توصیه‌های کاربردی به خانم‌های باردار

آثار انس مادر با قرآن و نماز شب در شخصیت و ظاهر کودک

تربیت کردن و زمینه‌سازی برای آرامش کودک نه از دوران هفت‌سالگی شروع می‌شود، نه سه‌سالگی و نه چندماهگی. در حدیث و روایت‌های زیادی به اهمیت دوران بارداری و سلامت روحی و روانی مادر باردار اشاره شده است که نشان می‌دهد این دوران نه‌فقط برای مادر، بلکه برای فرزند او هم بسیار مهم و تأثیرگذار است. درواقع اضطراب یا آرامش روانی مادر در دوران بارداری به جنین او منتقل شده و هر دو را تحت تأثیر قرار می‌دهد. پس برای اینکه مادر و کودک او، هر دو، در آرامش و سلامت روحی و جسمی باشند باید هم مادر و هم اطرافیان او مواردی را در نظر داشته و رعایت کنند.

گفت‌و‌گویی با استاد حوزه و کارشناس اسلامی، انجام شده که به بررسی توصیه‌های دینی به مادران در ایام بارداری پرداخته است.

آن‌طور که فاطمه سلیمانی، توضیح می‌دهد، خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «و اتقوا الله‌الذى تسائلون به و الارحام» در تفسیر مجمع‌البیان به نقل از امام باقر علیه‌السلام روایت شده که آن حضرت فرموده‌اند: «معناى تقواى از ارحام این است که از قطع رحم بپرهیزید.» باید توجه داشت که چنین دستوری به‌طور مطلق آمده و افرادی که گمان می‌کنند در دوران بارداری نباید با دوستان و اقوام رفت‌وآمد داشته باشند، کاملاً در اشتباه هستند. همچنین شرکت در مجلس اهل‌بیت علیهم‌السلام و همچنین مشرف شدن به اماکن زیارتی بسیار مهم و مؤثر خواهد بود. درعین‌حال ریختن اشک در این مراسم و هیئت‌ها هم موردی است که نباید آن را فراموش کرد. چراکه قطره اشکی برای امامان معصوم علیهم‌السلام ریخته می‌شود، عامل تزکیه نفس و سلامت روح و روان مادر و کودک او خواهد شد.

  هم‌نشینی با آیه‌ها

یکی از مواردی که در دین اسلام بارها مورد تأکید قرار گرفته، این است که خانمی که فرزند در راه دارد، تلاوت قرآن را فراموش نکند. انس با قرآن کریم در این دوران چه آثاری بر روان مادر و فرزند او دارد؟ همین‌طور است. در کتاب بحارالانوار به نقل از امام صادق (علیه‌السلام) نوشته شده که آن حضرت فرمودند: «خواندن سوره‌های مبارکه مریم و محمد در دوران بارداری مفید است.» بعضی از حدیث‌شناسان این روایت را این‌طور تفسیر کرده‌اند که اشاره حضرت از سوره مریم به دختر بودن جنین است و مقصود از سوره محمد، پسر بودن او است.

به‌عبارت‌دیگر باید توجه داشت که تلاوت هر دو سوره تأکید شده، مربوط به هر دو جنس دختر و پسر است. همچنین مادر باید در تلاوت این سوره‌ها و همچنین ختم قرآن کریم تداوم و استمرار داشته باشد؛ زیرا در مورد اینکه چه سوره‌هایی از قرآن کریم برای سلامت مادر و نفس جنین و همچنین آسان بودن بارداری و وضع حمل مفید است، روایت‌های متنوعی نقل شده است.

  حفظ وضو و نماز شب

نکته دیگری که در کتاب بحارالانوار به نقل از امام باقر و امام صادق (علیهماالسلام) بر آن تأکید شده، این است که خانم‌های مسلمان سعی کنند در طول مدت بارداری تا حد امکان دائم‌الوضو باشند. درواقع وضو داشتن نوعی آمادگی برای تقرب به سوی خداوند محسوب می‌شود و روح و نفس مادر و جنین او را نورانی و روشن می‌کند.

خواندن نماز شب هم نکته دیگری است که برای سلامت نفس و آرامش روحی خانم باردار مفید محسوب می‌شود. در روایت‌های متعددی به نقل از امام باقر و امام صادق (علیهماالسلام)، به‌جا آوردن نماز شب به زنان باردار توصیه شده است.

  صله‌رحم یعنی آرامش خاطر

چه روش دیگری برای تمدد اعصاب و آرامش خاطر مادر در این دوران وجود دارد؟

دوران بارداری به‌طور معمول حدود نه ماه زمان می‌برد تا اینکه نوزادی متولد شود. در این مدت خانم باردار نمی‌تواند و البته نباید رفت‌وآمدهای خود با خانواده و اقوام را قطع کند به این بهانه که توانایی جابه‌جا شدن را ندارد و یا اینکه همسرش چنین اجازه‌ای به او ندهد.

نکته قابل توجه این است که خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «و اتقوا الله الذى تسائلون به و الارحام» در تفسیر مجمع‌البیان به نقل از امام باقر (علیه‌السلام) روایت شده که آن حضرت فرموده‌اند: «معناى تقواى از ارحام این است که از قطع رحم بپرهیزید.» باید توجه داشت که چنین دستوری به‌طور مطلق آمده و افرادی که گمان می‌کنند در دوران بارداری نباید با دوستان و اقوام رفت‌وآمد داشته باشند، کاملاً در اشتباه هستند.

بنابراین برقراری صله‌رحم در دوران بارداری هم باید همچنان ادامه داشته باشد، چراکه در ایجاد روحیه مادر بسیار مؤثر است. در این شرایط همسر و اقوام او باید مراقب باشند تا شرایطی را ایجاد نکنند که او را دچار ترس، اضطراب با شوک عصبی کنند.

از طرف دیگر ابتلا به افسردگی در طول دوران بارداری و بعد از وضع حمل، موضوعی است که بسیاری از خانم‌ها با آن مواجه می‌شوند.

در این خصوص باید دانست که رفت‌وآمد با دوستان و آشنایان، احتمال ابتلا به افسردگی را کاهش می‌دهد و تا اندازه‌ای می‌تواند سلامت روحی و روانی او را تضمین کند. البته این مورد در کنار تلاوت مداوم قرآن کریم نقش پررنگ‌تر و مؤثرتری خواهد داشت.

شرکت در مجلس اهل‌بیت (علیهم‌السلام)

در موارد بسیار زیادی به خانم‌های باردار توصیه شده است که در مجالس امامان معصوم (علیهم‌السلام) شرکت کنند و تا حد امکان به آن‌ها ابراز ادب و ارادت کنند. دلیل این توصیه اکید چیست؟

شرکت در مجلس حضرت سیدالشهدا امام حسین (علیه‌السلام) و همچنین مشرف شدن به اماکن زیارتی بسیار مهم و مؤثر خواهد بود. درعین‌حال ریختن اشک در این مراسم و هیئت‌ها هم موردی است که نباید آن را فراموش کرد. چراکه قطره اشکی برای امامان معصوم علیهم‌السلام ریخته می‌شود، عامل تزکیه نفس و سلامت روح و روان مادر و کودک او خواهد شد.

رفتن به زیارتگاه برای مادری که باردار است بسیار توصیه‌شده؛ چراکه حتی نگاه به ضریح مطهر امامان معصوم و نواده‌های پاک و بزرگوار آن‌ها علیهم‌السلام هم در زیبایی باطن مادر و جنین اثر زیادی دارد که طبیعتاً منجر به زیبایی ظاهر و صورت جنین می‌شود و این زیبایی‌ها عمدتاً پایدار است. درعین‌حال همان آرامشی که مادر در اثر حضور در این مکان‌ها دریافت می‌کند، جنین هم از آن آرامش برخوردار خواهد شد.