تکیه هنرمند همدانی بر قله هنر خوشنویسی؛

کتابت قرآن کریم به پنج خط برای نخستین‌بار در جهان

هنر خطاطی یکی از زیباترین هنرهای بصری است. زیبا نوشتن تنها یک جنبه از هزاران جنبه هنر خطاطی است، اصول هندسی و نظام‌مندی فوق‌العاده این هنر سبب شده است که طرفداران زیادی پیدا کند و به تعبیر بهتر می‌توان خوشنویسی را به تعبیر فعالان این عرصه مشق عشق نامید و به دیگر هنر خوشنویسی را می‌توان گویاترین هنر بصری دانست.

البته این هنر از هزاران سال پیش در بین مردم ایران‌زمین از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و هست که با ظهور و بروز اسلام این جایگاه به یک‌باره در یک جهش مشهود ارتقای قابل توجهی را تجربه کرد به‌طوری‌که این چند صد سال اخیر خوشنویسی ارتباط زبانی مشترک هنرمندانه در بین مسلمانان بوده و آنان این هنر را جهت تزیین بناهای مذهبی خود به زیباترین شکل به‌کار می‌گرفته‌اند و دراین‌بین برای مسلمانان حفظ و ثبت قرآن کریم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. ازاین‌رو تلاش برای زیبانویسی کلام الهی به شیوه‌ای هنرمندانه در هنر اسلامی سال‌ها است که ازسوی هنرمندان این عرصه دنبال می‌شود.

به دیگر سخن طرفداران هنر خط و خوشنویسی در بین کشورهای اسلامی خصوصاً ایران می‌کوشیدند تا نگارش معمولی کلمات به خوشنویسی را به‌عنوان والاترین شکل هنرهای بصری موردتوجه قرار دهند، کم‌وبیش تمام فرهنگ‌ها به هنر خوش‌نویسی پرداخته‌اند اما این هنر در سرزمین‌های اسلامی و ایران در قله هنرهای بصری واقع است که دراین‌بین شهر دارالمؤمنین همدان با داشتن هنرمندان بی‌شمار در عرصه خوشنویسی طی چند دهه اخیر در واقع جز شهرهای سرآمد هنر ناب بوده است که حضور استاد مرتضی شعبانی با بیش از 50 سال سابقه در این عرصه خود مؤید این موضوع است بر این اساس با توجه به ارجمندی حضور چنین اساتیدی در دیار الوند برآن شدیم تا در این شماره گفت‌و‌گویی را با این استاد پیشکسوت داشته باشیم که در ادامه می‌خوانید:

استاد مرتضی شعبانی با اشاره به اینکه متولد 1325 در همدان است گفت: فعالیت خود را از 12 سالگی در این رشته یعنی سال 1346 آغاز کرده‌ام.

وی با تأکید بر اینکه در رشته هنری خوشنویسی نقاشی‌خط گرایش‌های نوین، تذهیب و طلاکاری تخصص دارد اذعان کرد: در مقام شاگردی از کلاس درس اساتیدی چون استاد احمد تیموری، غلامحسین امیرخانی، مرحوم عبدالله فرادی، یدالله کابلی و محمدعلی سبزه‌کار بهره برده است.

وی با اشاره به اینکه علاقه و تقدس این هنر از کودکی در من نهادینه شده و این مهم برایم رفته‌رفته بیشتر شد و در حال حاضر بیش از 54 سال است که یک سَر قلم می‌زنم که این استمرار از الطاف الهی است ابراز کرد: تاکنون با بیش از سه هزار تابلوی نمایشگاهی در نمایشگاه‌های برون‌مرزی و درون‌مرزی شرکت داشتم که اکثر این نمایشگاه‌ها به حمایت از بیماران برپا شده است

این استاد خوشنویسی با تأکید براینکه بنده بازنشسته ارتش بوده و طی این سال‌ها به‌دنبال درآمدزایی از این طریق نبوده‌ام چراکه هنر خوشنویسی را مقدس می‌دانم تشریح کرد: تاکنون بیش از تا 150 تابلو با مضامین آیات قرآن داشتم که تعدادی را به تالار قرآن اهدا کرده‌ام.

شعبانی خاطرنشان کرد: در حال حاضر در حال کتابت قرآن به خط نسخ عثمان طه هستم که در قالب صفحات 15 سطری در 604 صفحه است که به حمد الهی در روزها آتی به اتمام خواهد رسید.

وی با اشاره به اینکه خطاطی قرآن به این سبک را از اولین روز ماه مبارک رمضان سال‌‌جاری آغاز کرده‌ام، افزود: این چهارمین قرآن خطاطی من است البته پیش‌ازاین قرآن را با خط ریحان خطاطی کردم که اکنون در مرحله چاپ قرار دارد.

این خطاط و کاتب قرآن درباره ویژگی‌های خط ریحان گفت: این خط ترکیبی از خط نسخ، ثلث و نسخ ایرانی و عربی است که تاکنون هیچ‌کس با این خط کتابت قرآن را انجام نداده است.

شعبانی افزود: پس از اتمام خطاطی به شیوه عثمان طه، کتابت خط شکسته را آغاز خواهم کرد که با پنج خط متفاوت قرآن را نگاشته و رکورد جهانی در این زمینه به ثبت خواهم رساند.

وی تأکید کرد: هر یک از این قرآن‌های کتابت شده در قالب دو تا سه نسخه محدود به چاپ خواهند رسید.

این هنرمند همدانی با تأکید براینکه تاکنون قرآن را با چهار خط متفاوت به نکارش درآورده افزود: همان‌طور که گفتم سال‌ها است که در این هنر فعالیت می‌کنم اما کتابت قرآن را از سال 96 با خط نسخ عربی به دعوت دوست هنرمندم آقای مؤمن آغاز کردم و تا سال 97 دو نسخه از این خط نوشته و به نجف اشرف اهدا کردم.

شعبانی با اشاره به اینکه در سال 98 خط نسخ ایرانی و در سال 99 نیز با خط نستعلیق قرآن را کتابت و به ترتیب آن‌ها را به تالار قرآن و سردار سلیمانی هدیه کردم تشریح کرد: در حال کتابت قرآن با خط عثمان‌طه هستم.

وی با اشاره به اینکه تاکنون هیچ فردی در جهان قرآن را با خطوط مختلف کتابت نکرده است اذعان کرد: تاکنون اغلب نگارش قرآن با خطوط نسخ ایرانی یا عربی بوده و هیچ‌کس تابه‌حال تجربه کتابت قرآن با چندین خط مختلف را نداشته است.

این استاد پیشکسوت خوشنویسی با بیان اینکه پس از اتمام کتابت قرآن با خط عثمان‌طه، این مصحف شریف را با خط شکسته روان نگارش خواهم کرد گفت: انتظاری از مسئولان به لحاظ حمایت ندارم اگر حمایت کنند که به بنده لطف کرده‌اند چراکه چشمداشتی از آن‌ها ندارم زیرا این هنر را دلی دنبال می‌کنم.

شعبانی ادامه داد: براین اساس آثارم را در تیراژ بالا چاپ نمی‌کنم چراکه باید ارزش هنری آن‌ها حفظ شود برای همین تمامی آثار نگارش شده‌ را هدیه کرده‌ام و یا در موزه‌ها و تالارها نگهداری می‌شوند.