کرونا و جولان معتادان متجاهر در خرم‌آباد

سامان‌دهی، اصلی که بلاتکلیف مانده است

سپهرغرب، گروه خبر: معتادان متجاهر که در گوشه‌گوشه شهر جولان می‌دهند، یکی از معضلاتی هستند که شهروندان خرم‌آبادی را آزار می‌دهد؛ معتادانی که به‌دلیل نداشتن محل و مأوایی برای زندگی، هرجا که دلشان بخواهد بساط مصرف مواد را به راه می‌اندازند.

سال‌ها است که وجود معتادان متجاهر در شهر به‌عنوان یک معضل و آسیب جدی مطرح بوده، هرکدام از ما برای یک‌بار هم که شده، شاهد حضور معتادان متجاهر در نقاط مختلف شهر بوده‌ایم و از دیدن برخی صحنه‌ها متأثر شده‌ایم، بارها و بارها و در مقاطع مختلف این افراد توسط شهرداری و نیروی انتظامی جمع‌آوری شده‌اند، اما طولی نمی‌کشد که به سطح شهر بازمی‌گردند.

وجود معتادان متجاهر در میادین، پارک‌ها و معابر علاوه‌بر مخدوش کردن چهره شهر، سلامت و امنیت روانی مردم را نیز در معرض شیوع کرونا قرار داده است؛ فارغ از این موضوع، متأسفانه بیشتر معتادانی که اقدام به ترک اعتیاد می‌کنند، به‌دلیل اینکه محل و مأوایی ندارند و از سوی خانواده و جامعه حمایت نمی‌شوند، دوباره به چرخه اعتیاد بازمی‌گردند.

بنابراین مسئولان و متولیان امر می‌بایست با هم‌افزایی به دنبال راهکاری برای سامان‌دهی این افراد باشند، نه اینکه تنها به جمع‌آوری آن‌ها بسنده کنند؛ زیرا سامان‌دهی و بازتوانی معتادان متجاهر به‌منظور اینکه دوباره به چرخه اعتیاد بازنگردند، از جمع‌آوری آن‌ها مهم‌تر است. موضوعی که تاکنون راهکاری اساسی برای آن اندیشیده نشده است.

   جمع‌آوری مشکل نیست، موضوع سامان‌دهی معتادان متجاهر است

شهردار خرم‌آباد می‌گوید: وظیفه شهرداری در قبال معتادان متجاهر تنها جمع‌آوری است، آن‌هم با همکاری نیروی انتظامی و البته دستور قضائی و مصوبه شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان که این کار را مانند دیگر شهرداری‌های کشور انجام می‌دهیم.

به گفته محمدرضا شریفی‌مقدم سال 99 در مراحل مختلف 247 معتاد متجاهر از سطح شهر جمع‌آوری شده و در فروردین‌ماه سال جاری نیز 18 نفر که 16 نفر آن‌ها مرد و دو نفر زن بودند، جمع‌آوری شده است.

وی معتقد است: موضوع سامان‌دهی معتادان متجاهر و اندیشیدن راهکاری برای عدم بازگشت آن‌ها به چرخه اعتیاد از جمع‌آوری مهم‌تر و دشوارتر است؛ زیرا جمع‌آوری این افراد مشکل نیست، شهرداری آمادگی دارد هر زمان که دستوری صادر شود، اقدام به جمع‌آوری کند، زیرا تعداد معتادان متجاهر شهر خیلی زیاد نیست.

شهردار خرم‌آباد در پایان می‌گوید: جمع‌آوری 247 معتاد متجاهر در سال گذشته اقدام خوبی بود، درصورتی که سامان‌دهی می‌شدند؛ با پای کار آمدن مرکز ماده 16 سپاه دستگاه‌های متولی با هم‌افزایی و همکاری می‌توانند برای نگهداری و درمان معتادان متجاهر فکری اساسی کنند.

   ظرفیت قرنطینه کم است

دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان نیز با اشاره به اینکه دو مرکز ماده 16 بهزیستی و سپاه و یک مرکز تبصره دو ماده 16 مخصوص زنان در استان داریم، می‌گوید: سال 99 حدود 400 معتاد متجاهر از سطح شهرستان‌ها جمع‌آوری کردیم که بیشترین آمار متعلق به خرم‌آباد بود، امسال نیز از ابتدای سال تاکنون 67 نفر جمع‌آوری شده است.

آشناگر درخصوص انتقاداتی مبنی بر عدم جمع‌آوری معتادان متجاهر در شرایط کرونایی توضیح می‌دهد: یکی از مشکلات نگهداری معتادان متجاهر در شرایط کرونایی ظرفیت بخش قرنطینه مراکز ماده 16 است، زیرا حداقل باید دو هفته در بخش قرنطینه نگهداری شوند، این درحالی بوده که درمجموع ظرفیت هر دو مرکز بهزیستی و سپاه 40 نفر است.

وی تعداد معتادان متجاهر استان را حدود یک‌هزار و 300 نفر اعلام می‌کند و می‌گوید: سال گذشته نهایت تست کرونای 10 نفر از معتادان جمع‌آوری‌شده مثبت بود، اما امسال از 43 نفر معتاد متجاهر خرم‌آباد، تست 18 نفر مثبت بود و این نشان می‌دهد در سری جدید، کرونا بین معتادان متجاهر بیشتر شده؛ به همین دلیل نتوانستیم تعداد زیادی را از سطح شهرها جمع‌آوری کنیم.

   احتمال بازگشت 90 درصد معتادان متجاهر به چرخه اعتیاد

دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان می‌گوید: مرکز سپاه یک مرکز جامع بوده که با برنامه کاردرمانی قرار است ضمن روش‌های دیگری، اقدام به ترک دادن معتادان کند که به سمت مواد برنگردند؛ منتهی در کل کشور حدود 90 درصد معتادان متجاهر معمولاً به چرخه اعتیاد بازمی‌گردند.

آشناگر ادامه می‌دهد: البته قانون پیش‌بینی کرده که اگر فردی دو مرتبه در مراکز ماده 16 نگهداری شود، بار سوم به‌عنوان مجرم شناخته می‌شود، اما مشکل اینجاست که قانون اعمال نمی‌شود؛ ما معتادی داریم که هفت مرحله در این مراکز نگهداری شده و مجدد به چرخه اعتیاد برگشته‌اند.

وی با اشاره به اینکه متأسفانه معتادان متجاهر ته خط هستند و روش‌های درمانی تأثیر خاصی روی آن‌ها ندارد، بیان می‌کند: البته قانون مراکز تحت نظارت زندان‌ها با عنوان کار اجباری برای نگهداری معتادان متجاهر درنظر گرفته شده و برخی استان‌ها این کار را عملیاتی کرده‌اند.

دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان می‌گوید: در لرستان هم مقدمات این کار انجام شده و یکی از زندان‌های مرکزی و پارسیلون را برای کار اجباری معتادان متجاهری که نتوانسته‌اند ترک کنند، درنظر گرفته‌اند که امیدواریم عملیاتی شود تا شاید از این طریق اصلاح شوند.

   کرونا جمع‌آوری معتادان متجاهر را با مشکل مواجه کرد

مدیرکل بهزیستی لرستان نیز با اشاره به اینکه مسئولیت جمع‌آوری معتادان متجاهر برعهده شهرداری و نیروی انتظامی است، می‌‎گوید: این موضوع سال گذشته تحت‌الشعاع کرونا قرار گرفت، زیرا احتمال شیوع کرونا وجود داشت؛ بنابراین منتظر ابلاغ ستاد کشوری بودیم، پس از ابلاغ اقدام به جمع‌آوری معتادان متجاهر کردیم.

به گفته کرم یاری جمع‌آوری معتادان متجاهر در شرایط کرونایی مستلزم قرنطینه دوهفته‌ای بود، اسفندماه طبق روال سال‌های قبل این کار انجام و پس از غربالگری معتادانی که شرایط تجاهر را داشتند، در مرکز ماده 16 نگهداری شدند.

وی می‌گوید: مراکز ماده 16 در گذشته سه ماه و درصورت تمدید 6 ماه می‌توانستند معتادان را نگهداری و درمان کنند، اما سال گذشته به دستور دادستان کشور این زمان یک سال مشخص شد.

   نگهداری معتادان متجاهر با محدودیت و کمبود مواجه است

مدیرکل بهزیستی لرستان با اشاره به کمبود و محدودیت‌ها برای نگهداری معتادان متجاهر، عنوان می‌کند: مرکز ماده 16 بهزیستی ظرفیت نگهداری 200 تا 250 نفر مرد و 70 نفر زن را دارد، اخیراً هم سپاه مرکز ماده 16 را در پادگان شهید بهشتی ایجاد و تعدادی از معتادان متجاهری را که جمع‌آوری‌شده تحویل گرفته، اما ظرفیت کافی نیست.

به گفته یاری درصورت رفع محدودیت‌ها و وجود اعتبار کافی، می‌توان سامان‌دهی معتادان متجاهر را در استان به‌ویژه خرم‌آباد انجام داد.

* نسرین صفربیرانوند