توت‌فرنگی سروآباد، رنجور دست دلالان

سپهرغرب، گروه خبر: کار برداشت طلای سرخ (توت‌فرنگی) در شهرستان سروآباد چندی پیش آغاز شده و پیش‌بینی می‌شود امسال بیش از 700 تن توت‌فرنگی در این شهرستان تولید و روانه بازار مصرف شود اما سود آن بیشتر عاید دلالان می‌شود.

فصل بهار در کنار زیبایی‌های منحصربه‌فردی که دارد فصل برداشت محصولات باغی خوشمزه‌ای چون توت‌فرنگی است، توت‌فرنگی که میوه‌ بهاری است هر ساله در اردیبهشت‌ماه کار برداشت آن آغاز می‌شود و معمولاً تا اواخر تیرماه همچنان ادامه دارد.

به همراه کارشناسان جهاد کشاورزی به باغات توت‌فرنگی روستای رزاب از توابع بخش مرکزی سروآباد رفتیم، اول سری به باغ آقای انور نصیری زدیم در باغ وی حدود 15 نفر مشغول برداشت توت‌فرنگی بودند.

وی به‌محض دیدن کارشناسان جهاد کشاورزی به استقبال ما آمد و با مقداری توت‌فرنگی از ما پذیرایی کرد و زمانی که از وی درباره برداشت توت‌فرنگی و نظرش سؤال کردیم از بازار گله‌مند بود.

این کشاورز اظهار کرد: هفت هزار هکتار باغ توت‌فرنگی دارم و هر ساله از اواسط اردیبهشت‌ماه شروع به برداشت می‌کنم و تا اواخر خردادماه همچنان ادامه دارد.

نصیری افزود: هر روز 10 تا 15 نفر کارگر در این باغ مشغول جمع‌آوری توت‌فرنگی هستند و شکر خدا توانسته‌ام برای این افراد به مدت سه ماه ایجاد اشتغال‌زایی کنم.

وی با بیان اینکه روزانه یک تا دو تن توت‌فرنگی برداشت می‌کند گفت: بازار توت‌فرنگی در دست دلالان است و قیمت واقعی آن دست باغداران نمی‌رسد و تنها مبلغ کمی عاید ما می‌شود که جوابگوی هزینه‌های ما نیست.

این باغدار نمونه شهرستان سروآباد یادآور شد: دلالان، توت‌فرنگی را از ما کیلویی 10 هزار تومان خریداری می‌کنند و در بازار به قیمت 30 هزار تومان به فروش می‌رسانند.

نصیری اضافه کرد: نبود سردخانه و صنایع تبدیلی در شهرستان باعث شده تا تولیدکنندگان محصولات خود را به قیمت‌های بسیار پایین به فروش برسانند و سود آن عاید دلالان شود و همین امر موجب کاهش انگیزه تولید در بین باغداران شده است.

یکی دیگر از تولیدکنندگان توت‌فرنگی در شهرستان سروآباد که باغ وی نیز در همسایگی باغ آقای نصیری بود از دسترسی نداشتن به بازار گلایه داشت و گفت:‌ به دلیل مسافت دور با بازارهای مصرف مجبور هستیم محصول خود را در همین‌جا به قیمت بسیار پایین به دلالان به فروش برسانیم.

سیوان مرادی افزود: حمل محصول توت‌فرنگی که عمر کمی دارد نیازمند یک ماشین یخچال‌دار است تا بتوانیم آن را به بازار سنندج و یا خارج از استان حمل کنیم.

وی گفت:‌ اگر مسئولان یک خودروی یخچال دار در اختیار ما باغداران قرار دهند ما می‌توانیم محصولات خود را مستقیماً به بازار مرکز استان و حتی خارج از استان حمل کرده و خودمان محصولات را به فروش برسانیم و دست دلالان را کوتاه کرده و قیمت واقعی محصول به دست خودمان برسد.

  برداشت توت‌فرنگی برای 263 نفر اشتغال‌زایی کرده است

کارشناس جهاد کشاورزی شهرستان سروآباد اظهار کرد:‌ در این شهرستان 70 هکتار باغات توت‌فرنگی وجود دارد که برای 63 نفر به‌صورت مستقیم و برای 200 نفر به‌صورت غیرمستقیم ایجاد اشتغال‌زایی کرده است.

سیروان محمدی افزود: متوسط برداشت توت‌فرنگی در هر هکتار 12 تن است و درمجموع پیش‌بینی می‌شود امسال بیش از 700 تن توت‌فرنگی در شهرستان سروآباد تولید شود.

وی یادآور شد: مهم‌ترین ارقام توت‌فرنگی در شهرستان سروآباد از نوع پاروس، کوئین الیزا و ارقام محلی کردستان است که هرساله از اوایل اردیبهشت‌ماه برداشت این محصول آغاز شده و تا اواخر خرداد همچنان ادامه دارد.

کارشناس جهاد کشاورزی شهرستان سروآباد اضافه کرد: اقلیم ویژه و خاص شهرستان سروآباد باعث شده برداشت توت‌فرنگی در این شهرستان در یک بازه زمانی سه‌ماهه انجام شود که در سطح استان کردستان بی‌نظیر بوده و منجر به ارائه محصول توت‌فرنگی تولید شده در بازارهای فروش با میانگین قیمت‌های مناسب خواهد شد.

محمدی ادامه داد: روند توسعه باغات توت‌فرنگی در این شهرستان از چند سال گذشته براساس ایجاد باغات تجاری با تکیه بر روش‌های نوین اصول باغبانی و همچنین توسعه کشت گلخانه‌ای و ایجاد شاسی پیش‌رس کردن این محصول بوده و براین اساس شناسایی افراد جویای کار و علاقه‌مند به باغبانی مدنظر بوده و سطوحی با شرایط ایده‌آل احداث شده است.

وی افزود: کشت و کار توت‌فرنگی که ضریب بالایی در ایجاد اشتغال دارد به‌عنوان محصولی شاخص در استان کردستان و شهرستان سروآباد دارای اهمیت ویژه‌ای است.

یادآوری این نکته ضروری است که در شهرستان سروآباد به دلیل نبود سردخانه و یا صنایع تبدیلی محصولات زراعی و باغی به قیمت‌های بسیار پایین به فروش می‌رسد و همین امر باعث کاهش تولید انواع محصولات زراعی و باغی شده است.

نبود سردخانه و صنایع تبدیلی باعث شده که تولیدکنندگان برای جلوگیری از خراب نشدن محصولات خود آن‌ها را به دلالان فروخته و یا وارد بازار فروش می‌کنند که نتیجه آن افزایش یک محصول باغی در بازار در یک بازه زمانی کوتاه چندروزه و کاهش قیمت است درحالی‌که وجود سردخانه می‌تواند محصولات باغداران و تولیدکنندگان را نگهداری و مانع از خراب شدن شده و در فرصت مناسب که عرضه و تقاضا برابر شود محصول خود را بازار عرضه و به قیمت مناسب به فروش برسانند.

در ادامه نگاهی به تاریخچه توت‌فرنگی در استان کردستان و شهرستان سروآباد که خواستگاه اصلی این محصول در استان و کشور به شمار می‌رود اشاره می‌کنیم.

در استان کردستان در سال 1317 برای اولین بار توسط اداره فلاحت آن زمان تعدادی بوته توت‌فرنگی از کرج به شهرستان سنندج آورده شد و در باغ فلاحت کشت گردید.

میوه توت‌فرنگی در آن زمان فانتزی، شیک و ویژه اعیان و اشراف بود ولی متأسفانه با واقعه 1320 باغ فلاحت رها و تمام درختان مثمر و بوته‌های توت‌فرنگی خشک شدند.

تا اینکه حدود 60 سال پیش شیخ عثمان نقش‌بندی از شیوخ خوش‌نام و نام‌آشنای منطقه تعدادی بوته توت‌فرنگی را از خارج کشور وارد و آن‌ها را در باغ معروف خود واقع در روستای محمودآباد سروآباد کشت کرد و به تبعیت و راهنمایی‌های وی کشت و کار توت‌فرنگی مورد توجه قرار گرفت.

به‌تدریج به علت سازگاری اقلیمی و استقبال کشاورزان و باغداران کار تکثیر و ازدیاد آن در روستاهای حومه سروآباد و مریوان و خصوصاً محور سنندج به مریوان و سنندج به کامیاران توسعه یافت و در حال حاضر بیش از سه هزار و 500 هکتار سطح زیر کشت این محصول در استان هست.

عطروطعم میوه توت‌فرنگی تا حدودی متأثر از شرایط آب و هوایی و خاک مناسب است، مزارع توت‌فرنگی استان نیز بیشتر در دامنه‌های کوهستان واقع شده و از آب سرد و گوارای چشمه‌ها و جویبارها بهره‌مندند، لذا توت‌فرنگی استان دارای طعم و مزه خاصی بوده و در نوع خود کم‌نظیر است و در حال حاضر به نام رقم «کردستان» کشت آن نه‌تنها در استان بلکه در سایر استان‌های هم‌جوار نیز گسترش یافته است.

به‌طور متوسط از این محصول در استان 9 هزار و 765 کیلوگرم در هکتار برداشت می‌شود، که در برخی مناطق استان عملکردهای بیشتری هم گزارش شده است، سالیانه بیش از 25 هزار تن توت‌فرنگی در استان کردستان تولید می‌شود که یک‌سوم آن به‌منظور تازه‌خوری و مصرف در صنایع فرآوری به سایر استان‌ها فرستاده شده و حدود 30 درصد آن نیز به علت فقدان صنایع فرآوری و بسته‌بندی مناسب به هدر می‌رود.

شهرستان سروآباد با 2 بخش مرکزی و اورامان و جمعیتی افزون بر 52 هزار نفر در فاصله 90 کیلومتری از غرب سنندج مرکز استان کردستان واقع شده و 24 کیلومتر مرز با کشور عراق دارد.