دانستنی‌هایی درباره ویتامین ب کمپلکس

سپهرغرب، گروه سلامت: «ویتامین ب» به گروهی از مغذی‌هایی گفته می‌شود که نقش‌ مهمی در بدن دارند. این ویتامین از راه تغذیه مناسب جذب و در اکثر مواد غذایی یافت می‌شود.

مکمل‌های ب کمپلکس (B complex) معمولا تمامی ‌8 ویتامین ب را در یک قرص دارند. ویتامین‌های ب محلول در آب هستند. به این معنی که در بدن ذخیره نمی‌شوند و برای همین باید در رژیم غذایی روزمره‌مان وجود داشته باشند.

ویتامین‌های گروه ب وظایف خیلی مهمی‌ در بدن دارند و برای حفظ سلامتی‌مان حیاتی‌ هستند. یک واحد از داروی ب کمپلکس حاوی ویتامین‌های B1 (تیامین)، ویتامین B2 (ریبوفلاوین)، ویتامین B3 (نیاسین)، ویتامین B5 (پانتوتِنیک اسید)، ویتامین B6 (پیریدوکسین)، ویتامین B7 (بیوتین)، ویتامین B9 (فولات) و ویتامین B12 (کوبالامین)می‌باشد.

 چه کسانی به قرص ب کمپلکس نیاز دارند؟

از آنجاکه ویتامین‌های گروه ب در طیف وسیعی از مواد غذایی وجود دارند، معمولا درصورت رعایت رژیم غذایی مناسب از ابتلا به کمبودشان در امان خواهیم بود، اما برخی شرایط خاص می‌توانند نیاز بدن به این مغذی‌ها را افزایش دهند و برای همین عده‌ای از افراد در بازه‌هایی از زندگی به مصرف قرص‌های مکمل نیاز پیدا می‌کنند؛ زنان باردار و شیرده، سالخوردگان، مبتلایان به برخی بیماری‌های خاص، گیاه‌خوران و وِگان‌ها و مصرف‌کنندگان برخی داروهای خاص.

 چه دوزی مصرف کنیم؟

دُز توصیه‌شده‌ی هریک از ویتامین‌های گروه ب بسته به جنسیت، سن و عوامل دیگری مانند بارداری می‌تواند برای هر فردی متفاوت باشد، اما به‌طور کلی شاخص «میزان مصرف توصیه‌شده‌ی روزانه‌» برای ویتامین‌های گروه ب در مردان و زنان اینگونه است: ویتامین B1 (تیامین): در مردان 1٫2 میلی‌گرم و در زنان 1٫1 میلی‌گرم؛ ویتامین B2 (ریبوفلاوین): در مردان 1٫3 میلی‌گرم و در زنان 1٫1 میلی‌گرم؛ ویتامین B3 (نیاسین): در مردان 16 میلی‌گرم و در زنان 14 میلی‌گرم؛ ویتامین B5 (پانتوتِنیک اسید): در مردان و زنان 5 میلی‌گرم (این مقدار برحسب شاخص RDI نیست، بلکه برحسب شاخص AI یا «میزان کافی مصرف» است)؛ ویتامین B6 (پیریدوکسین): در مردان و زنان 1٫3 میلی‌گرم؛ ویتامین B6 (بیوتین): در مردان و زنان 30 میکروگرم (این اندازه نیز برحسب شاخص AI است)؛ ویتامین B9 (فولات): در مردان و زنان 400 میکروگرم؛ ویتامین B12 (کوبالامین): در مردان و زنان 2٫4 میکروگرم.

 عوارض جانبی احتمالی

از آنجاکه ویتامین‌های گروه ب محلول در آب هستند، بیش‌مصرفی این ویتامین‌ها از راه تغذیه یا مکمل‌های ب کمپلکس چندان محتمل نیست، اما مصرف مکمل‌های حاوی دُز خیلی بالا و غیرضروری ویتامین ب کمپلکس می‌تواند با عوارض جانبی همراه باشد. دُز بالای مکمل‌های ویتامین B3 (نیاسین) می‌تواند موجب استفراغ، افزایش قند خون، گرگرفتگی پوست و حتی آسیب کبدی شود.

دُز بالای ویتامین B6 نیز می‌تواند باعث آسیب اعصاب، حساسیت به نور و ضایعات دردناک پوستی شود. از دیگر عوارض جانبی مکمل‌های ب کمپلکس می‌توان به تغییر رنگ ادرار (زرد روشن) اشاره کرد.

این تغییر رنگ خطرناک نیست و فقط نشان می‌دهد که بدن درحال دفع مقادیر اضافه و غیرقابل استفاده‌ی ویتامین‌هاست. ضمنا هروقت نیاز به مصرف مکمل‌ ب کمپلکس داشتید، همیشه از برندهای دارویی معتبر خرید کنید.

 موارد مصرف

این دارو برای کمبود ویتامین‌های خانواده B مصرف می‌شود. همچنین در شرایط استرس، درمان همراه با آنتی بیوتیک‌ها و دیورتیک‌ها، در موارد قبل و بعد از جراحی‌ها، نارسایی کبدی، بیماری‌های مزمن، سوختگی‌ها، عفونتهای شدید و ناراحتی‌های گوارشی که منجر به اختلال در جذب ویتامین‌های محلول در آب می‌شود، نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 بهترین زمان مصرف ویتامین ب کمپلکس

این ویتامین‌ها نیز بهتر است هنگام صبح مصرف شوند. در مورد ویتامین‌هایی مانند ث و ب کمپلکس که برای مقابله با استرس و خستگی تجویز می‌شوند تاکید بر آن است تا هنگام صبح مصرف شوند زیرا خوردن آنها در شب می‌تواند موجب بروز مشکل در کیفیت خواب شود.

 فواید ویتامین ب کمپلکس برای بدن

تولید انرژی، سیستم عصبی بهینه، دستگاه گوارش سالم، بهبود حافظه، پوست، مو و ناخن‌های سالم.

 در چه مواردی مصرف این ویتامین منع می‌شود؟

بارداری سالم و افزایش وزن

 تزریق آمپول ویتامین ب کمپلکس مفید است؟

تحقیقات نشان داده است که تزریق ویتامین B complex بسیار موثرتر از انواع قرص یا شربت آن است، زیرا وقتی ویتامین B complex را به صورت قرص مصرف می‌کنید، سیستم گوارشی، اسیدیته معده و آنزیم‌ها بر ساختمان این ویتامین ضربه وارد می‌کنند. اما در صورت تزریق، این آنزیم‌ها و اسیدیته معده نمی‌توانند ضربه ای وارد کنند و اثر بهتری بر سلامت خواهد داشت.

تزریق ویتامین B complex می‌تواند باعث افزایش انرژی گردد. همچنین می‌تواند خستگی ناشی از تخریب اعصاب، دیابت، سیاتیک، زنگ زدن گوش، استرس، بیماری‌های مزمن و طولانی مدت، کمبود ویتامین B12 و … را از بین ببرد.

 چه موقع از آمپول ویتامین ب کمپلکس می‏توان استفاده کرد؟

در تب، سوختگی‏های شدید، بارداری، بالا بردن سوخت‏وساز بدن، تخریب لوله گوارش، بیماری‏های مزمن، بیماری پرکاری تیروئید، بیماری دستگاه گوارش، مصرف‏کنندگان الکل و کمبود ویتامین‏های گروه B می‏توان از این ویتامین استفاده کرد.

این ویتامین مخصوصا برای ورزشکاران، کودکان، گیاه‏خواران و بالغین بیشتر از 50 سال استفاده می‌شود. ویتامین B complex تزریقی، مستقیما جذب خون می‏شود. این نوع نیز در bypass، در مواقعی که فرد نمی‏تواند جذب داشته باشد، استفاده می‏شود.

 مضرات تزریق آمپول ویتامین ب کمپلکس چیست؟

درد مفاصل، عدم تپش قلب، تهوع و اسهال، مشکلات کبدی و تغییر در سوخت و ساز بدن

 چه کسانی نیاز به قرص ب کمپلکس دارند؟

گیاه خواران، افراد بالای سن 50 سال، بارداری، استرس، ورزشکاران و هنگام ریزش مو بهترین منابع غذایی ویتامین ب کمپلکس ماهی، جگر گوساله، گوشت مرغ، تخم مرغ و لبنیات، حبوبات، شیر سویای غنی شده، جوی دوسر، دانه‌ها و مغزها، اسفناج و موز است. مکمل‌های ویتامین ب کمپلکس معمولا حاوی حداقل 6 ویتامین B1، B2، B3، B5، B6 و B12 می‌باشند. همچنین دریافت دوز بالای ویتامین‌های B ممکن است باعث افزایش اشتها و در نهایت افزایش وزن شود.

 کپسول‌ها و مکمل‌ها و قرص ب کمپلکس

قرص ب کمپلکس معمولاً حاوی حداقل 6 ویتامین B1، B2، B3، B5، B6 و B12 هستند. البته این نکته را هم یادآوری می‌کنیم که مصرف بیش از اندازه مکمل و کپسول ب کمپلکس می‌تواند باعث افزایش اشتها و در نهایت افزایش وزن و چاقی شود. پس افراد چاق در مصرف آن زیاده روی نکنند. ولی در کنار آن کمبود بعضی از ویتامین‌های B، به عنوان مثال ویتامین B1 (تیامین) با کاهش اشتها همراه است و می‌توانند به کاهش وزن شما بیانجامد. قبل از خرید ویتامین B کمپلکس حتماً به برچسب و نوشته‌های روی آن توجه کنید. درصورتیکه مکمل b کمپلکس مود نظر حاوی مقدار بالایی ویتامین B1 یا ویتامین B6 باشد، باعث افزایش اشتها خواهد شد. اما اگر حاوی مقدار بالایی از ویتامین B2، ویتامین B5 و ویتامین B12 باشد، می‌تواند باعث افزایش انرژی و جلوگیری از پرخوری شود.