نورپردازی چه تأثیراتی بر اکوسیستم و فضای سبز شهری دارد؟

سپهرغرب، گروه شهر: مدیر پژوهش، خلاقیت و فناوری‌های نوین شهرداری اصفهان از اعلام فراخوان پروژه پژوهشی بررسی تاثیرات نور و نورپردازی بر فضای سبز و اکوسیستم شهر اصفهان خبر داد.

مرتضی نصوحی اظهار کرد: نورپردازی فضای سبز در منظر عمومی به منظور تقویت اهدافی چون ایمنی، حس زیبایی‌شناسی شبانه، امکان دسترسی و کاربرد آن در رویدادهای اجتماعی اشاره دارد.

وی افزود: نورپردازی فضای سبز و محیط‌های شهری در اقصی نقاط کشورهای دنیا در حال گسترش است که به تبع آن و برحسب نیاز در شهر اصفهان نیز این مسئله با توجه به طرح‌های زیباسازی انجام می‌شود.

مدیر پژوهش، خلاقیت و فناوری‌های نوین شهرداری اصفهان ادامه داد: تحقیقات انجام شده قبلی حاکی است که راهکارهایی برای نورپردازی ایمن و غیرتهاجمی برای فضای سبز وجود دارد از این رو علی‌رغم پیشینه تحقیقاتی گذشته، سوال مهم و اساسی این است که نورپردازی چه تأثیراتی بر اکوسیستم و فضای سبز شهری دارد و آیا تأثیر نور، استراحت شبانه درختان را مختل می‌سازد؛ همچنین نورهای رنگی مصنوعی بر عمر و عملکرد فضای سبز شهری دارای چه تأثیراتی است و آیا نورپردازی کنترل‌ شده (از لحاظ مدت تابش نور، شدت و رنگ نور) می‌تواند علاوه بر کاهش اثرات مخرب، موجب افزایش طول عمر و دوام فضای سبز شود و آنها را در برابر دیگر مخاطرات محیطی ایمن کند.

وی با اشاره به اهمیت و ضرورت پژوهش، گفت: لامپ‌های LED که در نیمه دوم قرن بیستم معرفی شده است دارای مزیت‌های منحصر به فرد از جمله اندازه کوچک، طول عمر زیاد، انتشار حرارت کم حتی در شدت نور بسیار زیاد و مصرف انرژی بسیار کم است و این لامپ‌ها حساسیتی به درجه حرارت‌های پایین و رطوبت نداشته و تولید انرژی حرارتی بسیار کمی دارند.

نصوحی تأکید کرد: این لامپ‌ها مفیدترین و مؤثرترین تشعشعات مورد استفاده گیاهان را تولید می‌کنند و انتشار نور LED از طریق عبور یک جریان الکتریکی از طریق برخی مواد خاص در تراشه‌های الکترونیکی شبیه به تراشه‌های کامپیوتری صورت می‌گیرد که تشعشع ساطع شده از این لامپ‌ها بسیار باریک و با زاویه بسته است؛ بنابراین هیچ بازتابنده‌ای نیاز ندارد.

وی با بیان این که لامپ‌های LED بدون آرگون و جیوه موجود در لامپ‌های فلورسنت است، اظهار کرد: این لامپ‌ها در واقع دستگاه‌هایی با واحدهای مجزا و منحصر به فرد با ابعاد 1.5 سانتی‌متری است و این آرایه‌ها تشعشعاتی با طول موج‌های مختلف نانومتری تولید می‌کند و مطالعات در مورد این لامپ‌ها و تأثیر آنها روی رشد و نمو گیاهان به میزان زیاد و روی درختان به میزان کمتر صورت گرفته و بدین ترتیب به نظر می‌رسد نورپردازی نامناسب در شب بتواند منجر به تغییر فنولوژی درختان مثل گل انگیزی یا ریزش یا نگهداری برگ در درختان شود که به نوبه خود می‌تواند شبکه غذایی در اکوسیستم فضای سبز تا حدی تغییر دهد.

مدیر پژوهش، خلاقیت و فناوری‌های نوین شهرداری اصفهان خاطرنشان کرد: با توجه به این که رنگ نور مورد استفاده (با طول موج‌های مختلف) همچنین شدت روشنایی در سطح درخت تأثیر زیادی بر آثار گفته شده دارد، بنابراین بررسی علمی این موضوع پیش از اجرای پروژه‌های زیباسازی فضای سبز و نورپردازی درختان توصیه می‌شود.

وی تأکید کرد: با توجه به چالش‌های حفظ و نگهداری فضای سبز در شهر اصفهان و همچنین نظر به سیاست‌های شهرداری در نورپردازی فضای سبز به‌عنوان لایه ابتدایی منظر هر معبری در شهر، نیاز است که نورپردازی فضای سبز به‌صورت علمی و مبتنی بر راهکارهای به‌روز انجام شود.

نصوحی با اشاره به اهداف بررسی تأثیرات نور و نورپردازی بر فضای سبز و اکوسیستم شهر اصفهان، گفت: بررسی تأثیرات و نقش نورهای مصنوعی LED بر اکوسیستم و فضای سبز شهر، بررسی تأثیر نورپردازی دینامیک (قابلیت تغییر در نوع، کیفیت و زمانبندی تابش نور) بر فضای سبز شهر اصفهان، بررسی تأثیر نور مصنوعی بر طول عمر و دوام گیاهان و گونه‌های مختلف فضای سبز شهری و دامنه تأثیرات مخرب نورپردازی بر گونه‌های فضای سبز شهری از جمله این اهداف به شمار می‌آید.

وی اظهار کرد: خروجی‌های مورد انتظار انجام این پژوهش تعیین تأثیرات و نقش نورهای مصنوعی LED بر اکوسیستم و فضای سبز شهر، مشخص شدن تأثیر نورپردازی دینامیک (قابلیت تغییر در نوع، کیفیت و زمانبندی تابش نور) بر فضای سبز شهری اصفهان، تعیین تأثیر نور مصنوعی بر طول عمر و دوام گیاهان و گونه‌های مختلف فضای سبز شهری، مشخص شدن دامنه تأثیرات مخرب نورپردازی بر گونه‌های فضای سبز شهری، تعیین همه مخاطرات احتمالی در زمینه نورپردازی درختان و فضای سبز شهری و ارائه راهکارهای موجود در این زمینه و ارائه دستورالعملی مبنی بر روش نورپردازی هریک از گونه‌های فضای سبز موجود در شهر اصفهان است.

مدیر پژوهش، خلاقیت و فناوری‌های نوین شهرداری اصفهان در خصوص الزامات پروژه، گفت: با توجه به چالش‌های موجود در حفظ و نگهداری فضای سبز در شهر اصفهان و نیز نظر به سیاست‌های شهرداری در نورپردازی فضای سبز به‌عنوان لایه ابتدایی منظر هر معبری در شهر، لازم است که نورپردازی فضای سبز به‌صورت علمی و مبتنی بر راهکارهای به‌روز انجام شود.

وی خاطرنشان کرد: در این راستا مرور تحقیقات انجام شده در این زمینه و استخراج دستورالعملی مشخص بر مبنای یافته‌های علمی به‌منظور حفظ و سیانت از فضای سبز شهر اصفهان از ضروریات این پروژه است.