اثرات مخرب سرزنش، در زندگی مشترک

سرزنش زن یا شوهر نسبت به یکدیگر، خانواده را دچار بدبینی می‌کند و زوجین هر یک احساس می‌کنند در دل همسر خود جایگاهی ندارند.

همه افراد (به‌غیراز معصومین) در نوع رفتار و کردار خودشان دارای عیب‌ها و نقص‌های هستند که باید تلاش کنند آن‌ها را در مسیر زندگی برطرف سازند. هدف اصلی ازدواج هم این است که انسان به تکامل برسد و بتوانند با کمک یکدیگر، عیب‌های خود را برطرف سازند. نحوه برخورد افراد در مقابل این کمی‌ها و عیب‌ها متفاوت است. برخی افراد مانند ذره‌بین هستند و با دقت هرچه بیشتر به‌دنبال عیب‌های هم می‌گردند تا آن‌ها را مانند پتک بر سر یکدیگر بزنند و در جایگاه‌های مختلف به سرزنش کردن یکدیگر بپردازند. اما گروهی دیگر هستند که مانند سَرند و غربال هستند که صفت‌های بد طرف مقابل را عبور می‌دهند و الماس‌ها و گوهرهای همسرشان را نگه می‌دارند و همیشه به‌دنبال راهی هستند تا عیب‌های هم را ترمیم کنند.

  آگاهی از علت سرزنش همسر

سرزنش کردن همسر رفتاری سمی برای هر رابطه‌ای است. و در مقابل آن، اعتماد، هر رابطه‌ای را پایدار می‌کند. اگر همسرتان دائماً شما را سرزنش می‌کند، مشکل می‌تواند ناشی از کمبود اعتماد به‌نفس، عدم احترام به همسر یا ایده‌آل‌گرایی باشد. انگیزه همسرتان را از سرزنش کردن بیابید و سعی کنید روی آن کار کنید تا بتواند این مشکل را از وجود خودش خارج سازد.

  یکدیگر را راهنمایی کنید نه سرزنش

در خیلی از موارد، زوج‌ها می‌توانند مانند اینه باشند و عیب‌های هم را به هم نشان دهند تا طرف مقابل بتواند با آگاهی از عیب‌های خودش آن‌ها را حل کند. افراد خوشبخت مانند آینه رفتار می‌کنند، عیب‌ها را نشان می‌دهند بدون اینکه عیب‌ها را در ذهن خودش داشته باشد و بخواهد سرکوفت بزند. متأسفانه برخی افراد هستند که با آگاهی یافتن از عیب‌های همسرشان شروع به سرزنش کردن می‌کنند. یکی از عوامل عمده‌ای که باعث می‌شود افراد از زندگی خودشان لذت نبرند و زندگی را تلخ می‌کند، همین سرزنش کردن است. تفاوت افراد خوشبخت و ناراضی در نوع رفتارهای آن‌ها نمایان می‌شود.

یادآوری: همه ما به‌نوبه خود دارای عیب‌های فراوانی هستیم که اگر کسی بخواهد آن نقص‌ها را مدام بر سر ما بکوبد و سرزنش کند اصلاً قابل تحمل نخواهد بود و نمی‌توانیم آن فرد را تحمل کنیم. پس باید این رفتار غیر قابل تحمل را کنترل کرد و خوب است که برای سرزنش همسر خودمان را به‌جای او بگذاریم و همین احساس بدی که در ما ایجاد می‌شود در طرف مقابل ما هم ایجاد خواهد شد و باعث رنجش او می‌شود. سرزنش کردن نه‌تنها مشکلی را حل نمی‌کند بلکه موجب تشدید شدن مشکلات می‌شود.

  اثرات مخرب سرزنش، در زندگی مشترک

سرزنش کردن آثار مخربی بر زندگی فردی، اجتماعی و خانوادگی دارد که با بهره‌گیری از روایات می‌خواهیم به بررسی آن‌ها بپردازیم.

1. سرزنش باعث از بین رفتن اقتدار و وفاداری می‌شود

اگر شما جزو آن دسته از افرادی هستید که برای هر مسئله‌ای شروع می‌کنید به سرزنش و تحقیر کردن همسرتان باید بدانید که با تحقیر و سرزنش کردن مرد یا زن، باعث شکسته شدن اقتدار و اعتمادبه‌نفس او خواهید شد و از او فردی پرخاشگر و عصبی خواهید ساخت که دیگر مانند سابق، همسرش را دوست نخواهد داشت و احتمال خیانت در این نوع افراد بیشتر از دیگران خواهد بود.

2. آتش کینه و دشمنی را فروزان می‌کند

سرزنش را می‌توان به چاقوی دولبه‌ای تشبیه نمود که هم دارای جنبه‌های مثبت است و هم دارای اثرات منفی است. اگر سرزنش شما به صورت مکرر انجام شود هرچند خوب یا نابجا باشد باعث کینه و دشمنی می‌شود و از چشمان همسرتان خواهید افتاد و باعث می‌شوید تا حس نفرت در وجود همسرتان ایجاد شود. امام علی (علیه‌السلام) می‌فرماید: زیاد سرزنش مکن، چراکه این کار کینه به دنبال دارد و موجب دشمنی می‌شود. [1]

3. سرزنش باعث بدبینی می‌شود

سرزنش زن یا شوهر نسبت به یکدیگر، خانواده را دچار بدبینی می‌کند و زوجین هر یک احساس می‌کنند در دل همسر خود جایگاهی ندارند در نتیجه زمینه تردید، بدبینی و سوءظن‌های حاد در خانواده ایجاد می‌شود و آرامش را از زندگی زن و شوهر می‌برد.

4. سرزنش باعث جری شدن فرد می‌شود

شاید هدف شما از سرزنش کردن این باشد که طرف مقابل، دیگر آن کار را انجام ندهد اما باید بگوییم که مسیر اشتباهی را انتخاب کردید. چون با ادامه پیدا کردن این سرزنش‌ها باعث خواهید شد که این فرد نسبت به انجام دادن آن کارها بی باک شود و این عتاب‌ها و تندی‌های شما هم به مرور زمان بی‌ارزش خواهد شد. امام علی (علیه‌السلام) فرمودند: از این که مکرر سرزنش کنی پرهیز کن، که این کار (طرف مقابلت را) بر گناه خویش جری نموده و عتاب تو بی‌ارزش خواهد شد. [2]

5. سرزنش باعث لجاجت فرد می‌شود

اینکه بخواهید عیب‌های دیگران را به رخ آن‌ها بکشید و از سرزنش کردن آن‌ها لذت ببرید باید بدانید که آتش لجاجت را در درون آن‌ها روشن می‌کنید. فردی که دائماً مورد سرزنش شما قرار بگیرد بالاخره این همه نامهربانی‌ها را در دل خودش قرار می‌دهد و به خاطر اینکه حرص شما را دربیاورد، دوباره آن‌ها را انجام می‌دهد. سرزنش‌های زیادی شما باعث لجوج شدن فرد می‌شود. امام علی (علیه‌السلام) فرمودند: زیاده‌روی در سرزنش، آتش لجاجت را شعله‌ور می‌کند. [3]

توجه: رابطه‌ای که مدام در آن سرزنش و سرکوفت نسبت به یکدیگر وجود دارد، رابطه‌ای متزلزل و ناپایدار است که هر لحظه امکان گسست و ازهم‌پاشیدگی در آن وجود دارد. عیب‌های همدیگر را بزرگ نبینید و باعث اذیت هم نشوید، برای عشق خودتان تعمیرکار مهربان باشید تا عیب‌های او را ترمیم کنید.

پی‌نوشت:

[1] آمدی، عبدالواحدبن محمد، غررالحکم، قم: دارالکتاب الإسلامی، ح 10412

[2] غررالحکم، ح 3748

[3] علامه مجلسی، بحارالانوار، جلد 77، صفحه 312، ح 1Top of Form