تعصب مرا به سمت نقشه فرش لری کشاند

صفر تا صد کار را تنها انجام می‌دهم

عصمت حاتمی بافنده‌ای که سال 88 برای سرگرمی و علاقه به فرش‌بافی روی آورده بود و به‌دلیل لذتی که از بافت فرش برده کار را ادامه داده است، می‌گوید: زمانی که روی تابلوفرش بودم تا عمق تاروپود فرش می‌رفتم، وقتی تاری بریده می‌شد، خودم آن را درست می‌کردم.

وی سال 89 اقدام به راه‌اندازی کارگاه کرده، مجوز شرکت تعاونی را هم گرفته و دارای چند کارگاه و حدود 100 نیرو است؛ سرزندگی، نشاط و صمیمتی که حاتمی با بافندگان فرش در کارگاهش دارد، جلب توجه می‌کند؛ دیدن دست‌هایی که گره می‌زنند تا نقشی بیافرینند، حس خوبی در انسان ایجاد می‌کند.

حاتمی معتقد است: زمانی که شروع به بافتن فرش می‌کنی، آنچنان غرق در طرح و نقشه می‌شوی که مشکلات و دغدغه‌ها را از یاد می‌بری و به‌نوعی به آرامش می‌رسی؛ این صحبت حاتمی را مختاری، یکی از بافندگان فرش که در کارگاه حضور دارد تأیید می‌کند و می‌گوید: حدود دو هفته است که آموزش می‌بینم، زمانی که پای دار قالی هستم، تمرکزم تنها روی گره و نقشی است که می‌زنم.

زمانی که از تلویزیون می‌شنیدم کسی می‌گفت عاشق کارم هستم، برایم قابل درک نبود و حتی مسخره می‌کردم؛ اما وقتی خودم به این عرصه ورود کردم، متوجه شدم که عشق به کار یعنی چه، حالا من عاشق کار هستم و با وجود مخالفت خانواده همچنان ادامه می‌دهم و کسی حریف من نمی‌شود.

   نقشه فرش لری نداریم

حاتمی در مورد نبود نقشه فرش لری می‌گوید: با اینکه فرش‌بافان لرستان یکی از بهترین بافندگان هستند، اما متأسفانه فرش لری هیچ نقشه‌ی ندارد؛ چندسال پیش خانم هخامنشی نقشه فرش لری را طراحی کرد، اما هیچ‌کس آن را به‌عنوان نقشه لری قبول ندارد، زیرا تغییراتی در این نقشه اعمال شده است.

وی ادامه می‌دهد: متأسفانه هیچ حمایتی از فرش‌بافان در لرستان صورت نمی‌گیرد؛ نه نقشه در اختیار ما قرار می‌دهند و نه تسهیلات مناسب، حتی طراح خوبی هم نداریم، این درحالی است که فرش‌بافان لرستان جزء بهترین‌ها هستند.

حاتمی ابراز می‌کند: مشکل دیگر نبود بازار فروش است، همشهریان ما فرش دست‌بافت را از تبریز خریداری می‌کنند و توجهی به فرش تولیدشده در استان ندارند. در استانی مانند تبریز رنگ خوب، وام مطلوب و کارگاه مناسب بای فرش‌بافان و شرکت‌های فرش فراهم است، اما ما در لرستان محدود هستیم و به آن‌ها نمی‌رسیم، چون حمایتی صورت نمی‌گیرد.

این کارآفرین می‌گوید: من فهرست نیروها را اعلام کرده‌ام، اما بیمه نشده‌اند؛ تأمین اجتماعی که چندین سال است عقب کشیده، مقرر شد با تسهیلات پنج میلیون تومانی بیمه ایران سه سال سابقه بیمه را برایشان اعمال کند، درحالی که در ابتدا قرار بود بیمه آن‌ها رایگان باشد.

حاتمی می‌افزاید: سازمان صنعت و معدن به‌عنوان متولی باید پیگیر ماجرای نقشه لری باشد و حمایت کند و نه اینکه کار را به امان خدا رها کند؛ چرا نخ و نقشه باید مال تبریز باشد؟ اگر راست می‌گویند قلعه، لباس سنتی، شال و ستره را برای نقشه فرش لری طراحی کنند.

   صفر تا صد فرش لری را خودم انجام دادم

وی تصریح می‌کند: یک سال پیش در نمایشگاه بین‌المللی فرش در تهران حضور پیدا کردم و تابلوفرش و فرش‌هایی که توسط بافندگان لرستان تهیه شده بودند، در غرفه لرستان عرضه کردم؛ یکی از غرفه‌داران تبریز وقتی به غرفه ما آمد، گفت که این‌ها فرش لری نیست و تولید تبریز است! من هم تصمیم گرفتم هرطور شده یک نقشه فرش لری تهیه کنم، پس از جستجو یک فرش بسیار کهنه و قدیمی در سراب دوره را پیدا کردم و چندین دار را از روی همان نقشه راه‌اندازی کردم.

حاتمی می‌گوید: نقش این فرش یک حوضچه است؛ تمام نخ و طراحی و رنگ را یعنی از صفر تا صد، خودمان انجام دادیم. پشم را از گله‌دار خریداری و پس از تبدیل به نخ با رنگ گیاهی در یک دیگ بزرگ آماده کردم تا در اختیار فرش‌بافان قرار دهم و در نمایشگاهی که شهریورماه برگزار می‌شود، بگویم این فرش لری است.

این کارآفرین می‌افزاید: اندازه این فرش‌ها دو متر و چارکی است، از 6 داری که راه‌اندازی کردم، یک فرش تمام شده و شور و پرداخت آن هم انجام شده است؛ مابقی هم تا زمان نمایشگاه آماده می‌شوند، من در نمایشگاه امسال با فرش لری حاضر می‌شوم؛ اما یک دست صدا ندارد، تنها به‌دلیل تعصبی که به استان دارم، می‌خواهم بگویم صفر تا صد این فرش مال لرستان است.

وی ابراز می‌کند: این فرش لری اکنون مانند هندوانه دربسته است، نمی‌شود قیمتی برای آن تعیین کرد، این فرش به‌دلیل رنگ طبیعی مشتری خاص خودش را دارد.

حاتمی در مورد زمان بافت تابلوفروش و فرش می‌گوید: بستگی به اندازه تابلوفرش یا فرش دارد، تابلوفرش به‌دلیل ظرافتی که دارد، زمان بیشتری می‌خواهد، اما فرش درشت‌بافت زمان کمتری لازم دارد؛ یک تابلوفرش یک متری با فرش دوونیم‌متری درشت‌بافت به‌لحاظ زمان برابری می‌کند.

این کارآفرین می‌افزاید: در تابلوفرش گره ریز بیشتر است، اما در فرش درشت‌بافت گره کمتر است، فرش سه متری سه ماه زمان می‌برد (اگر به‌صورت تفریحی باشد، اما اگر مرتب کار شود، ظرف دو ماه تمام می‌شود).

حاتمی در مورد درآمد حاصل از بافت فرش نیز توضیح می‌دهد: این مورد نیز بستگی به نوع فرش دارد، دستمزد بافت یک تابلوفرش حدود چهار میلیون تومان است، فرش درشت‌بافت هم طبق تعرفه اتحادیه 800 تومان بوده، اما من یک میلیون تومان پرداخت می‌کنم، یکی از بافندگان ظرف یک سال حدود 9 تابلوفرش آماده کرده، با وجود سه فرزند و حدود 20 میلیون تومان درآمد کسب کرد.

وی تصریح می‌کند: سالانه 200 متر فرش توسط بافندگان که در کارگاه هستند، بافته می‌شود؛ البته متراژ فرش‌ بستگی به سرمایه دارد، زیرا تولید یک فرش هزینه دارد، از خرید نخ کیلویی 200 هزار تومان تا هزینه شور و پرداخت و دستمزد بافندگان، از طرفی همان‌طور که اشاره کردم، حمایت چندانی از ما صورت نمی‌گیرد. نکته دیگر اینکه هزینه راه‌اندازی کارگاه فرش درحال حاضر کمتر از 100 میلیون تومان نیست، از تهیه دار گرفته تا رهن و اجاره و نخ و ابزار و غیره.