نقش شهرسازی تاکتیکی در بهبودی پساکرونا

سپهرغرب، گروه شهر: شیوع بیماری کووید -19 نقص‌های طراحی شهری را به تصویر کشید و همین امر منجر به ایده‌پردازی اغلب معماران جهان برای ایجاد دنیایی بهتر شده است. در این راستا، بسیاری از برنامه‌ریزان بر این باورند که شهرسازی تاکتیکی می‌تواند دنیایی متفاوت و به‌مراتب بهتر از قبل به وجود آورد.

این روزها در سخنان اغلب مردم سراسر دنیا سه مقوله بقای انسان، حفظ سیاره و کسب سود بیش از هر چیز دیگر به گوش می‌رسد؛ بنابراین، کارشناسان اقتصادی و خود مردم در کسب‌وکار خود باید این سه نکته مهم را با دقت مورد توجه قرار دهند و برنامه‌هایشان را بر اساس آن تنظیم کنند. تولید و مصرف محصولات کربن صفر یکی از بهترین استراتژی‌ها برای مردم، سیاره و اقتصاد به شمار می‌رود که می‌تواند بسیاری از مشکلات شهری و شهروندی را برطرف کند.

     زیباسازی مبلمان شهری راهی برای نشاط اجتماعی

در شرایط فعلی گسترش ویروس کرونا، حفظ نشاط اجتماعی مردم در عین صرفه‌جویی اقتصادی بسیار پر اهمیت است. در همین راستا، یکی از شرکت‌های مبلمان نروژی به نام Vestre پیشرو در تولید مبلمان شهری صد‌در‌صد کربن خنثی در جهان است که به ایجاد پارکلت‌هایی زیبا برای کشور می‌پردازد؛ این سازمان با هدف زیباسازی و افزایش فضاهای عمومی حاوی پارکلت، فرهنگ پیاده‌روی را در بین مردم ترویج می‌دهد.

شرکت Vestre به‌مدت 10 سال به تولید محصولات بدون کربن مشغول بوده که تمام تولیدات خود را با ضمانت عمر درازمدت به بازار عرضه کرده است. کارکنان این شرکت اغلب از مواد بازیافتی برای ایجاد محصولات خود بهره می‌گیرند تا مصرف منابع را به حداقل برسانند. علاوه بر این، شرکت فوق با رویکردی همه جانبه برای تولید و عرضه محصولات خود مبلمانی ایجاد می‌کند که هم از آسیب در مقابل حوادث طبیعی نظیر بارش برف و باران در امان بمانند و هم در صورت پوسیدگی، قابل بازسازی باشند و به این ترتیب جنبه‌های اجتماعی، زیست‌محیطی و اقتصادی پایدار را برای شهرها حفظ می‌کند.

شکی نیست که همه‌گیری کرونا، زندگی مردم در سراسر دنیا را تحت تأثیر قرار داده و تغییراتی بزرگ بر سبک رفتاری آن‌ها اعمال کرده است. هیچ جنبه‌ای از زندگی بشر از اثرات کرونا در امان نمانده است که در این بین، نگرش انسان‌ها و برنامه‌ریزان نسبت به طراحی شهری بیش از هر چیز دیگر مشهود است. اکنون زمان آن رسیده که طراحان در پی انتشار ویروس کرونا از نقص‌های شهری باخبر شوند و تغییراتی مثبت در آن‌ها به وجود آورند تا از اثرات ناشی از پاندمی‌های مشابه در آینده پیشگیری کنند.

پاندمی کرونا مشکلات جدی مربوط به حمل‌ونقل، بهداشت عمومی، سطح آلودگی هوا و نابرابری اجتماعی را آشکار کرد و تمرکز برنامه‌ریزان را به ترویج شهرسازی تاکتیکی افزایش داد. بدون شک، با اجرای این رویکرد، آینده شهرها سبزتر، پاک‌تر و سالم‌تر از قبل خواهد بود و مهم‌تر از همه اینکه نابرابری اجتماعی بین مردم به حداقل خواهد رسید. خوشبختانه، مقامات رسمی در بسیاری از شهرهای دنیا از فواید شهرسازی تاکتیکی آگاه شده و تلاش کرده‌اند این رویکرد را طی دوران کرونا یک اولویت مهم در مهار بیماری مورد توجه قرار دهند.

     خیابان‌های بدون خودرو در اسلو

بدیهی است که اغلب شهرهای جهان به‌صورت خودرو محور طراحی شده‌اند و عابران پیاده و دوچرخه‌سواران کمترین سهم را از خیابان‌های محل زندگی خود دارند. البته پس از انتشار ویروس کرونا، نگرش طراحان شهری نسبت به این موضوع به‌طور قابل‌توجهی تغییر یافته است به‌طوری که بسیاری از مقامات تلاش کرده‌اند دست کم برای ایجاد فاصله اجتماعی و دوری مردم از وسایل حمل‌ونقل عمومی، خیابان‌هایی مردم محور ایجاد کنند. طی این جنبش، بسیاری از خیابان‌های سراسر دنیا به روی وسایل حمل‌ونقل موتوری بسته شده است و تنها عابران پیاده، دوچرخه‌سواران و افراد سوار بر اسکیت حق عبور از آن‌ها را دارند. جالب است بدانید که بسیاری از این خیابان‌ها برای همیشه مردم محور شده و بنابراین، تغییراتی اساسی در زمینه شهرسازی تاکتیکی در آن‌ها صورت گرفته است.

اسلو، پایتخت کشور نروژ، پیشرو در پیاده‌راه‌سازی خیابان‌های مردم محور است که برنامه‌ریزان آن، سال‌ها پیش از انتشار ویروس کرونا به این استراتژی مهم روی آورده‌اند. در واقع، حدود پنج سال پیش، مقامات رسمی اسلو تصمیم گرفتند تمام تلاش خود را برای سبزسازی شهر و بازگرداندن مالکیت خیابان‌ها به مردم به‌کارگیرند. برای همین، بسیاری از خیابان‌ها به روی خودروها بسته شده، مبلمان و باغچه‌های سبز سراسر پیاده‌روها را فراگرفته است، عابران و دوچرخه‌سواران به تردد می‌پرازند و کودکان با امنیت کامل به فعالیت و بازی در این خیابان‌ها مشغول می‌شوند.

این رویدادها، مزایای بسیاری برای شهر و شهروندان در پی داشته است؛ به‌عنوان مثال، انتشار گاز کربن در پی کاهش تردد خودروها به حداقل رسیده، آلودگی صوتی ناشی از بوق خودروها کاهش‌یافته و ایمنی مناطق شهری به‌طور قابل توجهی افزایش‌یافته است.