مسئول پروژه بازسازی نفت شهر شده، پروژه ای که قرار است دوباره مردمان نفت‌شهر را به این روستا و به زادگاهشان برگرداند.

وی می‌گوید: 40 سال زمان کمی نیست، اما مردم نفت‌شهر، این همه سال آوارگی را تحمل کردند، به امید روزی که شاید دوباره به اینجا برگردند.

همتی می‌گوید: نفت‌شهر زادگاه ماست و هنوز هم اگر کسی از اهالی اینجا فوت کند، می‌بریم و همان‌جا در دفنش می‌کنیم و 40 سال دوری، ذره‌ای از عرق و علاقه‌مان به زادگاهمان کم نکرده است.

وی از گذشته نفت‌شهر و روزگار خوش آن زمان مردمانش می‌گوید و ادامه می‌دهد: نفت‌شهر همه‌چیز داشت. خانه‌های لوکس، پالایشگاه، فرودگاه، دو سینمای تابستانه و زمستانه، استخر، باشگاه ورزشی و واقعاً چیزی از یک شهر کم نداشت. روزگار خوشی داشتیم آن زمان، اما جنگ که آغاز شد همه بدبختی‌های مردم نفت‌شهر هم شروع شد و جمعیت چندهزار نفری آن، آواره شهرهای اطراف شدند، آوارگی که بعد از 40 سال هنوز به پایان نرسیده!

همتی می‌گوید: نفت‌شهر پیش از شروع جنگ 650 واحد تجاری و مسکونی و برای خودش بیا و برویی داشت، اما جنگ که شروع شد، تأسیسات و امکانات آن هم نابود شد.

وی به شروع پروژه بازسازی نفت‌شهر اشاره می‌کند و می‌گوید: 25 خرداد سال 1392 بود که نمایندگان ویژه رئیس‌جمهور وقت در امور نفت برای کمک به بازسازی نفت‌شهر و اسکان مردمانش، وارد کار شدند و در مجموع 20 میلیارد تومان اعتبار از محل بودجه وزارت نفت برای بازسازی نفت‌شهر اختصاص داده شد.

با توجه به اینکه این اعتبارات برای ساخت مسکن محرومان اختصاص داده شده طی قراردادی با کمیته امداد، قرار شد 50 واحد مسکونی 200 متری با صرف اعتبار 12 میلیارد تومانی با پیمانکاری این نهاد در نفت‌شهر ساخته شود.

چهارونیم میلیارد تومان دیگر از این اعتبار صرف ساخت دو واحد آموزشی بسیار شکیل و مجهز شد و یک‌ونیم میلیارد تومان نیز برای ساخت سالن ورزشی و یک‌ونیم میلیارد تومان دیگر نیز برای ساخت مرکز بهداشت اختصاص داده شد.

همچنین 500 میلیون تومان باقی‌مانده از این اعتبار نیز صرف ساخت یک‌مسجد با کمک اداره کل اوقاف شد.

همتی با اشاره به اتمام بازسازی پروژه‌های طراحی شده در نفت‌شهر تا سال 1397 می‌گوید: با تکمیل پروژه‌ها عملاً شرایط برای برگشت بخشی از اهالی نفت‌شهر مهیا شد، اما متأسفانه هنوز این اتفاق نیفتاده، چراکه در این بین سازمان بازرسی و دیوان محاسبات، اعلام کردند که با توجه به اینکه بودجه اختصاص شده برای بازسازی واحدهای مسکونی، ویژه تهیه مسکن برای محرومان بوده، پس امکان واگذاری آن به مردم عادی وجود ندارد.

وی می‌گوید: این مشکلات باعث شده که مردم مشتاق بازگشت به نفت‌شهر، همچنان چشم‌انتظار مانده و طی مدت سه سال گذشته تمام تجهیزات و امکانات ساخته‌شده درآن، عملاً بلااستفاده مانده و در حال فرسودگی باشد.

همتی به استقرار ارتش در خانه‌های بازسازی شده برای مردم نفت‌شهر اشاره می‌کند و می‌گوید: این خانه‌ها مال مردم نفت‌شهر است، هرچند ارتش عنوان کرده که اگر مردم برگردند، خانه‌ها را تخلیه می‌کند، اما مشکل ما با دیوان محاسبات و سازمان بازرسی باقی است.

او به جلسه‌ای با پرویز فتاح؛ رئیس سابق کمیته امداد امام خمینی(ره) اشاره می‌کند و می‌گوید: در این جلسه رئیس کمیته امداد موافقت کردند که خانه‌های ساخته شده به مردم نفت‌شهر داده شود و در قبال این 50 واحد مسکونی، 300 قطعه زمین در سرپل‌ذهاب و قصرشیرین به کمیته امداد جهت ساخت واحدهای محرومان داده شود.

همتی می‌گوید: حتی بعد از این جلسه هم اتفاقی نیفتاد و با تحویل خانه‌ها به مردم نفت‌شهر موافقت نشد. مکاتبات بسیاری تاکنون انجام داده‌ایم، اما تا به امروز به در بسته خورده‌ایم و از رئیس‌جمهور، وزیر کشور، استاندار، معاون عمرانی استانداری و تمامی مسئولان مربوطه، می‌خواهیم فکری برای مردم آواره نفت‌شهر کنند.

40 سال آوارگی زمان کمی نیست و مردم نفت‌شهر واقعاً مشتاقند برگردند و مسئولان، باید بدانند برگشت مردم مرزنشین؛ یعنی ایجاد امنیت پایدار در مرز.

همتی می‌گوید: همواره قدردان نیروهای نظامی و انتظامی دربرقراری امنیت هستیم، اما مسئولان باید بدانند که این حضور مردم است که می‌تواند با کم‌ترین هزینه، امنیت پایدار ایجاد کند و باید کاری کنیم که مردم نفت‌شهر بتوانند دوباره به زادگاهشان برگردند.

وی ادامه می‌دهد: مردم نفت‌شهر هرروز مراجعه می‌کنند و خواهان برگشت هستند و این درحالی است که تمام امکانات ساخته‌شده برای آن‌ها، در حال نابودی است و از مسئولان می‌خواهیم که فکری برای این مردم کنند.

همتی می‌گوید: اعتقاد ما این است 50 خانه که نه، بیش از 600 خانه باید برای مردمان نفت‌شهر ساخته شود، چراکه جمعیت آن‌ها حالا به بیش از 10 هزار نفر رسیده و باید کاری کنیم تا نفت‌شهر با حضور مردمانش دوباره احیا شود.

قصه آوارگی مردمان نفت‌شهر، حالا بعد از 40 سال همچنان ادامه دارد و این درحالی است که خانه‌های خالی در یک‌سو و مردم مشتاق و چشم‌انتظار برای برگشت در سوی دیگر قرار گرفته‌اند و در این میان، تنها کمی مدیریت و هماهنگی لازم است تا دوباره از نفت‌شهر یک روستای لوکس و شاید این‌بار با حضور نفت شهری‌هایی که حالا تعدادشان بیش از 10 هزار نفر شده، یک شهر لوکس مرزی ساخته شود.