کنــکور به دنبال بی‌اعتباری معلم و کتاب درسی!

رضا حیدری قزلجه درباره ارتباط مولفان کتاب ریاضی با دانشگاه فرهنگیان اظهار کرد:‌ ارتباط مولفان با دانشگاه فرهنگیان به صورت رسمی و بدین صورت که اساتید دانشگاه فرهنگیان برای دبستان و دبیرستان کتاب درسی بنویسند، وجود ندارد اما از اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان افراد زیادی هستند که جزو مولفان کتاب درسی باشند.

 دلایل ریاضی‌گریزی دانش‌آموزان

وی درباره ریاضی‌زدگی دانش‌آموزان گفت: سال 62 چنین موضوعی را داشتیم و ورودی‌های رشته ریاضی در دبیرستان‌ها به 8 درصد رسیده بود و در آن ایام راهکارهایی را اتخاذ کردند از جمله اینکه مسابقات دانش‌آموزی پررنگ شد و سال 1998 بعد از 11 سال ایران در المپیاد جهانی رتبه نخست را کسب کرد که موج مثبتی را در مدارس ایجاد کرد همچنین برخی نشریات از جمله رشد آموزش ریاضی ایجاد شد تا گروه ریاضی دفتر تألیف را با دبیران سراسر کشور و دانش‌آموزان ارتباط داده و مسابقات و برنامه‌هایی برگزار شود تا دانش‌آموزان به ریاضی علاقه‌مند شوند.

عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان گفت: هم‌اکنون در حال تدوین طرحی درباره راه‌های جذب و نگهداشت دانش‌آموزان در رشته ریاضی هستیم همچنین انتشار مجله‌ برهان ریاضی برای دانش‌آموزان متوسطه اول و دوم توسط سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش ادامه دارد و در هر شماره آن، ریاضی‌دانان معاصر را معرفی می‌کنیم تا دانش‌آموز فقط هنرپیشه‌ها و خوانندگان را الگو قرار ندهد و با دانشمندان ریاضی هم آشنا شوند! با توجه به اینکه در صحبت‌های رهبر انقلاب نیز عدم گرایش به رشته‌های علوم پایه مطرح شده است، رسانه‌ها باید در این زمینه همراهی کنند تا افراد موفق در رشته‌های علوم پایه از جمله ریاضی‌دانان معروف را معرفی کنیم.

حیدری با اشاره به اینکه در کتاب‌های درسی تلاش بسیاری شد تا دانش‌آموزان از درس ریاضی گریزان نشوند، متذکر شد: هم‌اکنون سازمان پژوهش به سمت این می‌رود که کتاب‌های درسی به کد QR مجهز شوند تا دانش‌آموز بتواند فیلم‌های آموزشی را تماشا کرده و در فراگیری ریاضی به آنها کمک شود البته در نهایت تمام این موارد تحت ارزشیابی کنکور سراسری قرار گرفته و دانش‌آموز به کتاب و معلم خود بی‌اعتماد می‌شود!

عضو شورای تالیف کتاب ریاضی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ادامه داد: اگر روانشناسی آموزش ریاضی و نظریه‌های یادگیری اعمال شود می‌تواند روند ریاضی‌زدگی دانش‌آموزان را اصلاح کند البته ریاضی‌گریزی در دانش‌آموزان دوره ابتدایی کمتر مشاهده می‌شود چون کتاب‌های درسی نسبت به گذشته به فرایندهای ریاضی بهتر پرداخته‌اند تا دانش‌آموزان به جای دافعه به درس ریاضی جذب شوند.

وی در پاسخ به این پرسش که وضع کنونی سؤالات کنکور سراسری به نفع یا ضرر آموزش و یادگیری ریاضی است؟ متذکر شد: قطعاً به ضرر است؛ سازمان سنجش می‌گوید 73 هزار معدل بالای 19 داریم و می‌خواهد 5 درصد بالای دانش‌آموزان را سنجش کند اما وقتی همه از سؤالات ریاضی عبور می‌کنند و آن را سفید می‌گذارند چه چیزی سنجیده خواهد شد؟

حیدری بیان کرد: همواره به معلمان می‌گویم اگر تیزهوش‌ترین دانش‌آموزان در کلاس درس باشند باز هم پله اول باید کتاب درسی باشد چون اگر دانش‌آموز مفهوم را یاد نگیرد قطعاً نمی‌تواند مسئله را حل کند همچنین بسیاری از دبیران کنکوری در سال‌های اخیر می‌گفتند از کتاب‌های درسی استفاده می‌کنیم، سازمان سنجش نیز دو سال گذشته تا حدودی چارچوب کتاب‌های درسی را رعایت می‌کرد، سال 98 در سه گروه ریاضی، تجربی و انسانی دو یا سه سؤال خارج از محتوای کتاب درسی بود.

 بی‌اعتمادی دانش‌آموز به معلم و کتاب درسی!

این استاد دانشگاه فرهنگیان متذکر شد: آسیب فرایند فعلی طراحی سؤالات کنکور سراسری این است که معلم اعتماد خود را به مولف کتاب درسی از دست می‌دهد و دانش‌آموزان نیز به معلم و کتاب درسی بی اعتماد شده و در این شرایط موسسات آزمون‌ساز و انتفاعی رشد می‌کنند! دانش‌آموزی که 12 سال کتاب‌های درسی را خوانده است، با کنکوری مواجه می‌شود که به کتاب درسی وفادار نبوده است!

وی ادامه داد:‌ می‌توان سؤالاتی را طرح کرد که ضمن رعایت اهداف کتاب‌های درسی، دانش‌آموزان را به خوبی تمیز دهد؛ باید از همه ظرفیت‌ها استفاده شود، متخصصان بسیاری در حوزه سنجش داریم که ریاضی دانشگاهی و دبیرستانی را می‌شناسند؛ اگر دایره وسیع‌تر و از خرد جمعی به شکل مناسبی استفاده شود، دانش‌آموزان کمتر آسیب می‌بینند.

 وزن آموزش و پرورش در کنکور افزایش یابد

حیدری درباره ضرورت نظارت سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی بر سؤالات کنکور بیان کرد:‌ درست است که سازمان سنجش می‌خواهد دانش‌آموزان را برای دانشگاه انتخاب کند اما بدین معنا نیست که کاملاً از آموزش و پرورش مجزا شوند؛ معتقدم نباید مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش جدا از سازمان سنجش باشد؛ بهتر است سازمان مستقلی زیرنظر ریاست جمهوری برای برگزاری کنکور و امتحانات نهایی ایجاد شده و همزمان از پتانسیل وزارت علوم و آموزش و پرورش استفاده شود.

وی گفت: بعد از انقلاب سه نظام آموزشی تغییر کرده اما برخی اساتید دانشگاه‌ها در جریان این تغییرات نیستند و یک معلم ریاضی که سؤال کنکور را می‌بیند، متوجه می‌شود فردی که سؤال را طرح کرده است اصلاً در جریان کتاب‌های درسی نبوده است. وزن آموزش و پرورش در طراحی سؤالات باید بیشتر باشد به این دلیل که فضای دبیرستان را می‌شناسند.

 باید سؤالات خارج از کتاب درسی حذف شود

آناهیتا کمیجانی؛ عضو شورای تالیف کتاب ریاضی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با اشاره به بررسی سؤالات ریاضی کنکور سراسری 1400 گفت: نتیجه بررسی را به سازمان سنجش ارسال کردیم؛ مولفان کتاب ریاضی بیشتر از همه به کتاب اشراف دارند؛ در کنکور امسال بحث این است که این میزان سؤال خارج از کتاب، اشتباه و بدون گزینه صحیح، ضربه‌های بسیار جدی به دانش‌آموز وارد کرده است.

وی افزود: حداقل اقدام سازمان سنجش برای جبران ضرر و زیان دانش‌آموزان، حذف سؤالات خارج از کتاب درسی است؛ بحث ما اعتماد عمومی است؛ موضوع کلان‌تر از چهار یا پنج تست کنکور است، هم‌اکنون معلمان مدارس در مظان اتهام قرار گرفته‌اند؛ درس ریاضی برای رشته ریاضی بسیار مهم است. وقتی دانش‌آموز رشته ریاضی با هشت سؤال خارج از کتاب مواجه شده و نمی‌تواند آن را حل کند، تصور می‌کند که معلم به خوبی آموزش نداده است! هم‌اکنون معلمان می‌پرسند که سال آینده چه چیزی درس بدهیم؟ در این چند روز، بارها با بنده من تماس گرفتند که برای سال آینده چه کار کنیم؟ این روند باعث می‌شود آموزش‌ ریاضی ما به سمت بی‌چارچوبی و بدون حد و مرز بودن برود!

کمیجانی متذکر شد:‌ می‌پذیریم که تعدادی از سؤالات باید دشوار باشد تا دانش‌آموزان را دقیق سنجش کنند اما وقتی تعداد زیادی از سؤالات دارای اشکال و بسیار دشوار است، فرقی بین دانش‌آموز خیلی خوب با دانش‌آموزان متوسط و ضعیف نیست چرا که همگی از سؤال عبور کرده و پاسخ نمی دهند! خواسته ما حذف 8 سوال خارج از کتاب درسی و یک سوال اشتباه است.