70 درصد مطالبات رهبری درباره فضــای مجازی محقق نشد

سپهرغرب، گروه و کاردانش: معاون مرکز ملی فضای مجازی با بیان اینکه مباحث سیاسی فرآیند توسعه شبکه ملی اطلاعات را مختل کرده، گفت: 70 درصد از مطالبات مقام معظم رهبری از فضای مجازی هنوز محقق نشده است.

ابوالفضل روحانی در پاسخ به این سوال که چرا اقداماتی که در حوزه شبکه ملی اطلاعات انجام گرفته در جامعه ملموس نیست؟ توضیح داد و گفت: ملموس بودن شبکه ملی اطلاعات را باید در دو بخش از نگاه مردم و از نگاه حاکمیت تفکیک کرد. از نظر مردم، دغدغه این است که به لحاظ بحث اقتصادی دسترسی که به اینترنت دارند برایشان ارزان قیمت با کیفیت خوب و سرعت بالا باشد و موضوعاتی مانند صیانت از کودکان و منع اخبار جعلی را دربگیرد. این موضوعات زمانی از لحاظ مردم ملموس می‌شود که کل این بسته و کل این قابلیت‌ها با هم اجرا شود.

وی گفت: متأسفانه در رابطه با شبکه ملی اطلاعات همواره افت و خیزهایی داشته‌ایم. بعضی از قسمت‌ها شاید کم‌کاری شده، شاید هم آنقدری که بایسته و شایسته بود این اقدام انجام نشده است. به همین دلیل این کم کاری نمود پیدا کرده است. مثلاً در رابطه با بعضی از این مواردی که به عنوان مطالبات مردمی ذکر شد، دستور رهبر انقلاب در سال 90 صادر شده بود، ولی در سال 1398 و 1399 تصویب شده اند. این فاصله هفت هشت ساله فاصله‌ای است که مردم مطالبه این را داشتند که این امکانات را داشته باشند.

روحانی افزود: از نگاه حاکمیتی نیز باید گفت که علت اصلی ملموس نبودن اقدامات شبکه ملی اطلاعات، اهتمام ضعیفی بوده که در رابطه با اجرای این شبکه اتفاق افتاده است. یعنی از زمانی که رهبر انقلاب دستور دادند تا زمانی که این اوامر در دستورکار قرار بگیرند و به حد قابل قبولی در اجرایی شدن برسد حدود هشت سال طول کشید. برای تحقق اثر مورد انتظار حاکمیت، تمام اجزای این پروژه باید تکمیل شود اما در این هشت سال رشد و توسعه شبکه ملی اطلاعات متوازن و متناسب با نیازها نبوده است.

وی با بیان اینکه مرکز ملی فضای مجازی اواخر سال 1392 برنامه‌های وزارت ارتباطات را در رابطه با راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات مطالبه کرد اما متأسفانه علی‌رغم پیگیری‌هایی که از سمت مرکز می‌شد این قضیه به صورت فرسایشی جلو می‌رفت، درباره اعلام پیشرفت 80 درصدی شبکه ملی اطلاعات توسط وزیر ارتباطات گفت: وزیر ارتباطات در اردیبهشت 1398 گزارشی را مبنی بر اینکه طبق این اسناد و مدارک 80 درصد شبکه ملی اطلاعات انجام شده برای مقام معظم رهبری و رئیس جمهور ارسال کرد. در حالی که ما روی این موضوع بحث داشتیم، چون هنوز سند معماری کلان و اسناد بالادستی تبیین نشده بود و اندازه‌گیری میزان پیشرفت حاصل شده، آن هم اینکه بگوییم 80 درصد کار انجام شده، حداقل برای ناظر قابل انجام نبوده است.

معاون مرکز ملی فضای مجازی اضافه کرد: با این حال تمامی اسناد و مدارک ادعایی وزارت ارتباطات توسط تیم کارشناسی مرکز ملی مطالعه شد و نظر کارشناسی این بود که با توجه به فقدان سند معماری مرجع و برنامه توسعه مشخص و قابل سنجش، در ارتباط با درصد پیشرفت نمی‌توان نفیا یا اثباتا نظری داد. چون ابتدا باید مشخص شود که چه کاری باید انجام بدهیم، چه برنامه‌ای داریم بعد ببینیم آیا انجام شده اند یا خیر.

وی تصریح کرد: برای اعلام نظر مرکز ملی در خصوص گزارش پیشرفت 80 درصدی تقریباً دو ماه کار کارشناسی سنگینی انجام شد. آن گزارش پیشرفت و این پاسخ منجر به ابلاغیه رهبر معظم انقلاب در دوازدهم آذر ماه 1398 شد. در آن ابلاغیه پنج ماده‌ای مقام معظم رهبری وزارت ارتباطات را مکلف کرده بودند که ظرف 2 ماه معماری و طرح توسعه عملیاتی شبکه ملی اطلاعات را تدوین کند و پس از تأیید ناظر یعنی مرکز ملی، عملیات اجرایی آغاز شود. بعد از این ابلاغیه خوشبختانه کار با یک اراده و عزم بیشتری و یک سرعت قابل قبولی پیش رفت.

معاون فناوری مرکز ملی فضای مجازی با بیان اینکه یکی از لایه‌های شبکه ملی اطلاعات، لایه محتوایی است، درباره رضایت از محتوای تولید شده در فضای مجازی گفت: لایه محتوا و خدمات بخشی از شبکه ملی اطلاعات نیست بلکه روی شبکه ملی اطلاعات قرار دارند و از ویژگی‌های این شبکه بهره می‌برند. دوم اینکه موضوع مسئولیت ما در مرکز ملی فضای مجازی مباحث فناورانه و شبکه ملی اطلاعات است، لذا از نظر تخصصی اجازه اظهار نظر در این خصوص را نداریم. اما هرچقدر که رهبر انقلاب در خصوص شبکه ملی اطلاعات تاکید و مطالبه داشته‌اند، در رابطه با بحث محتوا هم تاکید دارند. یکی از مطالباتی که ایشان داشتند در رابطه با این بود که دستگاه تولید محتوا را تقویت کنید و ما شبکه ملی اطلاعات را به عنوان مهمترین ابزار تقویت محتوا و تولیدکنندگان محتوا می‌شناسیم.

وی با اشاره به گلایه رهبر انقلاب از مدیریت ول در فضای مجازی گفت: به نظر من این گله‌مندی به حقی هست که رهبر انقلاب از ما دارند و ما باید به عنوان مسؤلین نظام جمهوری اسلامی یک خلوتی با خودمان بکنیم و ببینیم که کجاها کم‌کاری کردیم و جبران این قضیه را بکنیم.

معاون فناوری مرکز ملی فضای مجازی درباره اینکه فضای مجازی امروز کشور چقدر با نظر رهبر معظم انقلاب مطابقت دارد، گفت: در حوزه مسئولیتی خودم عرض می‌کنم که اگر مصوبات شورای‌عالی فضای مجازی، طرح‌هایی که برای توسعه شبکه ملی اطلاعات تدوین شده و میزان پیشرفتی که در طی این سال‌ها اتفاق افتاده است را به عنوان مطالبات مقام معظم رهبری از ما در نظر بگیریم، باید عرض کنم که تاکنون حدود 30-35 درصد از کارها انجام شده و به صورت استقرایی می‌توانیم بگوییم که 65 تا 70 درصد از مطالبه‌ای که رهبر انقلاب داشتند هنوز انجام نشده است. در رابطه با بحث محتوایی هم مقام معظم رهبری مطالباتی را از ما داشتند که این حوزه رها نشود، قوانین و مقررات مختص خودش را داشته باشد. این‌ها مطالباتی است که رهبر انقلاب دارند و من با توجه به صحبتی که ایشان اول فروردین داشتند احساس می‌کنم ما هنوز باید کارهای مختلفی را انجام بدهیم تا بتوانیم نظر مساعد ایشان را جلب کنیم.

وی گفت: اعتقاد من این است که متأسفانه در رابطه با بحث شبکه ملی اطلاعات مباحث سیاسی وارد شده و فرآیند توسعه این زیرساخت ملی را مختل کرده است. صادقانه بگویم در بعضی از موارد کار از منظر کارشناسی و کار علمی و نخبگی نهایی می‌شود، ولی در سنگلاخ‌های سیاسی یا بهتر بگویم سیاسی بازی و سیاسی‌کاری می‌افتد.