نگاهی به کتاب «خسروِشیرین» اثر خسرو باباخانی

یک عشق جدید پیدا کن!

به تازگی کتاب «خسروِشیرین» به قلم خسرو باباخانی از سوی انتشارات کتابستان معرفت منتشر شده است. داستان «خسروِشیرین» از سال‌های قبل از انقلاب و دوران نوجوانی قهرمان داستان شروع می‌شود و تا سال‌های اول جنگ ادامه دارد. مکان داستان هم آبادان است.شهری که از سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم، یکی از متفاوت‌ترین فضاهای شهری ایران داشته است. به همین مناسبت محمود پور سلطانی یادداشتی بر این کتاب نوشته است.

این روزها که بازار کتاب ایران از رمان‌های عاشقانه پر است چرا باید به سراغ کتابی مثل «خسرو شیرین» رفت؟ کتابی که از همان عنوانش پیداست چگونه اثری است. عنوان اثر با واضح‌ترین صدای ممکن فریاد می‌زند که من اثری عاشقانه هستم و از عشق می‌گویم. واقعاً علت ارزشمندی این کتاب چیست؟

نوشتن داستان عاشقانه جرم نیست اما آنقدر از جهات مختلف درباره ابعاد گوناگون آن داستان نوشته شده است که حرف چندانی برای گفتن باقی نمی‌ماند. اما خسرو باباخانی سعی کرده است در جدیدترین رمانش، فضایی متفاوت را ارائه کند.

داستان از نوجوانی قهرمان داستان، خسرو شروع می‌شود. عشق کمرنگی که او به میترا، خواهر دوستش دارد بعد از یک دعوای ساده رنگ دیگری می‌گیرد. اما رفتار خسرو، برخلاف آدمهای عاشق داستان‌های دیگر است. او پای آن عشق نمی‌ماند، بلکه تصمیم میگیرد عشق را دوباره تجربه کند! در کمتر داستان عاشقانه‌ی تاکنون چنین تجربه فرمی را شاهد بوده‌ایم که نه یک داستان عاشقانه که چندین داستان عاشقانه را در یک کتاب تجربه کنیم.

این مسئله، حاوی چند نکته است. شکستن کلیشه عشق فقط یک بار رخ می‌دهد. در همه داستان‌ها قهرمان یا پای عشقش می‌ماند یا در اثر ضعف شخصیت بی‌خیال می‌شود و ناکام می‌ماند. اما خسروی شیرین، صحبت از راه سومی می‌کند، یک عشق جدید پیدا کن!

دوم اینکه خسرو شیرین، مسئله عشق را عفیفانه و در عین حال موشکافانه و دقیق نشان می‌دهد. از عشق‌های پاک و بی‌آلایش نوجوانی تا عشق‌های هورمونی به یک خواننده پاپ دوره پهلوی تا عشق‌های مبارزاتی! این عشق‌ها خطی هستند. در رمان درگیر مثلث‌ها و مربع‌های عاشقانه نیستیم بلکه هر کدام یکی پس از دیگری می‌آیند و از این جهت است که عفیف است و پرده‌دری نمی‌کند.

ویژگی دیگر این رمان، اثرگذاری متقابل آن بر دیگر مسائل است. نویسنده عشق را در خلاء خلق نکرده است بلکه به جنبه‌های مختلف اتفاقات زمانه هم پرداخته و عشق را در آن دخیل کرده است و فرصت مناسبی را برای تغییر و تحول در شخصیت داستانش ایجاد کرده است.

در کنار تمام این مسائل، فضای رفاقت، دوستی و صمیمیتی در کتاب وجود دارد که در کمتر کتابی در چنین سطح وجود دارد. خسروی شیرین، فقط داستان دلدادگی نیست. جوانمردی و وطن‌پرستی و مبارزه هم در آن نقش زیادی دارد. این مسائل هم تنها در سطح شعار و کلمات کلیشه‌ای و دهان‌پرکن نیامده است، بلکه در تار و پود رمان نقش بسته و حتی در لحظاتی که قهرمان داستان در زندان ضدخرابکاری ساواک در آبادان شکنجه می‌شود می‌توان هم ردپای وطن‌دوستی را دید هم اثری از عشق یافت.البته بهتر بود نویسنده در اثر خود، به سال‌های بعدتر زندگی قهرمانش را می‌پرداخت تا مخاطب از دچار شدن به سردرگمی احتمالی دور بماند.

با این حال، کتاب خسرو شیرین، رمان محترمی است که باید آن را ارزشمند شمرد. این احترام نیز از سر شهرت نسبی که به‌خاطر ارزش‌های درونی خود کتاب است. باباخانی در اثر خود، هم کلیشه‌ها را شکسته و هم آن را در قالبی درست و مخاطب‌پسند ارائه کرده است.

خسروی شیرین، به قلم خسرو باباخانی نوشته شده است و کتابستان معرفت آن را با قیمت 52 هزار تومان روی پیشخان کتابفروشی‌ها آورده است.