اختلاف نظرهاچگونه انجام تکالیف درباره مهدهای کودک را دچار چالش کرد

 

انتقادات رهبر معظم انقلاب همزمان در مورد رها بودن مهدکودک‌ها به دلیل اختلافات برخی دستگاه‌های دولتی زنگ هشداری را برای بازنگری در فرم و محتوای این مراکز مهم آموزشی و تربیتی فراهم آورده است.

حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در فرمایشات اخیر خود در ارتباط تصویری با وزیر، معاونان، مدیران و رؤسای وزارت آموزش و پرورش در سی و چهارمین اجلاس مدیران آموزش و پرورش به بیان نکات روشن بخشی برای ترسیم دورنمای نظام تعلیم و تربیت پرداختند؛ از جمله تأکیدات ایشان رسیدگی به وضعیت مهدکودک‌ها و پیش‌دبستانی‌ها بود که ایشان با اظهار تأسف از رها بودن مهدکودک‌ها به دلیل اختلافات برخی دستگاه‌های دولتی، گفتند: بر اساس گزارش‌های رسیده وضیعت مهدکودک‌ها به هیچ وجه خوب نیست و نباید به مهد کودک‌ها نگاه مراکز خدماتی داشت بلکه مراکز مهم آموزشی و پرورشی هستند.‌

بلافاصله پس از این سخنان وحید قبادی دانا رئیس سازمان بهزیستی کشور در خصوص فرمایشات مقام معظم رهبری در مورد مهدهای کودک گفت: بنده عرض می‌کنم فرمایشات ایشان برای ما بسیار راهگشا بوده؛ اما طبق ماده دو تبصره 2 قانون تأسیس مدارس و مراکز آموزش و پرورش غیردولتی تعیین شاخص‌های آموزشی و پرورشی و تدوین محتوا و نظارت بر محتوا از حیث آموزش و پرورش به عهده آموزش و پرورش است و فقط موضوع صدور مجوز و ارائه برنامه با سازمان بهزیستی قرار داده شده است. البته آئین‌نامه اجرایی این ماده قانونی توسط هیئت وزیران ابلاغ شده و تقسیم وظیفه صورت گرفته است.

قبادی دانا بیان کرد: نکته‌ای که می‌خواهم عرض کنم درباره یک اختلاف نظر سنتی برای اداره مهدهای کودک بین آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی بوده که مقام معظم رهبری به طور دقیق به آن اشاره فرمودند. طبیعتاً می‌بایست مسئول مهدهای کودک مشخص و تکلیف مهدها یکسره شود و یک دستگاه مسئولیت مدیریت مهدهای کودک را بپذیرد و پاسخگوی اقدامات مختلف در این زمینه باشد.

استقبال بهزیستی از واگذاری صفر تا صد مسئولیت مهدکودک‌ها به آموزش و پرورش

رئیس سازمان بهزیستی کشور اظهار کرد: با توجه به اینکه فقط صدور مجوز و ارائه برنامه با سازمان بهزیستی است، در سال‌های گذشته چالش و اختلاف نظری بین دو دستگاه بوده است. درباره نگاهی که وجود دارد و مهدهای کودک به عنوان مراکز خدماتی شناخته می‌شوند باید بگویم که تعرفه مصوب برای شهریه مهدهای کودک توسط سازمان حمایت از حقوق تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان مصوب می‌شود که در وزارت صمت است در حالی‌که اگر مهد کودک‌ها را مراکز آموزشی و پرورشی بدانیم موضوع متفاوت خواهد بود. بنابراین باید تغییر نگاه و بازنگری را متولیان امر داشته باشند.

وی بیان کرد: سازمان بهزیستی پیشنهادی به شورای عالی داده که یک متولی مسئول مهدها باشد و اعلام می‌کنیم اگر آموزش و پرورش بپذیرد متولی اصلی مدیریت و اداره صفر تا صد مهدهای کودک را بپذیرد، بهزیستی آماده است که بخش صدور مجوز و ارائه برنامه را نیز به آموزش و پرورش بسپارد تا علاوه بر شاخص‌ها و نظارت بر مهدها این موضوع را هم انجام دهد تا یک متولی برای این موضوع باشد و نگرانی مقام معظم رهبری را هر چه سریع‌تر رفع کنیم. اما اگر مسئولیت به بهزیستی هم محول شود ما طرح خودمان را برای تحول بنیادین مهدهای کودک به عنوان کانون فرهنگی و تربیتی رشد به شورای عالی داده‌ایم و این نیازمند توانمندسازی و شایسته سازی در ارکان مهدهای کودک است و حاضریم برای وحدت مدیریت و حرکت تحولی مهدهای کودک این موضوع را به عهده بگیریم.

حبیب‌الله مسعودی فرید معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور نیز با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص وضعیت مهدهای کودک، گرچه اشاره کرد مهدهای کودک در گذشته عمدتاً وظیفه نگهداری را بر عهده داشتند، اما در حال حاضر کارکرد مهدهای کودک تغییر کرده است و مباحث آموزشی، پرورشی و اجتماعی کردن کودکان در مهدهای دنبال می‌شود، اما گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی هم در مصوبات چندین سال پیش می‌گوید که مهدکودک یک مرکز آموزشی است و تمام تلاش ما در این چندین سال این بوده است که در حوزه پیش از دبستان، نگاه هزینه‌ای صرف را به کودکان به نگاه سرمایه گذاری روی کودک تبدیل کنیم چنانچه در بعضی از کشورها بین 2 تا 4 درصد از تولید ناخالصی داخلی خودشان را به رشد و تکامل کودکان اختصاص داده‌اند.

تعیین شاخص‌های آموزشی و پرورشی سال‌هاست به عهده آموزش و پرورش است

مسعودی فرید گفت: از سال 87 قانونی یک‌ساله در خصوص تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزش و پرورش غیردولتی در مجلس شورای اسلامی تصویب شد که این قانون طی 5 سال تمدید و در سال 95 به عنوان قانون دائمی مصوب شد. در تبصره 2 ماده 2 این قانون آمده است: تعیین شاخص‌های آموزشی و پرورشی، تدوین محتوا و نظارت بر مهدهای کودک از حیث آموزشی و پرورشی بر عهده وزارت آموزش و پرورش و صدور مجوز و ارائه برنامه بر عهده بهزیستی است. مشکل از همین جا شروع شده و چون تولی گری مشخص نشده است و برای کسانی که وارد این حوزه می‌شوند، باعث سر در گمی خواهد شد. بر طبق قانون قرار بود که آئین نامه سه ماهه نوشته شود اما در اردیبهشت ماه امسال به تصویب هیأت وزیران رسید اما نداشتن متولی واحد (همان مبحث مورد نظر مقام معظم رهبری) باعث شده است که این اختلاف همچنان ادامه پیدا کند و به همین دلیل بارها پیشنهاد تولی واحد مهدهای کودک به یک نهاد مشخص توسط سازمان بهزیستی مطرح شده است. در همین جلسه نیز قبادی دانا رئیس سازمان بهزیستی کشور بار دیگر پیشنهاد داد که از صفر تا صد موارد مربوط به شهریه، رتبه بندی، خدمات و… مهدهای کودک به یک نهاد واحد اعم از آموزش و پرورش، بهزیستی و یا هر نهاد دیگری واگذار شود و به این ترتیب پاسخگویی نیز بهتر می‌شود.

فرید همچنین به محتوای معرفی شده از سوی بهزیستی به مهدهای کودک اشاره کرد و گفت: طی سالهای گذشته که هنوز هم آئین نامه به قانون دائمی تبدیل نشده بود، هر ساله تمام محتواهایی که به مهدهای کودک معرفی می‌کردیم به تأیید آموزش و پرورش رسیده بود و تاکید داشتیم که این محتوا در کتاب نامه رشد که هر سال توسط آموزش و پرورش منتشر می‌شود معرفی شده باشد.

تاکید آموزش و پرورش بر نظارت بر شاخص‌های فضای فیزیکی مهدهای کودک

وی گفت: با توجه به آئین نامه، مجوز دادن و برنامه (که در آئین نامه نیز «برنامه» به این شکل تعریف شده است: برنامه شامل مجموعه فعالیت‌ها و خدماتی که در حوزه‌های مرتبط با فضای فیزیکی و تجهیزات، نیروی انسانی، ایمنی و بهداشت، مراقبت، شهریه، رتبه بندی و خدمات اجتماعی پیشگیرانه مهدکودک نظیر انواع غربالگری‌های بینایی و… که برای کودک انجام می‌شود) را به بهزیستی و شاخص‌های آموزشی و پرورشی را به وزارت آموزش و پرورش سپرده است اما گاهی بعضی از همکاران ما در آموزش و پرورش شاخص‌هایی از جنس فضای فیزیکی را به عنوان شاخص آموزش ی تلقی می‌کنند.

در سخنانی رئیس سازمان بهزیستی کشور که به سرعت از مدیریت یکپارچه مهدهای کودک استقبال کرد و اعلام کرد حاضر به واگذاری تمام مسئولیت‌ها به آموزش و پرورش یا پذیرش صفر تا صدی مسئولیت و ارائه طرح تحولی هستند، چند نکته دیگر نیز به چشم می‌خورد که یکی از آنها بحث تعیین شهریه برای مهدهای کودک است که نه توسط وزارت آموزش و پرورش و نه بهزیستی تعیین می‌شود و عملاً پای یک دستگاه سومی نیز به میان می‌آید.

در واقع امروزه شهریه مهدها را وزارت صمت، تعیین شاخص آموزشی و تربیتی را وزارت آموزش و پرورش و ارائه مجوز و ارائه برنامه را بهزیستی انجام می‌دهد.

در سخنان معاون اجتماعی وزارت کشور نیز ریشه اختلافات‌ها مشخص است و آنچنان که مقام معظم رهبری نیز به درستی اشاره کردند این اختلاف‌ها ریشه دار است. حالا آموزش و پرورش نیز از این قبول تمام مسئولیت‌های مهدهای کودک استقبال کرده است به گونه‌ای که وزیر آموزش و پرورش نیز شب گذشته در برنامه گفتگوی خبری با اشاره به سخنان قبادی دانا در واگذار کردن مسئولیت مهدهای کودک به آموزش و پرورش گفت: آموزش و تربیت باید از یک منطق واحد و روال ثابت تبعیت کند.

این در حالی است که عملاً سال‌ها است مسئولیت تعیین محتواهای آموزشی به عده آموزش و پرورش بوده و طبیعتاً انتظار این بود که این منطق ایجاد شود و اختلاف سلیقه‌ها مانع نشود.

دریافت مجوز پیش دبستانی از آموزش و پرورش

اینها در حالی است که عملاً پیش دبستانی‌ها مدت‌هاست که حتی مجوز خود را نیز باید از آموزش و پرورش دریافت کنند. 26 خرداد بود که مجتبی زینی وند رئیس مدارس و مراکز غیردولتی که این روزها مهدهای کودک و پیش دبستانی‌ها زیر مجموعه آنها به حساب می‌آیند در پاسخ به پرسش خبرنگار مهر در خصوص مصوبه جدید هیأت وزیران درباره نظارت بر آموزش در مهدکودک‌ها که بر عهده آموزش و پرورش گذاشته شده است گفت: صدور مجوز مهدهای کودک با بهزیستی و نظارت بر محتوای آموزش ی بر عهده آموزش و پرورش است. اما برای مراکز پیش دبستانی، آئین نامه تصریح کرده که پیش دبستانی‌ها حتماً باید مجوزشان در هر صورت از سوی آموزش و پرورش باشد که تفاهم نامه‌ای با بهزیستی در این زمینه در حال انعقاد است و همکاری خوبی با آقای قبادی دانا رئیس سازمان بهزیستی کشور داریم.

در همان روز در مطلبی با عنوان چگونگی نظارت آموزش و پرورش بر اجرای شاخص‌های آموزشی در مهدکودک‌ها نیز خبرگزاری مهر بر دوگانه آموزش و پرورش و بهزیستی پرداخت.

ترجیح آموزش و پرورش این بود کارها از مسیر بهزیستی انجام شود

همچنین سعید صالح مدیرکل مدارس غیردولتی وزارت آموزش و پرورش در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در خصوص مصوبه جدید هیئت دولت درباره نظارت آموزش و پرورش بر مهدهای کودک گفت: این نوید را به مهدهای کودک و پیش دبستانی‌ها می‌دهیم که تعامل خوبی را با دوستان بهزیستی شروع کرده‌ایم. پیش‌نویس تفاهمنامه‌ای نیز تهیه شده که می‌گوید در چه حوزه‌هایی ما ورود می‌کنیم و در چه حوزه‌هایی بهزیستی ورود می‌کند تا قصه پرغصه پیش دبستانی‌ها نیز حل بشود.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا از این پس مهدهای کودک باید علاوه بر بهزیستی یک کانال ارتباطی با آموزش و پرورش داشته باشند، بیان کرد: حق نظارت در این تبصره بر آموزش و پرورش گذاشته شده است و سازمان بهزیستی با ناظرانش با آموزش و پرورش همکاری خواهند کرد. ترجیح ما این است که کارها از مسیر بهزیستی انجام شود.

اوایل شهریور بود که محسن حاجی میرزایی در جلسه بررسی وضعیت مهد کودک‌ها و پیش دبستانی‌ها به ریاست دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و در محل دبیرخانه شورا برگزار شد، با اشاره به آئین‌نامه اجرایی تبصره (2) ماده (2) قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی مصوب اردیبهشت‌ماه 99 گفت: طبق این آئین‌نامه مسئولیت و صدور مجوز مهدکودک‌ها بر عهده سازمان بهزیستی قرارگرفته است و صدور مجوز تأسیس پیش‌دبستانی نیز بر عهده وزارت آموزش‌وپرورش است.

وی به تعیین شاخص‌های آموزشی و پرورشی در این آئین‌نامه اشاره کرد و ادامه داد: بر اساس این آئین‌نامه نظارت بر مهدکودک‌ها از حیث رعایت شاخص‌های آموزشی و پرورشی و محتوای آموزشی بر عهده وزارت آموزش‌وپرورش است.

حاجی میرزایی تأکید کرد: طبق این آئین‌نامه مقرر شده است که محتوای آموزشی توسط وزارت آموزش و پرورش ظرف شش ماه از تاریخ تصویب آئین‌نامه تهیه و پس از تصویب شورای عالی آموزش و پرورش به سازمان بهزیستی برای اجرا ابلاغ شود.

وزیر آموزش‌وپرورش به ماده 8 و 9 این آئین‌نامه اشاره کرد و گفت: بر این اساس به‌کارگیری کارکنان مهدکودک‌ها بر اساس قانون گزینش معلمان و کارکنان آموزش‌وپرورش امکان‌پذیر است و همچنین استانداردهای آموزش محتوای آموزشی به مؤسسان و کارکنان مهدکودک، توسط آموزش‌وپرورش تهیه و برای اجرا در مهدکودک‌ها به سازمان بهزیستی ابلاغ می‌شود.

رضوان حکیم زاده معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش‌وپرورش نیز گفت: در اکثر نظام‌های آموزشی کشورها سند تربیت به‌طور پیوسته تدوین می‌شود. در دنیا اکثر دولت‌ها برای تربیت در دوران کودکی سرمایه‌گذاری کرده‌اند چراکه برای آینده دولت‌ها، امنیت، سود خالص و… تأثیرگذار است.

وی با بیان اینکه دوره مهدکودک و پیش‌دبستانی فرصت استثنایی برای تربیت است، تأکید کرد: تأثیر مربی در دوره مهدکودک و پیش‌دبستانی به‌مراتب تأثیرگذارتر از برنامه و محتوا در این حوزه است و همچنین نیاز است رشته مستقل تربیت مربی پیش‌دبستانی به دروس دانشگاهی اضافه شود.

اختلاف بر سر تعیین گروه سنی به عنوان پیش دبستانی

مجتبی زینی‌وند رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی وزارت آموزش‌وپرورش نیز در همان جلسه اظهار کرد: در تدوین آئین‌نامه اجرایی تبصره (2) ماده (2) قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی به مصوبه جلسه 422 شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر اینکه کلیه مسائل آموزش پیش‌دبستانی در شورای عالی آموزش‌وپرورش باید مطرح شود، استناد شده است.

وی ادامه داد: همچنین در مصوبه 699 شورای عالی آموزش‌وپرورش تأکید شده است که بر اساس مصوبه 422 شورای عالی انقلاب فرهنگی، مرجع صدور مجوز تأسیس، فعالیت و انحلال کلیه مراکز پیش‌دبستانی در کشور، وزارت آموزش‌وپرورش است.

رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی بابیان اینکه اختلاف‌نظری در تعریف گروه سنی مهدکودک و پیش‌دبستانی بین وزارت آموزش‌وپرورش و سازمان بهزیستی وجود داشت، افزود: پیشنهاد وزارت آموزش‌وپرورش این است که گروه سنی 4 تا 6 سالگی به‌عنوان دوره پیش‌دبستانی و قبل از 4 سالگی دوره مهدکودک تعیین شود.

اختلاف نظرها پایان می‌گیرد؟

در حال حاضر در کشور 7 درصد کودکان زیر 6 سال یعنی 661 هزار کودک در سراسر کشور در مهدهای کودک حضور دارند که در قالب 5600 مهد کودک شهری و 5600 روستا مهد و هزار مهد در حاشیه شهر ساماندهی می‌شوند و 57 هزار مربی در مهدها مشغول فعالیت هستند.

واقعیت این است که مهد کودک اولین نهاد اجتماعی است که بچه‌ها پس از خروج از خانواده آن را تجربه می‌کنند. اولین جایی که به صورت هدفمند با همسالانشان در تعامل خواهند بود و مسیر تربیتی را پی خواهند گرفت. اولین جایی که تعارض‌های کودک مشخص می‌شود. اولین جایی که استعدادهای کودک می‌تواند شناسایی شود و در ایران برای والدینی که شاغل هستند حداقل نیمی از زمان بیداری کودکان در مهد کودک‌ها می‌گذرد.

از سوی دیگر ما پیش دبستانی را داریم که برخی از آنها در مهدهای کودک و برخی از آنها در مدارس دولتی و برخی در مدارس غیردولتی تشکیل می‌شود و مجوز خود را نیز از آموزش و پرورش دریافت می‌کنند و حتی شهریه پیش دبستانی را نیز آموزش و پرورش تعیین می‌کند. اما در تنوع آموزش و پرورش در دوره پیش دبستانی همین بس که عملاً نظارتی از سوی آموزش و پرورش در تمام این سال‌ها بر محتوا نبوده است و حتی ساعت آموزش پیش دبستانی متغیر است تا جایی که در پیش دبستانی‌هایی که در مدارس دولتی مستقر می‌شوند ساعت 8 تا 11 دوره پیش دبستانی است اما در دیگر مراکز تا ساعت 17 این زمان افزایش دارد. هر چند عموم متخصصان تعلیم و تربیت معتقد هستند بیش از سه تا چهار ساعت زمان برای پیش دبستانی زیان آور است و بچه‌ها بیش از این کشش آموزش و حتی حضور در کنار همسالان را ندارند اما والدین شاغل عملاً این معادله را به هم زده‌اند. لاجرم در مراکزی که بیش از 4 ساعت کودکان در آن حضور دارند باید کلاس‌های فوق برنامه دیگری جریان پیدا کند.

یکی دیگر از چالش‌های این دوگانه‌سازی این است که بارها معاون آموزش ابتدایی تاکید کرده است که باید پیش دبستانی در کشور اجباری شود یعنی عملاً سن تحصیل بچه‌ها یک سال زودتر محاسبه شود که در این نتیجه باید این دوره رایگان شود که آموزش و پرورش توانایی پرداخت این هزینه را ندارد برای همین است که عملاً این مراکز زیر مجموعه مراکز و مدارس غیردولتی در آموزش و پرورش قرار می‌گیرند نه به صورت مستقیم زیرمجموعه‌ای از معاونت ابتدایی و همین باعث اختلاف نظرهای درون آموزش و پرورش نیز شده است چرا که با وجود این تقسیم بندی اما تعیین محتوای آموزشی و پرورشی به عهده مراکز و مدارس غیردولتی نیست!

در کشورهای پیشرفته بین 50 تا 90 درصد هزینه‌های مهدهای کودک و پیش دبستانی را دولت به عهده می‌گیرد تا همه بچه‌ها از این امکانات بهرمند شوند. در کشور ما عموماً استفاده از مهدها و پیش دبستانی یا از سر اجبار است و یا اتفاقی غیرضروری و خارج از برنامه برای کودکان به شمار می‌آید.

واقعیت این است که سن آموزش و پرورش در ایران از سن واقعی شروع تربیت و آموزش بالاتر است. سن تربیت پذیری و حتی آموزش پذیری برای کودکان در تمام نظریه‌های رشد از 4 سالگی آغاز می‌شود و نمی‌شود انتظار داشت خانواده‌ها به تنهایی علم چنین آموزش‌هایی را داشته باشند اما در ایران سن آموزش و تربیت رسمی از 6 سالگی آغاز می‌شود.

واقعیت این است که سازمان بهزیستی با توجه به مسئولیت‌های متنوعی که دارد شاید کمترین تناسب را با عهده دار شدن مسئولیت تربیتی و پرورشی و آموزشی بچه‌ها داشته باشد در حالی که آموزش و پرورش تنها رسالتش همین موضوع است و منطقی‌تر این است که مسئولیت صفر تا صدی این حوزه به آموزش و پرورش واگذار شود اما آیا قرار است فقط یک تغییر مدیریت رخ بدهد یا تحولی نیز در راه خواهد بود؟ آیا درون آموزش و پرورش اختلاف نظرها بر سر تولی گری این دوره کودکی حل خواهد شد یا همه چیز در حد نظارت‌های فیزیکی و صدور مجوز و… باقی می‌ماند؟

آنچه رهبری بر آن تاکید داشتند نگاه پرورشی و تربیتی به مهدهای کودک و پیش دبستانی‌ها و نظارت جدی بر آن چیزی است که در این مراکز رخ می‌دهد. حال باید پرسید با چه ساز و کاری قرار است آموزش و پرورش از محتوا تا صدور مجوز و… را در این مراکز سامان دهد و این مراکز را از حالت خدماتی در بیاورد در حالی که متأسفانه در روزهای گذشته چندین بار از سوی مسئولان آموزش و پرورش و حتی وزیر آموزش و پرورش درباره چرایی بازگشایی مدارس در مناطق قرمز برای مدارس نیز عنوان مراکز خدماتی ذکر شد! اعلام شد که مدارس مراکز خدماتی هستند که مادامی که دیگر مراکز خدماتی در کشور باز است باید باز باشند! به نظر می‌رسد سیستم آموزشی و پرورشی کشور باید یک تحول زیربنایی‌تر در نگاه مسئولان داشته باشد تا خواسته رهبری تحقق یابد وگرنه صرف اینکه یک نهاد متولی حوزه کودکان باشد گرچه گام مهمی برای دوری از این تشتت است اما کافی نیست.

شاید پس از آنکه متولی مهدکودک‌ها و پیش دبستانی‌ها واحد شد نیاز است:

1/‏ رشته‬ تربیت مربی مهدکودک و پیش دبستانی در دانشگاه فرهنگیان ایجاد شود

2/‏ تکلیف‬ متولی این مراکز در درون آموزش و پرورش مشخص شود

3/‏ نگاه‬ به این مراکز نگاه اقتصادی و خصوصی نباشد و حداقل برای حمایت از اقشار کم درآمد و محروم جامعه بخش رایگانی نیز اضافه شود

4/‏ نیاز‬ است زمان استاندارد این دوره در مهدها و پیش دبستانی‌ها مشخص شود و برای ساعات فوق برنامه نیز برنامه‌ای تدوین شود

5/‏ نحوه‬ نظارت بر ارائه محتوا و آموزش‌ها و تربیت مشخص شود

6/‏ نحوه‬ به کارگیری نیروی متخصص در این مراکز مشخص شود

7/‏ قبل‬ از هر چیز پژوهش‌هایی توسط پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش برای حرکت در مسیر درست پرورشی و آموزشی انجام شود و شاخص‌های مورد نیاز احصا شود

هر چند به نظر می‌رسد با توجه به مشکلات عدیده مهدهای کودک و پیش دبستانی‌ها در دوره شیوع کرونا که عملاً رو به تعطیلی رفته‌اند، آموزش و پرورش برای تولی گری این مراکز اقدام نکند چون تنها در حال حاضر آنچه در صدر توجهات درباره این مراکز است چگونگی سرپا نگه داشتن آنهاست تا بعد از شیوع کرونا قرار نباشد تجربه‌هایی از دست رفته باشد و تجربه‌هایی از صفر شروع شود، اما شاید فرصت خوبی است حالا که محتوای این دوره‌ها به عهده آموزش و پرورش است، در برنامه‌های تلویزیونی، سامانه شاد و دیگر امکاناتی که دارد شروع به تولید محتواهایی مجازی برای این دسته از کودکان داشته باشد تا رسالتی که همین امروز نیز به دوش اوست را انجام دهد.‌