مناظره در تواصی به حق

 حسین صادقیان

انقلاب شکوهمند اسلامی ما که پیشرو در روند تکاملی خود بوده و همواره با وجود فرازونشیب‌های توأم با دشمنی بدخواهان، درحال نزدیک‌تر شدن به قله‌های سعادت دنیوی و اخروی است، قهراً در موقعیی حساس‌تر قرار گرفته و لازمه رشد آن همین سوهان‌کاری‌ها با تضارب آرا و جریان‌های جاری فکری و گروهی است که بعضاً به‌ درست یا غلط، به مذاق برخی از ما خوش نمی‌آید و به‌نوعی از مصادیق فرمایش کلام الهی است که «چه بسا شما از چیزی کراهت داشته باشید، اما آن برای شما خیر باشد».

رهبر فرزانه انقلاب اسلامی، امام خامنه‌ای مدظله‌العالی در فرمایشات اخیر خود از همه دلسوزان مطالبه کردند که گذشته از شرکت خود، دیگران را ترغیب و تشویق به شرکت در انتخابات‌های جاری کرده و از این تکلیف دینی و ملی به‌عنوان تواصی به حق یاد کردند، حال باید دید مناظره و فرآیندهای مختلف آن مثلاً در همین دور نخست که در روز 15 خردادماه انجام شد، چگونه بیشتر می‌توانست در این راستا قرار گیرد؛ به‌علاوه ایشان در چند سخنرانی اخیر مطالبی قابل ملاحظه برای نامزدهای ریاست‌جمهوری و چگونگی رقابت بیان کردند که کمتر مورد دقت واقع شده بود، مثل اینکه داوطلب باید بداند وقتی پشت تریبون مناظره قرار می‌گیرد، به‌نوعی درحال فرهنگ‌سازی برای میلیون‌ها مخاطبی است که به برنامه و مناظره توجه دارند. گرچه برخی از نامزدها نکاتی را ملاحظه کردند، اما برخی هم از همان ابتدا شمشیر را از رو کشیده و انگار کسی را غیر از خود نمی‌دیدند، تا جایی که کسی مستقیم به رقیبی خطاب می‌کند: (با وجودی که هنوز نیمی از افراد صحبتی نکرده‌اند) چرا شما همه درحال حمله به من هستید و دروغ می‌گویید!

آیا حتی یک نوجوان فکر نمی‌کند که وقتی از ما سؤالی می‌کنند باید جواب آن سؤال را بدهیم و نه اینکه به‌راحتی حکم کلی داده و در عرض چند ثانیه برنامه‌ای که میلیون‌ها ناظر دارد، به جنجال بکشانیم؟ چنین حرکتی را هر کسی با هر عنوانی آغاز کرده و یا دامن بزند، حتماً در مسیر تواصی به حق نیست، چنین مواجهه در جواب به یک سؤال یا نشان از بی‌برنامه‌گی و بی‌پاسخی دارد و یا هدفی مخرب برای رقبا را دنبال می‌کند، اساساً چه لزومی دارد در مناظره مستمر اسم از اشخاص بیاوریم، البته گاهی ایما و اشاره ضروری است، اما همواره باید مراقب بود که هدف از مناظره در ارتباط با مخاطبین چیست.

به قول یکی از حاضران در مناظره این‌گونه به پاسخ‌ها پرداختن، برای مخاطب حتی نسبتاً آگاه بار معنایی بالایی دارد، کرامت انسان حکم می‌کند که در همه حالات شئون دیگران را رعایت کند و حتی اگر حرف حقی دارد، طوری بیان کند که حرمت‌شکنی را به جامعه مخاطبین القا نکرده و آموزش ندهد؛ قبول بفرمایید چگونگی برخورد ما با رقبا اگر عاقلانه باشد، شاید نتیجه‌اش برای مخاطبین به‌عنوان خدمت می‌تواند از حاصل چهار سال رئیس‌جمهور بودن بعضاً سودمندتر باشد؛ به‌علاوه برخورد منطقی، عادلانه و مؤدبانه با دیگران و احساساتی نشدن از نوع منفی آن، می‌تواند جاذب آرای اهالی اندیشه و فرهنگ باشد.

این سؤال مطرح است که مگر هدف نامزد ریاست‌جمهوری در نظام مقدس ما و ایران اسلامی خدمت به کشور و مردمش نیست؟ چرا باید در عوض ارائه برنامه خویش که بارها مورد تأکید نخبگان به‌خصوص اما خمینی (ره) و خلف صالحش مقام معظم رهبری قرار گرفته، به کوچک کردن دیگران بپردازد؟ چگونه باید گفت که این حالت در فرهنگ ایرانی و اسلامی ناهنجار محسوب می‌شود؟! آیا ما مردم خود را که از لزوم مشارکتشان دم می‌زنیم، فهیم و اهل تشخیص نمی‌دانیم؟! البته بودند بین نامزدها کسانی از دیدگاه‌های متفاوت که یا خوب رفتار کردند و یا سعی کردند فضای مناظره را به‌طور منطقی و معقول آرامش بخشند، ما باید در رفتار به دوست و دشمن نشان دهیم که شایسته ره‌آوردهای انقلاب اسلامی که استقلال و کرامت‌بخشی به همه انسان‌ها ازجمله آن‌ها است، به احسن وجه هستیم و با رفتار خود آینده‌سازان را طوری تعلیم دهیم که پذیرای حقوق و شئون دیگران باشند؛ به‌علاوه همین مواجهه منطقی که ناشی از عقلانیت است، به‎‌درستی در راستای تواصی به حق و مشارکت بیشتر در مسائل جامعه ازجمله حضور فعال و با نشاط در انتخابات قرار گیرد. انشاالله.