معرفی شیعه با رویکردی وحدت‌محور؛

خاستگاه عرفان اسلامی چیست؟

سپهرغرب، گروه اندیشه: انتشارات نبراس کتاب «شیعه‌شناسی» نوشته سیدابوالحسن مخزن موسوی را منتشر کرد. این کتاب معرفی مذهب شیعه با رویکردی وحدت محورانه است

کتاب چهار بخش کلی به ترتیب با این عناوین دارد: «فلسفه نبوت و شئون پیامبر (ص) و استمرار مرجعیت دینی و سیاسی»، «نقشه راه و تدابیر پیامبر (ص) برای تثبیت و استمرار مرجعیت دینی و سیاسی اهل بیت»، «خاستگاه عقاید و آرا شیعه» و «وحدت و همگرایی، حلقه مفقوده عزت و اقتدار مسلمانان «آسیب‌ها و راهکارها».

مهمترین ویژگی کتاب این است که نویسنده با نگاهی به موضوع وحدت اسلامی مباحث را جمع‌بندی کرده است. در غرب، اسلام‌شناسی پیشینه زیادی دارد و امروزه کتاب‌های درسی که در کشورهای اروپایی برای آموزش و تعلیم اسلام نوشته می‌شود توسط اسلام‌شناسان و شرق‌شناسان غربی نوشته می‌شود. ادبیات تولیدی آنها نسبتی با اسلام راستین و شیعه ندارد، به همین دلیل هم مباحث آنها ارتباطی به وحدت اسلامی ندارد، چون موضوع فکری‌شان نیست. پس جوامع اسلامی به آثاری در حوزه شیعه‌شناسی نیاز دارند که با رویکرد و دیدگاهی وحدت محور نوشته شوند.

دومین موضوعی که به آن اشاره شده بحث «عرفان اسلامی» است که خیلی از مستشرقان آن را به ادیان و مذاهب دیگر ربط داده‌اند، اما در این کتاب تبیین شده که عرفان اسلامی ریشه در قرآن و سیره پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) داشته است. به عنوان مثال در بخش‌هایی از کتاب دعای ابوحمزه و ادعیه ماه رمضان که به وقت سحر و شب‌های قدر می‌خوانیم آورده شده که بررسی این ادعیه نشان می‌دهد عرفان ناب اسلامی در ادعیه، سیره اهل بیت (ع) و اسرار عبادات است.

مشخصه بارز این کتاب این است که بیش از هشتاد درصد منابع آن را کتب اهل سنت تشکیل می‌دهد. در این کتاب اثبات شده که پیامبر (ص) کلمه شیعه را استفاده کرده و شیعه را با عنوان اسلام که مهر استاندارد ثقلینی دارد معرفی کرده است. همچنین بحثی که در دل مباحث این کتاب مطرح شده، بحث امام زمان (عج) به عنوان عترت زمان حال است و با منابع اهل سنت اثبات شده که امام زمان (عج) باید حضور داشته باشد که هم حدیثی و هم عرفانی است.

سید ابوالحسن مخزن موسوی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی است. او سال‌ها ریاست دانشگاه بین‌المللی اهل بیت (ع) را نیز عهده داشت. «انسان کامل در متون عرفانی اسلامی»، «پیام عاشورا: نگرشی تحلیل به راهبرد اصلاح‌طلبی در نهضت عاشورا» و «عدالت اجتماعی از دیدگاه امام علی (ع): الگوی حکومت عدالت محور» از دیگر تالیفات منتشر شده اوست. مخزن موسوی همچنین انتشار چند ترجمه را نیز در کارنامه پژوهشی خود دارد که از آن جمله می‌توان به کتاب «رستگاری در پرتو امامت» نوشته میثم‌بن‌علی‌بن‌میثم بحرانی اشاره کرد.