بارداران، معاف از خانه‌ تکانی

سپهرغرب، گروه سلامت: متخصص جراحی زنان تأکید می‌کند بارداران از پرداختن به فعالیت‌هایی که با خطر افتادن همراه است، پرهیز کنند.

بارداران از بسیاری فعالیت‌های معمول که به افزایش خطر یا احتمال آسیب به جنین و مادر منجر می‌شود، معاف هستند. یکی از مهم‌ترین نبایدهایی که بارداران به‌ویژه در ماه پایانی سال باید در نظر داشته باشند معافیت از خانه‌تکانی است.

در دوران بارداری بدن یک زن برای تطبیق یافتن با رشد جنین، شاهد تغییرات زیادی مثل بزرگ‌ شدن رحم، شل‌ شدن و گاهی جابه‌جایی مفصل ران و بزرگ‌شدن شکم است که حفظ تعادل را برای او دشوار می‌کند. به همین دلیل، مجاز به انجام کارهای سنگین با توجه به خطر آسیب‌پذیری به مادر و جنین نیستند.

با توجه به اهمیت موضوع و آغاز فصل خانه‌تکانی با دکتر سونیا اسکندریون، متخصص جراحی زنان، زایمان و نازایی و عضو گروه تخصصی مرکز درمان ناباروری پژوهشگاه ابن‌سینا گفت‌‌وگو کرده‌ایم.

     آیا بارداران مجاز به خانه‌تکانی هستند؟

اصولاً توصیه نمی‌شود که بانوان باردار کارهای سنگینی مثل خانه‌تکانی را آن‌هم طی چند روز پشت سر هم انجام دهند. چنین فعالیت‌هایی به‌ویژه در سه‌ماهه نخست، احتمال سقط و در سه‌ماهه آخر احتمال پاره شدن کیسه آب و زایمان زودرس را افزایش می‌دهد.

     کدام دسته از فعالیت‌ها براى بارداران هنگام خانه‌تکانی ممنوع است؟

بارداران به‌شدت باید از فعالیت‌هایی که با خطر افتادن همراه باشد، پرهیز کنند. مثل رفتن روی نردبان یا چهارپایه یا راه رفتن روی زمین لیز شسته‌شده بسیار خطرناک است.

     مهم‌ترین آسیب‌هاى حین خانه‌تکانى از حیث مادر و جنین کدام هستند؟

اصولاً وارد شدن هر نوع ضربه به شکم در دوران بارداری خطرناک است. آسیب رسیدن به شکم باردار ممکن است باعث جدا شدن جفت از دیواره رحم شود. ضربه‌ای که به شکم وارد می‌شود مثلاً بر اثر زمین‌خوردگی ممکن است باعث شود بخشی از جفت خونریزی کند که به‌مرور به‌عنوان یک خونریزی مخفی باعث جدا شدن جفت و در نهایت، زایمان زودرس و خروج اضطراری جنین شود.

     استفاده از چه شوینده‌هایی براى بارداران خطر بیشترى دارد؟

مواد شوینده‌ای که بوهای تندی دارد مثل وایتکس یا جرم‌گیرهایی که در نظافت دستشویی و توالت استفاده می‌شود و نیز برخی شوینده‌هایی که برای پاک کردن سطوح استفاده می‌شود باعث بروز مشکلات در سه‌ماهه اول بارداری و مخصوصاً تشدید تهوع بارداری خواهد شد.

مادران باردار توجه داشته باشند برخی از مواد مانند پاک‌کننده گاز، تینر و لکه‌برها حاوی حلال‌هایی است که برای رشد کودک خطرناک است. بررسی‌ها نشان داده است مواجهه با مواد شیمیایی در سه‌ماهه اول ممکن است خطرات بالقوه‌ای برای جنین به‌دنبال داشته باشد. پس افراد باردار باید از تماس با آن‌ها یا استنشاق بخارهای ناشی از این مواد دوری کنند و در صورت لزوم از ماسک و دستکش استفاده کنند.

     چه نوع کارهایی در خانه‌تکانی را نباید بارداران انجام دهند؟

ایستادن طولانی، کار سنگین و جابه‌جا کردن وسایل خانه که به‌احتمال‌زیاد طی خانه‌تکانی اتفاق می‌افتد، می‌تواند خطرات و آسیب‌هایی برای مادر و جنین داشته باشند و کمردردهای معمول حین بارداری را تشدید کند. حتی انجام برخی کارها که با خم شدن بدن همراه است به رحم و جنین، فشار وارد می‌کند. مخصوصاً در ماه‌های آخر بارداری و زمانی که شکم مادر بزرگ شده است، خم‌شدن آسیب‌زننده است.

     علت بروز کمردرد در دوران بارداری چیست؟

چون محدوده حرکتی مفاصل طی بارداری بیشتر می‌شود و نیز به‌علت هورمون‌های بارداری و بزرگ‌شدن شکم در این دوران، به بروز کمردرد طی بارداری منجر می‌شود. انجام کارهای سنگین این کمردردها را به حد آزاردهنده می‌رساند. توصیه متخصصان این است که بارداران، طی دوران بارداری کارهای سنگین انجام ندهند و برای خانه‌تکانی حتماً از دیگران کمک بگیرند یا آن را به زمان دیگری موکول کنند. بدون شک، سلامت مادر و جنین در اولویت بیشتری نسبت به حساسیت به خرج دادن برای نظافت کامل خانه است.

     آسیب‌های احتمالی خانه‌تکانی در بارداری

افزایش خطر سقط‌جنین: جابه‌جایی و بلند کردن اجسام سنگین موجب وارد شدن فشار شدید به رحم و جدا شدن جفت، به‌ویژه در سه‌ماهه اول بارداری می‌شود.

افزایش ریسک آسیب به کمر: تغییرات هورمونی در دوران بارداری به بروز تغییراتی ازجمله شل‌شدگی و تغییر انحنای ستون فقرات منجر می‌شود. به‌همین دلیل، بلند کردن اجسام سنگین علاوه‌بر واردکردن فشار شدید به کمر، ممکن است موجب بیرون‌زدگی و دیسک کمر نیز شود.

افزایش احتمال ابتلا به بی‌اختیاری ادرار: ایجاد فشار و آسیب بیشتر به کف لگن با بلند کردن اجسام سنگین به‌وجود می‌آید که افزایش خطر ابتلا به بی‌اختیاری ادرار و پرولاپس واژن و مثانه را بعد از زایمان به‌دنبال خواهد داشت.

افزایش خطر افتادن و زمین خوردن: به‌دلیل بزرگ‌تر شدن شکم در بارداری، حفظ تعادل کمی دشوار می‌شود و ممکن است باردار به‌راحتی زمین بخورد که به‌خصوص در سه‌ماهه سوم با خطر زایمان زودرس یا جداسازی جفت همراه است.