تدابیــــری برای طراحی پایدار خیابان‌ها

خیابان‌ها بخش‌هایی منحصر به فرد و در حال رشد از شهرها به شمار می‌رود که بخش اعظمی از فضاهای عمومی مناطق مختلف را به خود اختصاص می‌دهد. طراحی این فضاهای عمومی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است چرا که هر شهروند، بخشی از روزمرگی‌های خود را در این مکان‌ها به سر می‌برد و تامین نیازها و امنیت او، بسیار مهم است. بدیهی است که تا اوایل قرن بیستم، اغلب خیابان‌های شهری برای وسایل نقلیه طراحی می‌شد و انسان‌ها از این فضاهای گسترده کمترین سهم را می‌بردند اما هر روز نیاز بشر به استفاده از این مکان‌ها بیشتر از قبل بر مدیران شهری آشکار می‌شد تا این که، در اواخر قرن بیستم، طراحی خیابان‌هایی برای تمام کاربران نظیر رانندگان، عابران پیاده، دوچرخه‌سواران و حتی افراد دستفروش در راس برنامه‌ریزی‌های شهری قرار گرفت.

بدون شک، پرسشی که در اینجا ذهن همه را مشغول می‌کند این است که خیابانی که به خوبی طراحی شده باشد از چه ویژگی‌های برخوردار است.

*قابلیت دسترسی برای تمام مردم

اغلب گروه‌های آسیب‌پذیر جامعه نظیر کودکان، سالمندان یا افراد دارای معلولیت جسمی از حضور در خیابان‌ها هراس دارند چرا که روزانه حوادث ناگواری در این مکان‌ها اتفاق می‌افتد و جان این افراد را بیش از سایرین با تهدید مواجه می‌کند. مدیران شهری این اصل را باید به دقت مورد توجه قرار دهند و آگاه باشند که هر کاربر، به شیوه‌ یا سرعتی متفاوت با دیگری از فضای معابر استفاده می‌کند بنابراین، ایجاد فضاهایی ایمن برای همگان، از اهمیت زیادی برخوردار است. تقسیم‌بندی خیابان‌ها به فضاهایی برای عبور وسایل نقلیه، عابران پیاده و دوچرخه‌سواران می‌تواند به بهترین شکل ممکن، این مسئله را حل کرده و تمام مردم را به طور برابر از این فضاها برخوردار کند.

*اعمال قوانین محدودیت سرعت برای رانندگی ایمن

بدیهی است که پهنا و کیفیت تمام خیابان‌ها با یکدیگر برابر نیست و هر یک از این فضاها، رانندگی با سرعت خاصی را می‌طلبد بنابراین برنامه‌ریزان شهری باید با بررسی وضعیت هر خیابان، شرایط و محدودیت‌های ویژه‌ای را برای تردد در آن مورد توجه قرار دهند تا در نتیجه، تمام کاربران در حین رفت و آمد، احساس امنیت کنند از سوی دیگر طراحی خیابان‌هایی با عرض کم می‌تواند آمار تصادفات خیابانی را به طور قابل توجهی کاهش دهد چرا که در این فضاها، رانندگان فرصت سبقت از دیگران را ندارند و به ناچار باید با سرعت کم تردد کنند.

*بازطراحی فضاهای عمومی

گاهی لازم است برنامه‌ریزان شهری نوع کاربری رایج خیابان‌ها را مورد توجه قرار دهند و بر اساس آن فضاهای عمومی را طراحی کنند به عنوان مثال ممکن است مردم ساکن در اطراف یک خیابان به پیاده‌روی بیش از سایر شیوه‌های تردد در اطراف آن گرایش داشته باشند به همین دلیل ایجاد خیابانی با بیشترین امنیت برای عابران پیاده می‌تواند در زیست‌پذیر شدن آن کمک زیادی کند یا حتی در مناطقی از شهر که اغلب ترددها توسط دوچرخه‌ است اختصاص بخش قابل توجهی از یک خیابان به رفت و آمد دوچرخه‌سواران از اهمیت بالایی برخوردار است.

*ایجاد فضاهایی برای افزایش تعاملات اجتماعی بین مردم

برقراری تعاملات اجتماعی بین مردم یک شهر، نقش بسیار مهمی در پویایی آن ایفا می‌کند و در نهایت، از طریق پیوند شهروندان با یکدیگر، آن‌ها را به مشارکت در طراحی شهری تشویق می‌کند به عنوان مثال اختصاص فضاهایی هر چند کوچک به پارکلت‌ها می‌تواند مردم را گرد هم آورد و آن‌ها را به ایجاد ارتباط با یکدیگر برای پرداختن به موضوعات مختلف شهری سوق دهد علاوه بر این چنانچه مدیران یک شهر، در مناسبت‌های مختلف، کاربری خیابان‌ها را تغییر دهند و زمینه را برای برگزاری رویدادهای مختلف فراهم آورند آنگاه فضاهایی برای مردم ایجاد خواهند کرد که در نتیجه زیست‌پذیری شهرها را به طور قابل توجهی افزایش خواهند داد.