شیوه‌های ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان

دانش‌آموزان به مدرسه می‌آیند؛ اما همه آن‌ها به یک اندازه یاد نمی‌گیرند؛ زیرا برخی دانش‌آموزان تلاش می‌کنند واز تلاش خود لذت (انگیزه درونی) می‌برند. اما بعضی دانش‌آموزان برای رسیدن به پاداش (انگیزه بیرونی) تلاش می‌کنند. به‌کارگیری شیوه‌های در این بین می‌تواند به دانش‌آموزان کمک کند تا با انگیزه بیشتری به امر یادگیری مشغول شوند.

در این رابطه کریم عباسی کارشناس روان شناسی تربیتی در باره راه کارهای موثر برای به چالش کشیدن و ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان گفت: با استفاده از تکنیک‌های ساده و سالم میتوان دانش‌آموزان را به یادگیری ترغیب کرد.

  با دانش‌آموزان مباحثه کنید

عباسی گفت: بحث و گفتگو پیرامون موضوع درسی می‌تواند دانش‌آموزان را به چالش بکشد و مطلب آموزشی را جذاب‌تر کند؛ زیرا مباحثه هم فعالیت‌های کلاسی را افزایش می‌دهد و هم یادگیری را معنی دار می‌کند. موضوعی که با بحث یاد گرفته شود فراموشی آن کمتر خواهد بود. برای مباحثه منطقی و سالم از سؤالات کاربردی، تحلیلی، ترکیبی و ارزشیابی استفاده کنید.

  به دانش‌آموزان بازخورد صریح و شفاف بدهید

وی افزود: دانش‌آموزان می‌خواهند نتیجه بحث و گفت‌وگو را بدانند (آیا آنچه گفته بودند درست بوده یا نادرست) برخی معلمان در مباحثات خود با دانش‌آموزان بازخورد صریح نمی‌دهند و این باعث سردرگمی دانش‌آموزان می‌شود، بنابراین هر چه دانش‌آموزان پاسخ‌های مناسب را بدانند به همان نسبت انگیزه آن‌ها به یادگیری افزایش می‌یابد.

  از دانش‌آموزان بخواهید حدس بزنند

این کارشناس تربیتی گفت: از دانش‌آموزان بپرسید و بخواهید پاسخ را به صورت تخمینی بیان کنند. هر چه دامنه پرسش‌ها کوتاه و کلیدی باشد، به همان نسبت میزان حدس‌ها بیشتر خواهد بود. هر چه دانش‌آموزان بیشتر حدس بزنند، چالش‌انگیزی هم افزایش خواهد یافت. سؤالات صحیح -غلط، جور کردنی و چهارگزین‌های را در این قسمت قرار دهید.

  دانش‌آموزان را در یک حالت بلاتکلیفی یا تعلیق قرار دهید

وی در مورد حالت موثر تعلیق در یادگیری گفت: ابتدا دانش‌آموزان را در بلا‌تکلیفی قرار دهید؛ زیرا بلاتکلیفی در دانش‌آموزان انگیزه ایجاد می‌کند و دانش‌آموزان را بیشتر به چالش می‌کشد. سپس اجازه دهید دانش‌آموزان پاسخ‌های گوناگون خود را بیان کنند؛ در انتها پاسخ‌های مناسب را دسته‌بندی کنید و دانش‌آموزان را از حالت بلاتکلیفی رها سازید. سؤالات دانش و مفهومی را در این بند قرار دهید.

  مطلب را به دانش‌آموزان تحمیل (اجبار) نکنید

عباسی افزود: در مورد پاسخ خود را به دانش‌آموزان تحمیل نکنید، به عبارت دیگر دانش‌آموزان را به یادگیری پاسخ مورد نظر خود اجبار نکنید، بگذارید دانش‌آموزان خودشان تفکر کنند و به پاسخ مورد نظر برسند.

  متفاوت عمل کنید

این کارشناس روانشناسی تربیتی در مورد شیوه‌های تنوع و تفاوت در تدریس گفت:برای به چالش کشیدن دانش‌آموزان یکسان عمل نکنید، نه هر جلسه بلکه هر لحظه در تدریس خود متفاوت باشید، زیرا متفاوت بودن، تازگی ایجاد می‌کند و انگیزه را افزایش می‌دهد.

وی در پایان با بیان این نکته که اشتباه کردن جزیی از فرآیند یادگیری است گفت: دانش‌آموزان تصور می‌کنند کسانی که یاد می‌گیرند اشتباهی را مرتکب نمی‌شوند (عاری از هرگونه عیب، نقص و خطا) به این‌گونه دانش‌آموزان یاد آور شوید آن‌هایی که هیچ کاری را انجام نمی‌دهند هیچ اشتباهی هم نمی‌کنند. آن‌هایی که کار می‌کنند معمولا (حداقل بار اول) اشتباه هم می‌کنند. افراد موفق اشتباه خود را می‌پذیرند و برای مرحله بعد اصلاح می‌کنند.