چکاره کنیم جسـم و روح سالمنـدان مقابل کرونا آسیب نبیند؟

سپهرغرب، گروه سلامت: پیشگیری و مراقبت سالمندان در مقابل ابتلا به کرونا به دلیل آسیب‌پذیر بودن آنها اهمیت زیادی دارد، اما توجه و توصیه به این عزیزان باید تابع قوانینی باشد تا هم سلامت جسمی آنها به خطر نیفتاده و هم حرمت آنها زیر سؤال نرفته و سلامت روان شان حفظ شود.

در این یکسال و اندی که کرونا، این موجود نامرئی پا به گیتی گذاشته، همه افراد را با محدودیت‌هایی روبرو ساخته که تبعات جسمی و روحی آن حال و روز بسیاری را دگرگون ساخته است.

در چنین شرایطی سالمندان مهمترین گروه آسیب پذیر در مواجه با این ویروس مرموز هستند. پیشگیری و مراقبت از کرونا در سالمندان به دلیل آسیب پذیر بودن سالمندان در برابر کرونا اهمیت زیادی دارد.

 مراقبت از کرونا در سالمندان

اطرافیان عضو سالمند برای پیشگیری و جلوگیری از کرونا در سالمندان باید نکاتی را رعایت کنند که عبارت اند از:

1. اطرافیان فرد سالمند برای کاهش احتمال ابتلای عضو سالمند تا حد امکان کمتر از خانه خارج شوند.

2. آموزش‌های لازم را به افراد سالمند در منزل بدهید و از نحوه اجرای صحیح آن آموزش­‌ها اطمینان یابید.

3. قبل از هرگونه ارائه مراقبت مانند غذا دادن به فرد سالمند و… دست‌هایتان را با آب و صابون به مدت 20 ثانیه بشویید و یا از ضدعفونی‌کننده‌های حاوی الکلی استفاده کنید.

4. از بغل کردن،لمس و بوسیدن پدر بزرگ و مادر بزرگ خود پرهیز کنید.

5. سعی کنید رفت و آمد عضو سالمند را در وضعیت همه گیری کرونا محدود کنید.

6. ماسک، دستکش، محلول‌های ضدعفونی حاوی الکل 70 درصد در اختیار عضو سالمند در منزل قرار دهید.

7. در طول همه‌گیری کرونا از هرگونه پذیرش مهمان و مهمانی رفتن برای حفظ سلامت اعضای سالمند در منزل پرهیز کنید.

8. در صورت سابقه ابتلا فرد سالمند به بیماری­های زمینه‌ای مانند دیابت، بیماری­­های قلبی – عروقی، تنفسی و نقص ایمنی از خروج فرد سالمند از منزل جلوگیری کنید.

9. در طول همه‌گیری برای جلوگیری از از هرگونه مسافرت بیماری کرونا در سالمندان خودداری کنید.

10. افراد سالمند در روز به میزان کافی مایعات میل کنند. مثلا روزانه هفت الی هشت لیوان مایعات میل کنند.

11. به کودکان در منزل بگویید برای پیشگیری از ابتلای مادربزگ یا پدر بزرگ خود، با فاصله یک متری با او در ارتباط باشند.

12. سعی کنید شرایط استراحت و خواب افراد سالمند در منزل فراهم شود.

13. در صورت داشتن تب و سرفه و عطسه در هرکدام از اعضا خانواده، حتما از ماسک استفاده کنند.

14. مراقب علائم سرفه، عطسه و تب در خود و عضو سالمند منزل باشید و در صورت مشاهده فورا با پزشک خود تلفنی مشورت کنید و به دیگر اعضا خانواده اطلاع دهید.

15. در صورت داشتن علائم سرفه، عطسه و تب در عضو سالمند در منزل کلیه نکات مراقبتی برای سالمند را فراهم و محیط استراحت وی را مکررا ضدعفونی کنید.

16. در شرایط اضطرار خارج از خانه مراقب باشید سالمندان از گرفتن اشیا مجاور برای کنترل خود، پرهیز کنند.

17. ترجیحا غذاهای پخته شده کامل برای سالمندان تهیه شود.

توصیه‌هایی به شکل کلی در تغذیه سالمندان مبتلا به کووید 19 وجود دارد که عبارتند از: مصرف روزانه 3 تا 3.5 لیتر مایعات و پایین آوردن درجه حرارت بدن برای پیشگیری از کم آبی بدن، مصرف رژیم غذایی پرکالری و مواد غذائی نرم؛ مگر اینکه بیمار دچار اضافه وزن یا چاقی باشد.

مصرف غذاهای کم حجم و در تعداد وعده‌های غذایی بیشتر، تاکید به دریافت بیشتر مواد غذایی پر فیبر مثل نان سنگک، نان جو، غلات سبوس‌دار و انواع سبزی و میوه تازه به منظور جلوگیری از یبوست، استفاده از آب میوه‌ها و آب سبزیجات مانند آب هویج و آب گوجه فرنگی که سبب دریافت بیشتر مایعات، کالری و تا حدودی فیبر غذایی می‌شود.

توصیه به نوشیدن مایعات گرم نظیر چای کم رنگ به مقدار فراوان به ویژه در صورت وجود احتقان و گرفتگی بینی، تا حد امکان پرهیز از مصرف کربوهیدرات‌ها از جمله قند، شکر و روغن‌های جامد، کره و چربی‌های حیوانی موجود در گوشت، لبنیات پرچرب، خامه و … مورد توجه قرار گیرد.

یدالله ابوالفتحی ممتاز، دکترای تخصصی سلامت سالمندان درباره «بیماری کرونا و پیامدهای جسمی روحی آن در سالمندان»، اظهار کرد: بسیاری از متخصصان و رسانه‌های بین‌الملی تصورشان بر این بود که بیماری کرونا مخصوص سالمندان است و شاید برای اینکه استرس عمومی را کم کنند، این تصور شده بود که فقط سالمندان در معرض خطر هستند.

وی ادامه داد: همین موضوع باعث شده ترس و اضطراب را در سالمندان بیشتر کند و همین ترس، باعث می‌شود سیستم ایمنی سالمندان را ضعیف کند؛در حالی که در همان موقع مشخص شد که همه گروه‌ها در معرض ابتلا هستند.

این متخصص سلامت سالمندان اضافه کرد: اما متاسفانه رسانه‌ها طوری وانمود می‌کردند فقط سالمندان در خطر هستند. شاید یکی از دلائل آنها این بود که می‌خواستند ترس عمومی را کاهش دهند اما مشخص شد که میانگین سنی افراد مبتلا 45 سال است؛ یعنی در واقع همه گروه‌های سنی در معرض ابتلا هستند.

ابوالفتحی ممتاز افزود: متاسفانه این مسئله باعث شد یک ترس بیش از حد در سالمندان ایجاد کند، اما بعدا مشخص شد این طور نیست و هرکسی می‌تواند به کرونا مبتلا شود. افرادی که دارای بیماری زمینه‌ای هستند احتمال ابتلای بیشتری دارند.

وی ابراز کرد: با توجه به این وضعیت همه افراد به خصوص سالمندان سعی کردند در قرنطینه خانگی بمانند و اصولا رعایت ماندن در خانه در بین سالمندان بیشتر از دیگر افراد بوده است.این در خانه ماندن می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند؛ چراکه تجربه در قرنطینه ماندن، تجربه منحصر به فردی است و هیچکدام از افراد این تجربه را نداشتند و یک تجربه خاصی بود که همه ما در حال تجربه کردن هستیم.

این متخصص سلامت سالمندان تصریح کرد: در خانه ماندن برای همه افراد به خصوص سالمندان یک احساس ناخوشایندی ایجاد کرده و می‌کند؛ مثل کلافگی، سردرگمی، تنهایی، انزوا و افسردگی و معمولا در همه افراد ایجاد شده اما در سالمندان زیاد تر است.این احساسات در سالمندان مرد ممکن است بیشتر باشد؛ چراکه معمولا سالمندان زن یاد گرفتن در خانه مشغول به خانه داری شوند.

ابوالفتحی ممتاز در پاسخ به این پرسش که «در این وضعیت باید سالمندان چکار کنند تا این مخاطرات و آسیب‌های ناشی از قرنطینه کمتر شود؟»،گفت: باغبانی و گلکاری در منزل، ورزش در منزل، خاطره نویسی، مشارکت در فعالیت‌های منزل، مشارکت در فضای مجازی و کتابخوانی از جمله اقدامات موثر است.

وی یادآور شد: یکی از فعالیت‌ها که مطالعات هم نشان داده می‌تواند این احساسات ناخوشایند را کم کند فعالیت اولین باغبانی و گلکاری در منزل است. در هر کجا که زندکی می‌کنیم، می‌توانیم این کار را انجام دهیم. پرورش گل، احساس افسردگی و انزوا را به شکل چشمگیر کاهش می‌دهد. فعالیت دیگر، ورزش در منزل است، اما باید توجه کنیم اگر بیماری خاصی داریم با پزشک مشورت کنیم.

این متخصص سلامت سالمندان افزود: فعالیت دیگری که می‌تواند احساس تنش و ناخوشایندی را کم کند و به نوعی تخلیه روانی شویم، نوشتن خاطرات از دوران قرنطینه است؛ سعی کنیم روزانه بنویسم یا به صورت صوتی ضبط کنیم.

ابوالفتحی ممتاز ادامه داد: ضبط و نوشتن خاطرات فعالیت روزانه می‌تواند باعث تخلیه تنش روزانه شود. از فوائدی که کرونا داشته، این است که سالمندان سعی کردن فعالیت در مجازی را یاد گیرند و این می‌تواند خیلی کمک کند تا احساس انزوا به شکل چشمگیری کاهش یابد.

وی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از فعالیتها که سالمندا ن مرد کمتر به آن توجه می‌کردند، مشارکت در کارهای خانه بوده که در این زمانها می‌تواند شراط خوبی فراهم شود تا این موضوع را یاد گیرند و به همسر شان کنند؛ این کار می‌تواند حس صمیمیت را افزایش دهد

این متخصص سلامت سالمندان گفت: سالمندان یاد می‌گیرند که چگونه روزها و ساعت‌ها را به نحو احسن سپری کنند. فعالیت دیگر کتابخوانی است؛ البته بسیاری از سالمندان ممکن است از کتاب خواندن خسته شوند و چشمان آنها آسیب ببیند که در این شرایط می‌توانند از کتب صوتی استفاده کنند.

ابوالفتحی ممتاز بیان کرد: در این شرایط می‌توانیم به وسیله شبکه مجازی گروه مجازی تشکیل دهیم و این باعث کاهش انزوا در سالمندان می‌شود.

وی درباره توصیه به فرزندان اظهار کرد: بسیاری از فرزندان به والدین خود از روی ترحم می‌گویند که شما ضعیف هستید و باید در خانه بمانید؛در حالی که همین توصیه‌های از روی ترحم، می‌تواند برای سالمند مضر باشد.

این متخصص سلامت سالمندان تصریح کرد: سعی کنیم توصیه‌ها از روی ترحم نباشد و وقتی توصیه می‌کنیم بگوییم همه افراد باید رعایت کنند نه اینکه فقط سالمندان باید رعایت کنند و بیان کنیم سالمندان ضعیف هستند؛ یعنی باید از روی ترحم نباشد تا احساس ضعف را به عزیزان خود منتقل کنیم و باید توصیه به صورت جمعی باشد.

ابوالفتحی ممتاز بیان کرد: نباید توصیه رعایت بهداشت به سالمندان به صورت دستوری باشد؛ چراکه این کار باعث می‌شود حتی سالمندان ما تبعیت نکنند. باید با خواهش کردن و از خودشان نظر بخواهیم که مثلا با شرایط فعلی کرونا باید چکار کنیم.

وی تاکید کرد: به هیچ عنوان مطالب را دستوری انتقال ندهیم. اگر سالمندان را دوست داریم، اما نمی‌توانیم دورهمی واقعی را داشته باشیم، فرزندان سعی کنند دور همی مجازی تشکیل دهند.

این متخصص سلامت سالمندان اضافه کرد: ارتباط سالمندان با نوه‌ها در احساس به زیستن، حس خوب داشتن، کاهش احساس تنهایی و سلامت روان بسیار موثر است.سعی کنیم ارتباط مجازی را بین نوه‌ها و مادر پدر بزرگ‌ها برقرار کنیم.

دقت کنیم! آنچه که در مورد سالمندان حتی در دوران کرونا باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد، حرمت و نکوداشت سالمندان بعنوان اصلی مهم در سلامت جسم و روح آنها است.

رعایت پروتکل‌های بهداشتی در دوران کرونا به معنی نفی هر گونه ارتباط با سالمندان نیست؛ فقط باید سبک روابط اجتماعی را از ازدحام به محدود سازی و ارتباط‌های کم حجم اما مستمر تغییر داد.