تبعات آموزش در فضای مجازی برای دانش‌آموزان ابتدایی

سپهرغرب، گروه اجتماعی:  آموزش مجازی که به نظر می‌رسد جای خود را به‌صورت جدی در آموزش و پرورش باز کرده، تبعات بسیار زیادی را برای معلمان و دانش‌آموزان پایه اول تا سوم ابتدایی داشته است.

بدون شک آماده‌سازی معلمان، خانواده‌ها و دانش‌آموزان برای حضور در بستر فضای مجازی و ارتباط‌گیری با آن از جمله اقدامات ضروری بود که در ابتدای معرفی سامانه «شاد» مغفول ماند و از طرفی محروم ماندن بسیاری از دانش‌آموزان روستایی و عشایری از فضای مدرسه و تلاش برای یادگیری، آموزش غیر حضوری را با مشکلات بسیار زیادی مواجهه ساخت.

با گذشت یک سال هم فضای نرم‌افزار شاد و هم نظام آموزشی آزمون و خطای خود را پس داده‌اند اما نکته بسیار مهم پس از گذشت یک سال تحصیلی و پیگیری آموزش‌ها از طریق فضای مجازی، درس‌نامه و شبکه آموزش توجه به این نکته ضروری است که همواره بسیاری از پایه‌های تحصیلی در این زمان دچار افت تحصیلی شدند؛ مسئله‌ای که معلمان از آن با اصطلاح «پایه ضعیف» از آن یاد می‌کنند.

اما به راستی آموزش و پرورش چه برنامه‌ای برای جبران این ضربه تحصیلی و آموزشی دارد حالا که دیگر نقاط ضعف و قوت نرم‌افزار شاد به خوبی آشکار است و تعداد دانش‌آموزان محروم از ابزار الکترونیک مشخص شده باید منتظر ماند و دید که آیا تبعات آموزش فضای مجازی از سوی وزارت آموزش و پرورش جبران خواهد شد یا همچنان این بار گران بر دوش معلمان و دانش‌آموزان می‌ماند؟

 تبعات آموزش مجازی برای دانش‌آموزان پایه اول تا سوم ابتدایی

سعیده موسوی معلم با سابقه پایه تحصیلی ابتدایی در استان گلستان، از مشکلات ناشی از تعطیلی مدارس و تبعات آموزش مجازی برای دانش‌آموزان گفت: آموزش مجازی موقعیت و شرایطی بود که آموزش و پرورش را تحت تاثیر فراوانی قرار داد و ما هیچ پیش زمینه‌ای برای این شرایط نداشتیم به همین دلیل آزمون و خطاهای بسیار زیادی را انجام دادیم.

این معلم باسابقه افزود: استفاده از فضای مجازی مسئله‌ای بود که تبعات زیادی را برای دانش‌آموزان و معلمان به همراه داشت هرچند که در کنار این تبعات اثرگذاری‌های مثبت هم داشت. مثلاً بعد از تجربه آموزش مجازی بیشتر معلمان و مسئولان بر این باور هستند که با بهبودی شرایط نیز باید از بستر فضای مجازی برای آموزش استفاده کرد.

وی اظهار کرد: به هر حال در دوره ابتدایی به دلیل اینکه آموزش‌هایش متکی به معلم است و نسبت به بقیه مقاطع دانش‌آموزان بیشتر به حضور معلم نیازمندند، تبعات استفاده از فضای مجازی در آنجا بیشتر محسوس بوده است.

بیشترین تبعات ناشی از آموزش‌های مجازی متوجه دانش‌آموزان پایه اول تا سوم ابتدایی بود. دانش‌آموزانی که برای یادگیری نیازمند حضور در کلاس بودند و حالا با پایه ضعیف به مقاطع بالاتر تحصیلی می‌روند، به‌خصوص اینکه در سال گذشته نواقص آموزش از طریق فضای مجازی بسیار زیاد بود

موسوی با اشاره به تبعات ناشی از آموزش‌های مجازی برای پایه اول تا سوم ابتدایی عنوان کرد: بیشترین تبعات ناشی از آموزش‌های مجازی متوجه دانش‌آموزان پایه اول تا سوم ابتدایی بود. دانش‌آموزانی که برای یادگیری نیازمند حضور در کلاس بودند و حالا با پایه ضعیف به مقاطع بالاتر تحصیلی می‌روند، به خصوص اینکه در سال گذشته نواقص آموزش از طریق فضای مجازی بسیار زیاد بود.

وی تصریح کرد: در عین حال که آموزش مجازی تبعات منفی و آسیب‌های فراوانی داشته و ما ناگزیر به استفاده از این بستر بودیم. بسیاری از دانش‌آموزان در گوشه و کنار ایران به دلیل عدم دسترسی به ابزار الکترونیک، اینترنت پرسرعت و… از تحصیل باز ماندند و این مسئله محدودیت آموزش و مشکلات آن را بیش از پیش کرد.

این معلم با سابقه با بیان این نکته که تبعات آموزش از طریق فضای مجازی متوجه تمام پایه‌های تحصیلی است، اظهار کرد: معلمان در سال گذشته بار بسیار سنگینی را بر دوش داشتند و برای دانش‌آموزانی که دسترسی به فضای مجازی و ابزار الکترونیک را به هر نحو نداشتند درس‌نامه‌هایی را تهیه می‌کردند و برای آموزش به سراغ دانش‌آموزان رفته و حداقل هفته‌ای یک‌بار و یا ماهانه این درس‌نامه‌ها تحویل دانش‌آموزان داده می‌شد.

 حضور گروه‌های جهادی برای تدریس در مناطق محروم

موسوی گفت: اگرچه فضای مجازی تبعات زیادی را به دنبال داشت اما نکات مثبتی را نیز با خود به همراه داشت آن هم تقویت مهارت‌های دانش‌آموزان و معلمان بود؛ همان‌طور که می‌دانید ما در عصری زندگی می‌کنیم که ناگزیر به استفاده از ابزار مجازی هستیم و چنین شرایطی سبب شد تا دانش‌آموزان و معلمان در پایه‌های بالاتر خودشان اقدام به تولید محتوا کنند.

اما وی در خصوص نحوه آموزش در شرایط کنونی نیز اظهار کرد: در حال حاضر آموزش در مدارس شهری و روستایی متفاوت است به شکلی که تا قبل از شروع سال جدید و با رنگ‌بندی زرد و آبی که بیشتر شهرهای ایران داشتند حضور دانش‌آموزان در مدارس اختیاری بود و دانش‌آموزان می‌توانستند به صورت حضوری از آموزش بهره‌مند باشند.

وی همچنین درباره استفاده از نرم افزارهای مختلف برای آموزش عنوان کرد: در مدارس دولتی اغلب از نرم افزار شاد برای آموزش استفاده می‌شود اما گاهی این نرم‌افزار با مشکلاتی روبه‌روست که ناچار به استفاده از نرم‌افزارهایی مانند واتس‌آپ هستیم اما در مدارس غیرانتفاعی از سایر نرم‌افزار‌ها هم استفاده می‌شود.

موسوی در پاسخ به این سوال که آیا وزارت آموزش و پرورش برنامه‌ای برای جبران صدمات ناشی از آموزش مجازی دارد یا خیر افزود: متاسفانه هیچ برنامه‌ای تا این لحظه برای صدمات ناشی از آموزش مجازی وجود نداشته و آموزش و پرورش تنها از مدارس خواسته تا اگر برنامه‌های متفاوتی برای جبران این صدمات دارند ارائه دهند اما واقعیت امر این است که با توجه به شرایط موجود هر‌گونه راهکاری به نتیجه مثبتی نمی‌رسد چراکه تنها راه حل جبران تبعات ناشی از آموزش‌های فضای مجازی حضور در کلاس است که با شرایط فعلی امکان‌پذیر نیست.

این معلم باسابقه در آخر تاکید کرد: خوشبختانه در استان گلستان طرحی با عنوان «شهید عاطفی نژاد» در حال انجام است که دانشجو معلمان و یا معلمان جهادی در این طرح در مناطق روستایی و محروم استان حضور پیدا کرده و با برگزاری کلاس‌های تقویتی و جبرانی برای دانش‌آموزان با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و با کمترین تعداد دانش‌آموزان در چند شیفت توانستند خلاء عدم دسترسی به فضای مجازی و تبعات ناشی از آموزش‌های مجازی را تا حد زیادی جبران کنند.