طراحی شهری تبلور واقعی ارزش‌ها و فرهنگ جامعه است

معصومه ملایی‌توانی اظهار کرد: اصول اخلاقی و معیارهای رفتار حرفه‌ای مبین ارزش‌های بنیادی و الزامات حرفه شهرسازی و طراحی شهری است و هدف از تدوین آن تعیین معیارهایی است که افراد شاغل در حرفه با رعایت و عمل به آن‌ها باعث حفظ سلامت و تعالی حرفه شوند.

وی افزود: این اصول و معیارها الگویی برای ارزیابی رفتار حرفه‌ای شاغلان فارغ از سمت، نوع شغل و تفاوت‌های فرهنگی است چنانچه شاغلان از این اصول و معیارها عدول کنند محدودیت‌هایی را برای آن‌ها در پی خواهد داشت.

این کارشناس ارشد طراحی شهری با اشاره به اصول اخلاق حرفه‌ای، تصریح کرد: اصل اول برتری داشتن منافع عمومی، حفظ محیط‌زیست، میراث فرهنگی و برتری رعایت قانون بر منافع شخصی خود و صاحبان کار به هنگام تعارض منافع، اصل دوم انجام خدمات مهندسی به نحوه حرفه‌ای و همراه با مراقبت و خودداری از اقدامی که با حقوق عمومی صاحبان کار و اشخاص ثالث مغایرت داشته باشد، اصل سوم رفتار شرافتمندانه مسئولان توأم با امانتداری، رازداری، انصاف و حسن نیت و منطبق بر دانش حرفه‌ای در عرضه خدمات مهندسی در برابر صاحبان کار و خودداری از هر اقدامی با منافع قانونی صاحبان کار مغایرت داشته باشد و اصل چهارم احتراز از رفتاری است که موجب لطمه به همکاران، سلب اعتبار اجتماعی یا وهن صاحبان حرفه مهندسی باشد.

ملایی‌توانی با بیان این که طراحی شهری تبلور واقعی ارزش‌ها و فرهنگ جامعه خواهد بود، گفت: بر اساس این تعریف مبنای کار در طراحی شهری نیازها و خواسته‌هایی است که از یک سو اهداف کارفرما و از سوی دیگر منفعت عمومی را در برگیرد و رعایت اخلاق در طراحی شهری مستلزم توجه به هر دوی آن‌ها است.

وی با بیان این که طراحان شهری باید رفتار خود را در چارچوب نظام ارزشی و اخلاقی مشخصی تنظیم کنند، تأکید کرد: نظام‌های اخلاقی همچون نتیجه‌گرایی، وظیفه‌گرایی، عدالت‌محوری و فضیلت‌گرایی به‌عنوان نظام‌های اصلی اخلاقی در طراحی شهری به‌طور نسبی کارایی دارد.

وی ادامه داد: یک طراح شهری باید از قواعد و چارچوب‌هایی پیروی کند که تصمیمات او به بخش عمومی زیان نرساند از این رو مهم‌ترین بخش از وظایف طراح که در نظام اخلاقی وظیفه‌گرا اشاره شده، هنگامی است که با عموم مردم جامعه ارتباط دارد زیرا تصمیمات او می‌تواند بر زندگی شهروندان به‌طور مستقیم و غیر مستقیم تأثیر بگذارد.

این کارشناس ارشد طراحی شهری با بیان این‌که نظام اخلاقی فایده‌گرا به مسئله حقوق بشر نیز توجه دارد بنابراین می‌تواند نیازهای یک شهروند و یک جامعه در حوزه شهرسازی را بیشتر پاسخ دهد، اظهار کرد: طراحی شهری باید بر مبنای آداب و رسوم قومی و ملی انجام شود.

ملایی‌توانی افزود: در حوزه شهرسازی نظام عدالت‌محور بدین معنی است که کلیه شهروندان یک شهر بدون توجه به طبقه اجتماعی، جنسیت یا سن دارای حقوق برابر برای مشارکت عمومی در حوزه تصمیمات شهری هستند و از سویی دیگر شهرسازان موظف هستند فرصت‌های برابر برای استفاده از امکانات شهری نظیر امکانات ورزشی، فرهنگی، هنری و آموزشی را در طراحی شهر مدنظر قرار دهند.

وی تصریح کرد: توجه به حقوق برابر شهروندان در دسترسی به امکانات شهری ضمن توجه به تفاوت‌های آن‌ها امری است که حتماً باید در نظر گرفته شود و این بدان معنا است که حفظ هویت محلات، فرهنگ‌ها و اقوام در یک شهر در کنار اختصاص فضاها و امکانات برابر خدماتی، تجاری، فضای آموزشی و فضای سبز باید مورد توجه قرار گیرد و محلات و مکان‌های شهری بر اساس تفاوت‌هایشان از همدیگر تمیز داده شوند.