سپهرغرب از کرمانشاه گزارش می‌دهد؛

«قطب زیتون غرب کشور» در حال مرگ

بانوی باغدار: دو ماه است که باغاتمان آبیاری نشده است/ رئیس شورای روستای زرده: درختان زیتونمان در حال خشک شدن است

زرده، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان دالاهوی استان کرمانشاه ایران است. مردم این روستا کرد بوده و به زبان کردی هورامی صحبت می‌کنند. در روستای زرده بقایای دیوار و محوطه‌های داخلی یک قلعه باستانی به نام قلعه یزدگرد قرار دارد که قدمت آن به دوران اشکانیان مربوط می‌شود. خود قلعه در نزدیکی روستا و بر روی ارتفاعات مشرف به آن قرار دارد.

روستای زرده در صبحگاه روز 31 تیر 1367 بمب‌های شیمیایی مورد حمله قرار گرفت. جمعیت زرده در آن زمان 1700 نفر بوده‌است. تعدادی از بمب‌ها با فاصله اندکی در انتهای روستا فرود آمدند، اما یکی از بمب‌ها بر روی چشمه آب این روستا فرود آمد و افرادی که از آب آن استفاده کردند دچار عوارض وخیمی شدند.

این روستا که از شمال با کوه بلندی که به نام محلی به آن (کمر) می‌گویند و از غرب به پرتگاه بلندی که به دشت ذهاب مسلط است و از شرق به کوه دالاهو و از جنوب به دهستان ریجاب ختم می‌شود و جنگل اطراف روستا را بیشتر درختان بلوط و ون و باغات روستا را درختان زیتون، انگور، انار، انجیر و گردو تشکیل می‌دهد.

در بررسی‌های انجام شده تعداد 17 چشمه، 1 حلقه چاه و دو چاه مشکوک به قنات شناسایی شده است.

علیرغم تمام مشکلات، این مردم جنگ‌زده توانستند روستا را با دستان خود احیا کرده و بار دیگر سرسبزی را به باغات و رونق اقتصادی به دل خانواده‌ها بیاورند به نوعی‌که هم اکنون، شهرستان دالاهو 550 هکتار باغ زیتون دارد که 320 هکتار آن در روستای زرده قرار دارد.

این درحالی است که مشکل آب و بسته‌شدن راه آن از سوی اهالی روستاهای بالادستی، باغات زیتون روستای زرده را با مسائلی روبرو کرده است؛ به شکلی که میرزایی کلهر؛ مدیر جهادکشاورزی شهرستان دالاهو چندی پیش عنوان کرده است: در اثر تنش خشکی ناشی ازعدم آبیاری باغات احتمال افت بیش از 50 درصدی عملکرد باغات در سال جاری و سال آینده وجود دارد.

این درحالی است که سال گذشته، این مقام مسئول در تشریح وضعیت کشت زیتون در این شهرستان مطرح کرد: پیش‌بینی می‌شود سه هزار تن زیتون از باغات شهرستان دالاهو تولید و برداشت شود.

مدیر جهادکشاورزی شهرستان دالاهو افزود: سطح زیر کشت این محصول 557 هکتار و کلا در منطقه ریجاب و عمدتا" در روستای زرده کشت شده است. اکنون در منطقه ریجاب 4 مورد کارگاه حرفه ای فرآوری زیتون وجود دارد و یک کارخانه نیز در شهرک صنعتی دالاهو احداث شده است. تاکنون بالغ بر 20 درصد زیتون فرآوری شده و مابقی نیز خام فروشی شده است. اگر بتوانیم تخصیص آب برای پشت کانال آبیاری بگیریم و بقیه باغات هم سیستم آبیاری که قطره ای اجرا شود سطح برداشت این محصول تا 2500 تن دیگر افزایش خواهد یافت.

حال با این تفاسیر و با مشکل به وجود آمده برای روستائیان و باغات زیتون روستای زرده، در این خصوص برآن شدیم تا پای صحبت‌های زرینه صفری و شیرمحمد کرمی دو تن از باغداران با سابقه زیتون در شهرستان دالاهو استان کرمانشاه بنشینیم و وضعیت فعلی آن‌ها را جویا شویم که در ادامه متن این گفتگو را می‌خوانید:

** دو ماه است که باغاتمان آبیاری نشده است

زرینه صفری، یکی از باغداران زیتون در روستای زرده شهرستان دالاهو است که در گفتگو با خبرنگار حوزه کشاورزی سپهرغرب با بیان اینکه این روزها برداشت محصول انجام شده است، عنوان کرد: محصولاتمان را به صورت کنسروی کرده‌ایم و فروخته‌ایم.

این باغدار زیتون با اشاره به اینکه امسال میزان تولید زیتون مان بسیار بد بوده است، ادامه داد: هم اکنون نیز برای آبیاری باغاتمان با مشکل مواجه شده‌ایم.

صفری در تشریح این موضوع گفت: مردم روستاهای بالادست (روستای ریجاب) جلوی آب ما را گرفته‌اند و نزدیک به دو ماه است که برخی از باغات زیتون ما در روستای زرده شهرستان دالاهو آبیاری نشده است.

وی خاطرنشان کرد: در روستای بالادست، باغات میوه وجود دارد اما محصول زیتون کمتری نسبت به روستای ما کاشته شده است اما ما نزدیک به 400 هکتار باغ زیتون داریم.

این بانوی دالاهویی با تصریح بر اینکه 25 تا 30 سال است که در عرصه تولید زیتون و فرآوری آن فعالیت دارد، در بخش پایانی این گفتگو خاطرنشان کرد: روستای زرده در بحث تولید و فرآوری زیتون فعالیت چشمگیری داشت اما حال، معضل بی‌آبی همه باغات زیتون این منطقه را تحت‌الشعاع قرار داده و وضعیت نامناسبی پیدا کرده است.

** درختان زیتونمان در حال خشک شدن است

شیرمحمد کرمی در گفتگو با خبرنگار حوزه کشاورزی سپهرغرب با بیان اینکه قریب به 25 سال است که در عرصه تولید زیتون در روستای زرده شهرستان دالاهو فعالیت دارد، مطرح کرد: متاسفانه در وضعیتی که تولید و فروش زیتون در این روستا در حال توسعه بود، با مشکل آب روبرو شده‌ایم.

رئیس شورای روستای زرده با تصریح بر اینکه از یک سو بارش‌های کم و از سوی دیگر آبی که روی روستا بسته شده است، باغات زیتون را در این منطقه با مشکل روبرو ساخته است، تصریح کرد: امروز، 60 روز است که باغاتمان آبیاری نشده و مردم باباجانی جلوی آب را گرفته‌اند و آب به روستای زرده نمی‌رسد.

وی خاطرنشان کرد: مردم روستاهای بالا دست روستای زرده شامل پنج روستای قُلقُله، یاران، داراب، گوش کری و ژالکه بخاطر دلخوری‌ها و اختلافات قومی و قبیله‌ای که اتفاقا مردم روستای زرده هیچ نقشی در آن نداشته‌اند، اجازه جاری شدن آب در کانال‌های آب را برای آبیاری باغاتمان نمی‌دهند و آب را بر روی باغات زیتون روستای زرده بسته اند.

وی در ادامه گفتگو، با بیان اینکه مدیرکل آبفا استان کرمانشاه و دیگر مسئولان این وضعیت را می‌دانند و از حال ما و باغاتمان خبردار هستند، اضافه کرد: باید نیروهای امنیتی جلوی این اتفاق را بگیرند چرا که در صورت ادامه این وضعیت به راستی باغات زیتون در این روستا خشک خواهند شد.

این باغدار زیتون با تصریح به اینکه در طی چندسال اخیر تولید و فروش و البته فرآوری محصول زیتون به نوعی بود که مهاجرت‌های معکوس را شاهد بودیم، مطرح کرد: بسیاری از روستائیان که به شهرها و استان‌های دیگری چون کرج و اصفهان رفته بودند، به سبب رونق اقتصادی این منطقه باز هم به روستا آمده بودند.

کرمی با بیان اینکه این روستا بیش از 300 هکتار باغ زیتون دارد، ادامه داد: موضوع فرآوری و روغن‌گیری زیتون نیز رونق اقتصادی خوبی را برای اهالی به همراه داشت به نوعی که طی 2 سال اخیر قریب به 16 نفر به روستا بازگشته‌اند اما حال، به سبب وضعیت بی‌آبی، باز هم پشیمان شده‌اند.

این باغدار روستای زرده با بیان اینکه محصول زیتون را به شهرهای زنجان، رودبار و طارم می‌فروختیم، عنوان کرد: خوشبختانه شرکتی در دالاهو در زمینه روغن‌گری و فرآوری زیتون ایجاد شد و با وجود آن دیگر محصول به صورت خام به دیگر شهرها و استان‌ها فرستاده نمی‌شد به نوعی‌که یک سال بنده 650 تن زیتونم را فرآوری کردم.

رئیس شورای روستای زرده در بخش پایانی این گفتگو اظهار کرد: زیتون در این روستا از نوع زرد زیتون و بادامی است که در سال قریب به یک هزار و 500 تن برداشت داریم و حال، با این وضعیت تنها چشم انتظار اقدام به موقع مسئولین برای حل مشکل باغاتمان هستیم.

قریب به دو ماه است که آب به باغات تشنه زیتون روستای زرده نرسیده و همچنان شاهد تعلل در مسیر رفع مشکلات مردم روستا هستیم، مردم روستایی که در زمان جنگ بار زیادی را بر دوش داشته و طعم تلخ حملات شیمیایی را نیز چشیده‌اند.

سوم تیرماه سال جاری بود که طی یک صورتجلسه شورای تامین شهرستان دالاهو قرار شد تا با موافقت بزرگان ریجاب در خصوص آبیاری مزارع زرده به مدت 48 ساعت آب کانال و دریچه معروف به حاج جیب بسته شود و آب در مسیر کانال آبرسانی قرار گیرد؛ طبق این صورتجلسه مقرر شده که این روند به صورت یک نوبت و به صورت ویژه و فوق‌العاده باشد و پس از سپری شدن این 48 ساعت، آبیاری آن مزارع طبق روال عادی و سابق انجام پذیرد.

اما این وضعیت دیری نپایید و حال، شاهدیم که به گفته معتمدین و باغداران روستای زرده قریب به 60 روز است که باغات این روستا تشنه و در مسیر خشک شدن و ازبین رفتن قرار گرفته اند؛ اما به راستی قرار است این پا و آن پا کردن مسئولان مربوطه تا چه زمانی ادامه پیدا کند؟ آیا قرار است اختلافات مردم چند منطقه به ضرر خانواده‌هایی تمام شود که تمام زندگی شان به این تولید بستگی دارد؟ آیا هرگونه کوتاهی در این مسیر که با مرگ درختان و البته مرگ زندگی در این منطقه مصادف خواهد شد، بخشودنی است؟

در سالی قرار داریم که به نام تولید، پشتیبانی‌ها و مانع زدایی‌ها نام‌گذاری شده است، اما حال باید نظاره‌گر مرگ «قطب زیتون غرب کشور» و آمارهایی ناشی از کاهش نیمی از تولید زیتون در این منطقه یعنی نصف شدن درآمدهای خانوارهای آن باشیم!

امید است با پیگیری‌های هر چه زودتر و البته مسئولانه‌تر این مشکل حل و دیگر تکرار نشود و باغات تشنه زیتون در این منطقه نه تنها طعم نعمت آب بلکه طعم زندگی در جوار مسئولینِ دلسوز را بچشند.