نگاهی به مستند ماح

سپهرغرب، گروه فرهنگی: مستند ماح تک‌به‌تک مسئولین مسجد امام حسین (ع) را جلوی دوربین می‌برد و از آن‌ها گزارش کار می‌گیرد. مخاطب از دیدن عرصۀ فعالیت‌های نوجوانان و جوان این مسجد به وجد می‌آید

مستند «ماح» به کارگردانی سیدعلی طهماسبی، از جمله آثاری است که در بخش مسابقه یازدهمین جشنواره مردمی فیلم عمار حضور دارد. این مستند به روایت اتفاقات و قصه مسجدی در شهرستان جهرم می‌پردازد. در یادداشتی به قلم زهرا سادات بالش آبادی به این مستند پرداختیم که می‌خوانید.

تصور کنید در یک شهرِ بدون برف زندگی می‌کنید و امکان برف‌بازی و درک برف را ندارید! اما مسجد محله برای دیدار رسمی شما با برف، اردوی سپیدان برفی ترتیب می‌دهد. 400 نفر برای این اردو نام‌نویسی می‌کنند و مربیان فارغ از دغدغۀ شکستن دست و مسئولیت جوابگویی به والدین، دست بچه‌ها را می‌گیرند به سپیدان می‌برند و یک لاستیک زیرشان می‌اندازد روی برف‌ها سر بخورند و برف بازی را تجربه کنند. در این محله، خادم مسجد که یک رزمنده جبهه است از بچه‌ها می‌خواهد به او به چشم مامان مسعود نگاه کنند و حرف‌های خصوصی‌شان را در گوش‌اش زمزمه کنند. مسجد، دور اهلِ خود حصار امنیت می‌کشد و به مثابۀ سفارت خداوند، پناهگاهی برای مصون بودن از شر می‌شود. مستند ماح، نمونۀ چنین مسجدی است.

با بررسی آثار سال‌های قبل جشنوارۀ عمار درباره مسجد، به مستند عابدان کٌهَنزْ در این زمینه می‌رسیم. چنانکه می‌توان گفت «ماح» از نورِ خورشیدِ عابدان کهنز منشا می‌گیرد و خود را در یک کد آرشیوی مشابه در تراز این مستند قرار می‌دهد. این مساجد در واقع در زمرۀ آن مساجدی هستند که در یوم الحساب با لباس احرام باید نامۀ اعمال خدّام‌شان را نشان بدهند. مسجد امام حسین جهرم با تخفیف اسمش به ماح، پرچم حضورش در حوزۀ رسانه را بالا می‌برد و خود را به عنوان رسانه‌ای‌ترین مسجد در معرض عموم قرار می‌دهد.

مستند ماح تک به تک مسئولین مسجد امام حسین را جلوی دوربین می‌برد و از آن‌ها گزارش کار می‌گیرد. مخاطب از دیدن عرصۀ فعالیت‌های نوجوانان و جوان این مسجد به وجد می‌آید و این جاست که با یک مقایسه به این سوال می‌رسد که یک مسجد چه طور می‌تواند کار چند سازمان را باهم انجام دهد؟

با این حال دوربین‌ مستندساز مخاطب را از به تصویر کشیدن قاب‌های زیبای طبیعت و نخل‌های سر به فلک کشیده جهرم محروم کرده و طعم سرحالی مرکبات بی‌نظیرش را چاشنی کار نکرده است. لهجۀ شیرینی جهرم در بافت مستند ننشسته و ما از دیدن بوم شهرستان جهرم محرومیم.