25 ویـژگی فرهنـگیِ حـاج قاسـم

سپهرغرب، گروه فرهنگی: سردار سرافراز قاسم سلیمانی به‌عنوان یک اسطوره و شخصیت تاثیرگذار، نماد اقتدار و مدیر تراز انقلاب اسلامی می‌تواند الگویی برای مدیران و مسئولان کشور باشد.

سید ابوالفضل عسکری، فعال فرهنگی در یادداشتی نوشت:

شهید سردار سرافراز قاسم سلیمانی به‌عنوان یک اسطوره و شخصیت تاثیرگذار، نماد اقتدار و مدیر تراز انقلاب اسلامی می‌تواند الگویی برای مدیران و مسئولان کشور باشد. با نگاه و بررسی شیوه فرماندهی و مدیریت برجسته ایشان و عمل به آن می‌توان گره بسیاری از مشکلات در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و... را گشود. دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی در اقدامی قابل توجه ویژگی‌های برجسته و ممتاز ایشان را احصاء و تبیین نموده است که این موارد قابل تسری و به‌کارگیری برای آحاد جامعه است. در این نوشته سعی برآن است ویژگی‌های سردار شهید سلیمانی را به حوزه فرهنگی نیز تعمیم داد تا مورد استفاده مدیران و فعالان فرهنگی قرار گیرد.

1- نبوغ نظامی

سردار سلیمانی مسلط به دانش رزم بود، برای کسب دانش و مهارت، حضوری مستمر و دائم در میادین نبرد داشت. لازم است تا مدیران و فعالان فرهنگی نیز مسلط به کار خود باشند و با رصد فضای فرهنگی کشور و حضور در عرصه‌های مختلف، دانش خود را افزایش دهند.

2- روحیه سلحشوری و جنگاوری

سردار سلیمانی در میادین جنگ و عملیات‌ها علاوه بر هدایت نیروها، خود نیز با شجاعتی مثال‌زدنی در خطوط مقدم حضور داشت و بدون ترس با دشمن روبرو می‌شد. مدیر فرهنگی هم با الهام از این شهید بزرگوار باید شجاعت رویارویی با مشکلات را داشته باشد تا بتواند در لحظات حساس تصمیم درست و منطقی را بگیرد، چرا‌که این حضور موجب افزایش روحیه نیروها و کارایی بیشتر آن‌ها می‌شود.

3- روحیه شهادت طلبی

شهید سلیمانی عاشق شهادت بود و در فراق همرزمانش می‌سوخت. این روحیه در مدیران فرهنگی و انقلابی باید متبلور باشد و با تاسی از راه و عمل شهدا در رسیدن به هدف والا و سرمنزل مقصود تلاش کنند.

4- اخلاص

سردار به شدت از ریا و خودنمایی پرهیز می‌کرد. مدیران فرهنگی به دلیل جنس کارشان باید به دور از تکبر و غرور و ریا باشند. باید خالصانه کار کنند و در مواجهه با مردم بی‌آلایش و صادق باشند.

5- ارادت و تمسک به اهل بیت(ع)

سردار شهید از اعماق جان خویش شیفته اهل بیت (ع) بود. عشق و ارادت به ائمه و اهل‌بیت باید ریشه در روح و جان فعالان فرهنگی داشته باشد تا با توسل به ایشان بتوانند در راه رسیدن به کمال انسان‌ها نهایت تلاش خویش را بکنند.

6- ولایت مداری

شهید سلیمانی به غایت یک ولایتمدار واقعی بود و به مقتدای خویش عشق می‌ورزید و مطیع فرمانش بود. لذا یک مدیر فرهنگی نیز باید همچون او، گوش به فرمان تصمیمات و دستورات ولی امر خود باشد. اجرای دستورات رهبری در حوزه فرهنگ؛ نقشه راهی برای کلیه برنامه‌ها و فعالیت‌های هر شخصی است که قصد دارد تا کار فرهنگی کند.

7- تعبد و معنویت

سردار سلیمانی علاوه بر واجبات به مستحبات نیز توجه می‌کرد و از هر فرصتی برای دعا و مناجات بهره می‌برد.

8- فرامرزی بودن

حاج قاسم ضمن آشنایی با جریان مقاومت و جریانات منطقه توانست در این حوزه تاثیر بسیار زیادی بگذارد. در حوزه فرهنگ نیز باید جریانات فرهنگی و اجتماعی با شناخت دقیق مسائل منطقه و جهان اسلام برنامه ریزی برای فعالیت‌های تاثیرگذار در منطقه را سرلوحه کار خود قرار دهند.

9- دیپلمات برجسته

سردار سلیمانی هر جا که ضرورت می‌یافت، در مقام یک دیپلمات کارکشته و برجسته حضور داشت. رایزنان فرهنگی و سیاست‌گذاران فرهنگی در عرصه بین‌المللی نیز باید بتوانند از قدرت خود برای تاثیرگذاری در روابط بین‌الملل بیشترین و بهترین بهره را برای رشد و تعالی نظام اسلامی ببرند.

10- سختکوشی

حاج قاسم خستگی ناپذیر بود و از هیچ مشکلی نمی‌هراسید. حوزه فرهنگ، حوزه تلاش و کوشش و پشتکار است. یک عنصر فرهنگی باید تمام‌قد در راستای تحقق به اهدافش بایستد و از مشکلات و کم‌کاری‌ها نترسد و با سعی مضاعف و سخت‌کوشی، بر مشکلات پیروز شود.

11- نظم و انضباط و دقت در امور

سردار در انجام وظایفش دقیق و منظم بود. کار فرهنگی نیز باید بر پایه دقت و نظم باشد. باید در این امور با بررسی دقیق و موشکافانه، برنامه‌ها را پیش برد. این امر مستلزم داشتن مدیرانی منظم و دقیق است که بتوانند انسجام و دقت لازم در اجرای برنامه‌ها را داشته باشند.

12- سرعت عمل

سرعت عمل از ویژگی‌های هر فرمانده‌ای است. فرمانده فرهنگی باید با سرعت عمل خود جلوی تهاجمات فرهنگی را بگیرد و به‌موقع از پیشروی و نفوذ مهاجمان فرهنگی جلوگیری نماید.

13- بیان تاثیرگذار

بیان سردار آمیزه‌ای از عقلانیت و احساس بود و به این دلیل بر دل‌ها می‌نشست. بیان خوب و تاثیرگذار در فرهنگ جزو ابزار مهم و لاینفک هر فعال فرهنگی است. چه بسا بیان سخنانی قوی و موثر از برنامه‌ای بزرگ نیز تاثیر بیشتری داشته باشد.

14- علاقه به فرهنگ و هنر

شهید سلیمانی به شعر و ادبیات و هنر علاقه‌مند بود و به تماشای فیلم‌های فاخر می‌نشست. علاقه و تمایل به استفاده از تولیدات فرهنگی باید یک اصل برای مدیران فرهنگی باشد. بررسی تولیدات و محصولات فرهنگی از وظایف و برنامه‌های دائمی هر شخصی که وارد کار فرهنگی می‌شود باید باشد و با رصد مستمر بتواند به‌روز باشد و مشوق و حامی تولیدکنندگان جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی باشد.

15- روحیه انقلابی

حاج قاسم دل‌بسته و مروج گفتمان انقلاب بود. مدیری که روحیه انقلابی داشته باشد با جان و دل در گسترش و تعالی انقلاب تلاش می‌کند و در راستای تحقق اهداف انقلاب اسلامی بهترین برنامه ریزی را انجام می‌دهد.

16-اعتدال

سردار اهل افراط و تفریط نبود و از حاشیه دوری می‌جست. برای جذب حداکثری در جهت انسجام ملی و وحدت نیز باید فراجناحی عمل کرد. مدیر فرهنگی باید توانایی این را داشته باشد تا تمام نیروها را به سمت خود جذب کند و از هدر رفت استعدادها با ایجاد توازن و انگیزه جلوگیری کند.

17- سنجیدگی و تدبیر در امور

سردار سلیمانی سنجیده و حساب شده تصمیم می‌گرفت و امور را با تدبر دنبال می‌کرد. فرهنگ حوزه تدبیر و کار درست است. با مشورت و خرد جمعی می‌توان تصمیمات مناسب و دقیقی گرفت. تفکر و تامل در امور یکی از ملزومات هر کاری برای رسیدن به نتیجه مطلوب است.

18- سادگی و صفا

شهید سلیمانی زندگی ساده ای با حداقل امکانات داشت. دوری از تجملات و تشریفات و حضور در کنار مردم، موجب آشنایی هرچه بیشتر او با معضلات و مشکلات فرهنگی، اجتماعی مردم بود.

19- مردمی بودن

عاشق مردمش بود و مردم نیز عاشقش بودند. مردمی بودن از اصول اساسی مدیر انقلابی و فرهنگی است. باور بر اینکه مدیون مردم هستیم و خدمت به مردم یک واجب است باید در ذهن مدیران نقش بندد.

20- ارتباط با جوانان

سردار سلیمانی، جوانان را ارزشمندترین سرمایه کشور می‌دانست. این باور باید در ارتباط با جوانان و استفاده از ظرفیت‌هایشان ترویج یابد. جوانان به عنوان مطلع‌ترین افراد جامعه از وضعیت فرهنگی، می‌توانند دقیق ترین تحلیل‌ها و اطلاعات را در اختیار مدیران فرهنگی برای سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور فرهنگی قرار دهند.

21- آرامش و طمانینه

حاج قاسم در زمان مناسب قاطع بود ولی با کسی درشتی نمی‌کرد. مودب، موقر و متین بود. آرامش و خوش‌رفتاری نیز برای یک مدیر واجب است ولی در زمان مناسب باید جدیت و قاطعیت داشته باشد. مدیران فرهنگی چون با حوزه فرهنگ و اجتماع مرتبط هستند باید رفتاری به دور از عصبانیت و خشم داشته باشند و همچنین بتوانند در مواقع لزوم با جدیت و قاطعیت مانع از لغزش و اشتباه دیگران شوند.

22- خوشخویی

سردار انسانی خوشخو و خوشرو بود. حسن خلق و رفتار باعث جذب بیشتر مردم می‌شود. لذا باید با بهره‌گیری از ایشان در جلب دل‌های مردم کوشش کرد تا مردم با جان و دل ارتباط بگیرند و مشتاقانه در برنامه‌ها و فعالیت‌های فرهنگی مشارکت کنند.

23- ارتباط عمیق با خانواده

تکریم و احترام او به والدین زبانزد خاص و عام بود و رابطه عاطفی‌اش با همسر و فرزندان، مثال‌زدنی بود. مدیر فرهنگی که بتواند در زندگی شخصی خود موفق و دوستدار خانواده و اطرفیانش باشد، حتما در جامعه نیز می‌تواند تاثیرگذار و مقبول واقع شود.

24- درک عمیق از حقیقت دنیا و آخرت

او دریافته بود که دنیا با همه جاذبه‌هایش، با همه زرق و برقش و همه لذت‌هایش، ناپایدار و گذرا است، اما درک این موضوع باعث نشده بود تا گوشه انزوا اختیار کند و صرفا به عبادت بپردازد، بلکه مصداق "جنگاوران از روی بصیرت شمشیر می‌زنند" بود. باید به دور از تجملات و لذات دنیوی، کار را فقط برای رضای خدا و نجات انسان انجام داد.

25- توجه به اصل کمال طلبی

شهید بزرگوار همواره تلاش می‌کرد تا باورهای الهی را تعمیق بخشیده و مسیر اعتلای رفتارهای سازنده را طی کند. باور به خداوند یکتا و حرکت در مسیر او، رشد و تکامل انسان را به‌دنبال دارد. یک مدیر فرهنگی با چنین روحیه‌ای علاوه بر خود، جامعه‌ای را نیز در مسیر تکامل و عزت قرار می‌دهد.

مقام معظم رهبری می‌فرمایند: نفوذ فرهنگی یکی از راه‌های محاصره جمهوری اسلامی است. شایسته است باعنایت به دغدغه‌های معظم‌له و توجه ویژه ایشان به مقوله فرهنگ، فعالان فرهنگی باید با به‌کارگیری رهنمودها و نظرات ایشان و همچنین استفاده از سبک مدیریت موفق و ویژه سردار سلیمانی، در تحقق اهداف والای انقلاب ونظام جمهوری اسلامی در حوزه فرهنگ و هنر اهتمام ورزند.