پنج بُعد یک شهر شکوفا

عبدالمطلب کریم‌زاده اظهار کرد: شکوفایی مفهومی گسترده است که در ارتباط با توسعه متعادل و هماهنگ در محیطی همراه با انصاف و عدالت مطرح می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: بر این اساس شکوفایی شهری نوعی ساخت و ساز اجتماعی است که بررسی می‌کند شهرها چگونه می‌توانند تولید داشته باشند و از چه طریق مزایای این تولید می‌تواند به شیوه‌ای عادلانه میان شهروندان تقسیم شود.

این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری اضافه کرد: این تفکر، متضمن رشد اقتصادی، حاکم بودن روابط اجتماعی، پایداری محیطی و کیفیت زندگی بهتر است.

کریم‌زاده تصریح کرد: مفهوم شکوفایی شهری، پیوندی ناگسستنی با کیفیت زندگی شهری و توسعه پایدار دارد؛ توسعه‌ای که بر اساس مشارکت‌های مدنی، پاسخ به معضلات عصر حاضر، بهینه‌سازی منابع و نیز فراهم‌سازی ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های لازم برای آینده، محقق شود.

وی با بیان اینکه سازمان اسکان بشر ملل متحد شاخص جامعی را به نام شاخص شکوفایی شهری برای سنجش میزان رشد و توسعه انسانی و اقتصادی برای شهرها معرفی کرده است، تاکید کرد: شکوفایی شهری مفهومی گسترده است که با سیاست‌های شفاف و توسعه متعادل و هماهنگ در محیطی منصفانه و عادلانه سر و کار دارد.

 اولین بعد شکوفایی شهری رشد اقتصادی است

این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری به فاکتورهای اصلی شکوفایی در شهرها اشاره و اضافه کرد: اولین بعد شکوفایی شهری رشد اقتصادی بر پایه تولید، ایجاد سرمایه و اشتغال است که در نتیجه آن همه مردم باید توانایی پرداخت امکانات استاندارد زندگی را در حد کافی داشته باشند.

کریم‌زاده گفت: بعد دیگر یک شهر شکوفا زیرساخت‌ها و امکانات عمومی نظیر آب آشامیدنی کافی، خدمات درمانی و بهداشتی منابع تأمین برق، شبکه راه‌ها و سایر امکانات و زیرساخت‌ها است.

وی افزود: سومین بعد کیفیت زندگی است که شاخص‌هایی نظیر سلامت، امنیت و تحصیلات را شامل می‌شود.

این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری با اشاره به بعد چهارم یک شهر شکوفا، خاطرنشان کرد: شهر زمانی شکوفا می‌شود که فقر در آن به حداقل برسد؛ لذا کاهش محله‌های زاغه نشین و فراهم آوردن امکان مشارکت مدنی از جمله مواردی است که یک شهر شکوفا باید برای ساکنان خود فراهم کند، به نحوی که موجب فزونی بخشیدن به دامنه اختیارات، ایجاد محیط‌های توان‌ساز، و رفع تبعیض‌های اجتماعی شود.

کریم‌زاده اضافه کرد: امروزه توقع از نحوه فعالیت مدیریت شهری به ویژه شهرداری، افزایش سطح تعامل با شهروندان است و این امر مستلزم دانشی متفاوت و تغییر جهت از نگرش‌های سنتی به سوی ارائه خدمات و مشارکت است.

وی افزود: بعد پنجم شهر شکوفا، نحوه توزیع یا باز توزیع فرصت‌ها در یک شهر است به گونه‌ای که موجب تنزل کیفیت محیط زیست نشود، به عبارت دیگر منابع طبیعی در یک شهر باید در راستای توسعه پایدار آن شهر استفاده و محافظت شود.

*بسیار نادر است که شهری تمامی این پنج بعد را به صورت متعادل داشته باشد

این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری گفت: این ابعاد می‌تواند به عنوان پره‌های یک چرخ در نظر گرفته شود که توپی چرخ متشکل از مؤسسات دولتی، قوانین و شیوه نامه‌های برنامه ریزی شهری، و برای حفظ تعادل میان ابعاد مختلف ضروری است.

کریم‌زاده تاکید کرد: توسعه متوازن همراه با مشارکت، یکی از ویژگی‌های بسیار مهم شکوفایی است و هیچیک از این ابعاد نباید بر دیگری غلبه کند؛ البته در عمل بسیار نادر است که شهری همیشه تمامی این پنج بعد را به صورت متعادل داشته باشد و این جایی است که سیاست‌های مداخله‌ای شاخص شکوفایی در هر شهر مطرح می‌شود.

وی تصریح کرد: از آنجایی که شرایط اجتماعی اقتصادی در مقیاسی محلی و گسترده تغییر می‌کند، بر روی یک یا چند بعد شکوفایی تأثیر می‌گذارد، در این حالت سیاست‌های مداخله‌ای باید تعادل را دوباره به چرخه بازگرداند.