ظهور مناطق 15 دقیقه‌ای راهکار احیای جوامع

سپهرغرب، گروه شهر: ایجاد مناطق 15 یا 20 دقیقه‌ای رویکردی است که اخیراً موردتوجه مدیران شهری در اغلب دنیا قرار گرفته است؛ در چنین محله‌هایی مردم می‌توانند از طریق پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری به بسیاری از امکانات موردنیاز خود دسترسی پیدا کنند.

طی یک سال اخیر، زندگی بشر در سراسر دنیا به‌طور قابل چشمگیری با تغییر مواجه بوده است به‌طوری‌که تا این زمان، طی کردن اوقات هر یک از ما در خیابان‌های اطراف محل سکونت به این اندازه، بی‌سابقه بوده است. در واقع، پس از آغاز محدودیت‌های کرونایی برای ترددهای داخل و خارج شهری، شهرنشینان به رفت‌وآمد در اطراف محل زندگی خود بیش‌ازپیش روی آوردند و همین امر به جنبش شهرهای 15 دقیقه‌ای که قبلاً توسط شهردار پاریس آغاز شده بود، قوت بیشتری بخشید. البته در بسیاری از شهرهای جهان، برنامه‌ریزان رویکرد مناطق 20 دقیقه‌ای را گسترش دادند که در این استراتژی، محله‌ها به‌گونه‌ای طراحی می‌شود که در آن‌ها مردم می‌توانند با طی کردن مسیری بسیار کوتاه، تمام امور روزمره خود را به انجام برسانند.

بدیهی است انتشار ویروس کرونا نقش مهمی در افزایش زیست‌پذیری شهرها و بهبود طراحی آن‌ها ایفا کرد. به‌عنوان‌مثال تا پیش از ظهور این بیماری، تنها شهرهایی نظیر پاریس در فرانسه، ملبورن استرالیا و پورتلند در ایالات‌متحده آمریکا، قانون شهرک‌های خودکفا را اعمال کرده بودند، اما پس از همه‌گیری ویروس و رغبت مردم به تردد سبز، ایجاد مناطق 15 یا 20 دقیقه‌ای به جنبشی عظیم در سراسر دنیا تبدیل شد.

برنامه‌ریزان در نقاط مختلف جهان، به‌خصوص شهرهای اسکاتلندی، در تلاش‌اند زمینه را برای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری هر چه بیشتر ساکنان خود فراهم آورند تا از این طریق، نه‌تنها شهرها را از مزایای تردد سبز برخوردار کنند بلکه با افزایش تحرک میان مردم، سلامت را برای آنان به ارمغان آورند. شکی نیست که برای رسیدن به این هدف، ایجاد مناطق شهری با قابلیت دسترسی به تمام امکانات نظیر مراکز خرید، تفریحگاه‌ها، مدارس، خدمات عمومی، فضاهای سبز و حمل‌ونقل شهری می‌تواند بهترین رویکرد باشد چراکه مردم را از سوار شدن بر خودروهای شخصی برای برآورده کردن نیازهای روزمره دلسرد می‌کند علاوه بر این، وجود چنین مناطقی به رونق اقتصادی آنان نیز کمک بسزایی می‌کند، چراکه رغبت مردم به خریدوفروش در محل سکونت خود را افزایش می‌دهد.

گسترش مناطق 20 یا 15 دقیقه‌ای مزایای بسیاری دارد؛ مردم فعال‌تر می‌شوند، سلامت جسمی و روحی آنان بهبود می‌یابد، آلودگی هوا کاهش پیدا می‌کند، هوا از آلاینده‌ها پاک می‌شود، فروشگاه‌های محلی رونقی دوباره پیدا می‌کنند و ساکنان یک منطقه بیشتر با همسایگان خود آشنا می‌شوند. بدیهی است که پس از ظهور ویروس کرونا، بسیاری از مردم جهان به دورکاری روی آوردند و همین امر آن‌ها را به بازدید از مناطق اطراف سکونت خود، در زمان فراغت سوق داد. پیامدهای مثبت این امر باعث شده کسانی که در این مدت زمان به کار در منزل مشغول بوده‌اند، تمایلی به‌مراتب کمتر از قبل به حضور دوباره در محل کار خود پیدا کنند که در نتیجه این رویداد، زمینه برای گسترش شهرک‌های خودکفا فراهم می‌آید.

در همین راستا، پیش‌بینی می‌شود که طراحی منازل مسکونی در آینده به‌گونه‌ای باشد که بخشی از فضا به یک دفتر کار هرچند کوچک اختصاص داده شود تا ساکنان بدون وجود هرگونه مزاحمتی، به انجام امور کاری خود بپردازند. توسعه فناوری در موفقیت این امر می‌تواند بسیار مؤثر واقع شود چراکه به بهبود دورکاری از طریق اینترنت کمک زیادی می‌کند. از سوی دیگر، اگر قرار است مردم به انجام کار در منزل بپردازند، باید زیرساخت‌های شهری لازم برای برآورده کردن خواسته‌های آن‌ها در محل سکونتشان فراهم آید تا نیازی به طی کردن مسافت‌های طولانی برای دسترسی به خدمات عمومی نباشد از سوی دیگر، ایجاد مسکن مقرون‌به‌صرفه نیز در مناطق 20 دقیقه‌ای از اهمیت بالایی برخوردار است چراکه به حفظ مردم در محل سکونت خود و زیست‌پذیری منطقه کمک می‌کند.