درنگی در پس انتخابات

 محمدمهدی شیرمحمدی

چه خوب یا بد کاندیدا‌ در عرصه‌های انتخاباتی نیاز به معرفی و شناسایی در میان مردم دارند و این تبلیغات لازم است و بسیار پُرهزینه‌تر از آن انتخابات تمام می‌شود. گاهی انتخاباتی می‌شود ریاست‌جمهوری که بخش اصلی تبلیغات آن با هزینه صداوسیما انجام می‌شود و گاهی انتخابات‌های دیگر که بسته به گسترگی آن، هزینه‌های تبلیغات محیطی، رسانه‌ای و فراوانی دارد.

مردم اگرچه با همین تبلیغات باید با کارنامه و برنامه و اهداف کاندیدا آشنا شوند که در زمان محدودی هم این اتفاق مهم می‌افتد، اما باید بدانند این هزینه‌هایی که کاندیدا انجام می‌دهند، از کجا می‌آید و چه جریان‌های مالی در پشت کاندیدا‌ قرار می‌گیرند تا بتوانند خوب تحلیل کنند که کدام افراد و گروه‌ها و چرا حاضرند برای یک کاندیدا هزینه کنند.

کمی بی‌پرده‌تر اگر بخواهیم اهداف معرفی یک کاندیدا از سوی جریان‌های حامی را به‌طور اجمالی نگاه کنیم، به این جمع‌بندی می‌رسیم که این هزینه‌ها یا برای جا انداختن یک نگاه و تفکر تصمیم‌گیری و یا برای بهره‌برداری‌های مالی صورت می‌گیرد. مثلاً صنف واردات چی‌ از یک کاندیدا حمایت می‌کند و یا صنف تولیدکنندگان داخلی؟ همه این حمایت‌ها پیام دارند و در این انتخابات‌های متعدد که مردم تاکنون انجام داده‌اند، خیلی‌ها دیگر صاحب تفکر تحلیلی شده‌اند.

پس قصه اصلی لزوم شفافیت منابع مالی کاندیدا است تا مردم بدانند با چه تفکر حمایتی روبه‌رو هستند و می‌خواهند به چه کسی رأی بدهند.

این شفافیت مالی بخشی از آن خوداظهاری است که برمی‌گردد به نوع نگاه کاندیدا که آیا می‌خواهد شفاف باشد یا نه؟ می‌تواند اسامی و مبلغ منابع مالی خود را با مردم در میان بگذارد یا نه؟ و رسیدن به پاسخ این سؤالات نیازمند مطالبه‌گری مردم است؛ یعنی یکی از سؤالات اصلی مردم و رسانه‌ها از کاندیدا باشد.

نگاه دیگر به این مقوله، شفافیت منابع مالی کاندیداها، نیاز به نگاه نظارتی دارد تا نهاد ناظر بر انتخابات با اختیاراتی که در دست دارد، دراین‌باره اطلاع‌رسانی بکند و حتی اگر خلأهای قانونی هم سر راه این شفافیت قرار دارد، برداشته شود.

پس نیاز است هم بخش‌های مردمی شبیه به جنبش «از ما» که شفافیت را مطالبه و پیگیری می‌کنند بیشتر شوند و گسترش یابند تا جایی که با همت رسانه‌ها تبدیل به مطالبه عمومی شوند و هم بخش‌های قانون‌گذاری و نظارتی با ایجاد سازوکارهایی برای این‌دست از شفافیت‌های مهم و سرنوشت‌ساز به‌طور جدی دست به‌کار شوند. ان‌شاءالله