کد خبر : 45744
تاریخ : 1400/6/21
گروه خبری : متن‌زندگی

زنگ خطر تجمل‌گرایی و رفاه‌طلبی در فرزندآوری نوین

متأسفانه در سال‌های اخیر به دلیل اینکه سبک زندگی جوانان تغییر کرده است، تمایل به فرزندآوری در جوانان کاهش پیدا کرده است در واقع افزایش سه مؤلفه؛ رفاه اقتصادی، تجمل‌گرایی، مسئولیت‌گریزی و آسایش‌طلبی که در نسل جوان وجود دارد باعث شده که فرزندآوری را برای خود مقوله دشواری تصور کنند.

رقابت و چشم و هم‌چشمی در برخی از خانواده‌ها، مشاهده تولد‌ها و جشن‌های آنچنانی، صرف هزینه‌های زیاد برای عمل سزارین و برگزاری جشن‌های تولد پس از به دنیا آمدن بچه در بیمارستان سبب می‌شود زوج‌های جوان که جزء قشر متوسط جامعه هستند دیگر میلی به بچه‌دار شدن نداشته باشند. از طرف دیگر توجه زیاد به مادیات و تصور جوانان به اینکه باید در رفاه کامل فرزندانشان را بزرگ کنند و با توجه به شرایط اقتصادی موجود مانع جدیدی برای جوانان شده است، این مسئله باعث می‌شود زوج‌های جوان در امر فرزندآوری تعلل کنند.

از طرفی فراهم کردن امکانات رفاهی برای فرزندان بدین معنی نیست که قرار است تمام امکانات رفاهی برای فرزندان فراهم باشد در واقع قرار است بچه‌ها نوعی دشواری، سختی، نیستی و نداری را تجربه کنند و در مقابل سختی‌های روزگار مقابله کند. ترس از پذیرفتن مسئولیت فرزند، یکی از علل مؤثر در شکل‌پذیری این بی‌میلی و بی‌شوقی زوجین به فرزندآوری شمرده می‌شود. ترس و بی‌میلی مذکور خود معلول عوامل دیگری است که بخش اعظم آن به مسایل اقتصادی برمی‌گردد. بحث دیگری که در این موضوع وجود دارد آن است که گاهی اوقات والدین گمان می‌کنند، اگر فرزندی را به دنیا آورند لحظات خوش خود را از دست می‌دهند و به صورتی‌که دست و پای والدین بسته خواهد شد و نمی‌توانند مانند سابق فعالیت اجتماعی خود را انجام دهند.

در همین راستا و با موضوع تأثیر تجمل‌گرایی بر کاهش فرزندآوری با جامعه‌شناس به گفت‌وگو نشسته که نتیجه را باهم می‌خوانیم:

مصطفی اقلیما ضمن بیان آنکه برخی از افراد به دلیل چشم و هم‌چشمی و خودنمایی دچار تجمل‌گرایی می‌شوند، عنوان کرد: هدف برخی از افراد در زندگی این است که با نوع ماشین و خانه‌ای که خریداری می‌کنند توجه دیگران را به خود جلب کنند.

وی ضمن بیان آنکه تجمل‌گرایی در همه جوانب، زندگی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، خاطرنشان کرد: تا جایی که این افراد حتی حاضر نیستند به دلایلی چون رفاه‌طلبی، خوش‌گذرانی و تجمل‌گرایی دارای فرزند شوند.

وی ضمن بیان آنکه در اکثر جوامع تنها 20 درصد افراد دچار تجمل‌گرایی می‌شوند، تصریح کرد:80 درصد افراد به دلیل فشار اقتصادی، تورم، درآمد پایین، نداشتن خانه و ماشین غیره نمی‌توانند تجمل‌گرا باشند.

این فعال مددکاری ضمن بیان آنکه برخی از افراد علیرغم وضعیت بد اقتصادی خود دچار چشم و هم‌چشمی می‌شوند، خاطرنشان کرد: برخی از افراد سطح زندگی خود را با افراد پول‌دار جامعه و فامیل مقایسه کرده و زمانی که نمی‌توانند مانند آن‌ها زندگی کنند دچار خشونت و افسردگی می‌شوند.

اقلیما ضمن بیان آنکه تورم و شرایط بد اقتصادی یکی از علل کاهش تمایل به فرزندآوری در جوامع شناخته شده است، تصریح کرد: به طور مثال زوج جوانی را در نظر بگیرید که ماهی سه میلیون تومان درآمد دارند و مجبور است که حدود دو میلیون پانصد تومان آن را برای اجاره بها مسکن خود کنار بگذارند در چنین شرایطی قطعاً این زوج نمی‌توانند به فکر فرزندآوری باشند.

وی ضمن اشاره به اشتغال والدین در عصر حاضر، عنوان کرد: یکی از دلایل عدم تمایل والدین به فرزندآوری اشتغال والدین است که این امر باعث می‌شود والد نتواند آن‌گونه که شایسته است از فرزند خود نگهداری کند و به ناچار کودک باید نزد پرستار و یا مهدکودک سپرده شود که هزینه‌بر است و برخی از والدین نمی‌توانند هزینه‌های آن را پرداخت.

وی افزود: از طرفی هیچ‌کدام از والدین نمی‌توانند به دلیل مخارج و هزینه بالای زندگی از کار خود استعفا دهند.

پدر انجمن مددکاران اجتماعی ایران توجه والدین به پیشرفت‌های شخصی و مسائل خارج از خانواده ازجمله اشتغال، تحصیل و فعالیت‌های دیگر را عامل مؤثر دیگری در کم‌فرزندی خواند و اظهار کرد: البته تمامی این موارد خوب و لازمه جامعه است اما امروزه والدین به قدری درگیر این مسائل شده‌اند که تشکیل خانواده یا فرزندآوری در اولویت‌های بعدی قرار گرفته و از تولد فرزندان غافل شده‌اند.

  حکایت نگرشی سبب نسل‌کشی شده است

اقلیما ضمن بیان آنکه در عصر حاضر اکثر زوجین شرایط اقتصادی، روانی و آمادگی خود را می‌سنجند و سپس تصمیم به فرزندآوری می‌کنند، مطرح کرد: برخی از زوجین به دلیل نداشتن سرمایه مالی و حمایتی قادر به فرزندآوری نیستند.

وی ضمن بیان آنکه برخی از اقشار مرفه جامعه بچه را مانع خوش‌گذرانی و دردسری برای زندگی می‌دانند، یادآور شد: این افراد هم معتقدند که بچه وقت زندگی و خوش‌گذرانی آن‌ها را می‌گیرد و به همین دلیل بچه‌دار نمی‌شوند.

وی با اشاره به اینکه در کاهش تمایل زوجین به فرزندآوری دولت و مسئولان هم مقصر هستند، اذعان کرد: دولت‌های پیشین با عدم برنامه‌ریزی مطلوب و دقیق و تبلیغات برای عدم فرزندآوری و تک‌فرزندی موجب شدند که در عصر حاضر با کاهش چشمگیر فرزندآوری در جامعه مواجه شویم.

پدر انجمن مددکاران اجتماعی ایران ضمن بیان آنکه در حال حاضر اکثر خانواده‌ها مجبور هستند که در خانه‌هایی با متراژ پایین زندگی کنند، عنوان کرد: اکثر والدین در دنیای امروز به دلیل مشغله فکری و زندگی از کودک خود می‌خواهند که آرام در یک گوشه از خانه کز کند و اگر کودک فعالیت داشته باشد به او انگ بیش‌فعالی را می‌زنند.

اقلیما بیان کرد: در کل فرزندآوری درعصر حاضر اولویت زندگی بسیاری از زوجین نیست.

  فرزند کمتر، جامعه پیرتر

وی ضمن بیان آنکه عدم فرزندآوری و یا تک‌فرزندی می‌تواند آسیب‌های زیادی را به جامعه و خانواده تحمیل کند، اظهار کرد: عدم فرزندآوری باعث می‌شود که روز به‌روز جامعه پیرتر و افسرده‌تر شود.

وی با تأکید براینکه می‌بایست حداقل رفاه برای فرزند در نظر گرفته شود، تصریح کرد: لازم است که خانواده‌ها به سطحی از رفاه و تفاهم در زندگی برسند و سپس اقدام به فرزندآوری کنند.

این فعال مددکاری با بیان اینکه نباید زوجین در خصوص فراهم کردن رفاه فرزندان در آینده دچار افراط شوند افزود: برخی از زوجین به فکر تأمین خرج زندگی کودک خود تا 50 سالگی هستند که این روش کاملاً غلط است.

اقلیما تصریح کرد: این در حالی است که هیچ تصمینی وجود ندارد که با فراهم کردن تمامی شرایط رفاهی و امکانات برای فرزندان، آینده آنان روشن و مطلوب باشد.

وی تغییر سبک زندگی‌ها به سوی رفاه‌طلبی و تأمین تمامی خدمات لازم برای فرزندان را یکی از علل بروز کم‌فرزندی خواند و تصریح کرد: متأسفانه در حال حاضر خانواده‌ها تلاش می‌کنند تا بهترین خدمات روز را به فرزندان خود ارائه داده و تمامی نیازهای مادی آن‌ها را برآورده کنند که با توجه به شرایط اقتصادی موجود، این امر موجب فشار به والدین و صرف نظر کردن از تولد فرزندان بیشتر می‌شود.

این جامعه‌شناس ضمن بیان آنکه لازم است دولت شرایط فرزندآوری را تسهیل کنند، اظهار کرد: می‌توان با دادن امتیاز و تسهیلاتی همچون بیمه، آموزش، مراقبت رایگان از کودکانی که والدین آن‌ها شاغل هستند و غیره شرایط را برای فرزندآوری فراهم کنند.

حال با توجه به آنچه گفته شد در سال‌های اخیر رشد جمعیت ایران روند نزولی داشته و اگر به همین طریق پیش برویم، وضعیت کشور وارد مرحله‌ای بحرانی شده و در سال‌های بعد با یک جمعیت سالمند مواجه خواهیم شد؛ بنابراین نیازمند آسیب‌شناسی هستیم تا بتوانیم از دل این آسیب‌ها و عوامل مؤثر در بروز مسئله مذکور، راهکار و برنامه ارائه دهیم.

در مسئله کاهش جمعیت، عوامل متعددی نقش دارند، اما یقیناً مهم‌ترین نهادی که در حوزه جمعیت نقش دارد، نهاد خانواده است؛ بنابراین باید ببینیم که در حوزه خانواده چه تغییراتی رخ داده و چه عواملی منجر به تغییر سبک زندگی شده که نتیجه آن کاهش فرزندآوری و جمعیت کشور طی سالیان اخیر بوده است. یکی از این تغییرات رواج تجمل‌گرایی و چشم و هم‌چشمی در بین افرا د جامعه تا جایی که خانواده‌هایی که دارای درآمد متوسط هستند با خانواده‌های مرفه جامعه رقابت می‌کنند و این امر باعث یأس و ترس آن‌ها می‌شوند و به این نتیجه می‌رسند که نباید بچه‌دار شوند.

از طرف دیگر هزینه‌ها و مخارج سنگین زندگی، عدم کسب درآمد کافی برای تأمین الزامات مادی و اقتصادی، مخارج سنگین پزشکی و به پیروی آن هزینه‌هایی که از زمان بچگی تا نوجوانی و حتی جوانی برای خانواده و والدین ایجاد می‌شود از نمونه مواردی به شمار می‌رود که در کاهش انگیزه فرزندآوری نقش بسزایی ایفا می‌کند. فشار‌های اقتصادی بر زوج‌های تازه ازدواج کرده وارد می‌شود، مبنی بر اینکه قبل از ازدواج دارای شغل و مسکن باشند. ضمناً نگرش نسبت به ازدواج دستخوش تغییرات شده است، به‌طوری‌که حتی خانواده‌های سنتی ازدواج را دیگر تنها گزینه برای دختران و پسرانشان نمی‌دانند. از طرف دیگر مشکل بیکاری باعث بالا رفتن سن ازدواج می‌شود. طبیعی است که با بالا رفتن سن ازدواج، فرصت باروری نیز کمتر خواهد بود و در نتیجه منجر به کاهش تعداد فرزندان خواهد شد. از عوامل دیگر کاهش میل به فرزندآوری افزایش آمار طلاق در کشور است که مسئولان مربوطه باید قبل از آنکه دیر شود اقدامات لازم را انجام دهند.

  لینک
https://sepehrnewspaper.com/Press/ShowNews/45744