مخترع جوان همدانی:

اختراع را به‌دلیل عدم حمایت‌ها کنار گذاشته‌ام

استان حمایتی از مخترعان نداشته است

در حیات یک جامعه اختراع و ورود ایده‌های نو از اهمیت زیادی برخوردار است اما در هیچ جامعه‌ای اختراعات از رشد و توسعه کافی برخوردار نخواهند بود مگر اینکه حمایت قانون از مخترعان و صاحبان ایده در آن کشور به عمل آید و این حمایت‌ها منجر به شکوفایی بیشتر در حوزه پژوهش و اختراعات شود.

جوامع پیشرفته به‌دنبال جذب اختراعات و حمایت از پژوهش‌های نوآورانه به‌منظور توسعه هستند و در این راستا حمایت‌های قابل‌توجهی از فعالان در این عرصه‌ها دارند، در کشور ما نیز قوانین و مقرراتی در این خصوص وجود دارد اما متأسفانه آن‌گونه که باید این قوانین اجرایی نشده و قصور در حمایت‌ها موجب دلسردی و دلزدگی مخترعان و پژوهشگران در عرصه‌های مختلف شده است.

داشتن برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت و داشتن بانک اطلاعاتی در امر پژوهش و اختراعات یک ضرورت است و باید به این واسطه اقداماتی به‌منظور حمایت از مخترعان صورت گیرد؛ استان‌های مختلف در حمایت از مخترعان و به ثمر رساندن پژوهش‌ها در این راستا اقدامات متفاوتی دارند. برای آگاهی از این مهم با یک مخترع 26 ساله همدانی به گفت‌و‌گو نشستیم.

امین حیرانی در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما با بیان اینکه از سال 1393 وارد فضای اختراع و پژوهش شدم، اظهار کرد: مهر نماز هوشمند اولین اختراع بنده در این حوزه بود که در جشنواره خوارزمی مقام سوم کشور و مقام اول استان را به خود اختصاص داد.

وی با اشاره به اینکه ساخت نرم‌افزار مهر نماز یکی دیگر از اختراعاتم بود که مقام سوم کشور را از آن خود کرد؛ افزود: ساخت لرزه‌گیر اسلحه نیز دیگر اقدام در حوزه اختراع و پژوهش بود که طرح آن به وزارت دفاع داده شد، کار بعدی طرح گلوله است که متأسفانه امکانات به نتیجه رساندن آن به‌عنوان اختراع دیگر فراهم نبود.

این مخترع همدانی با اشاره به طرح کنتور آب و برق هوشمند بیان کرد: این طرح نیز تا حدودی به نتیجه رسید اما نصب آن انجام نشد البته سرمایه‌گذار از اصفهان ورود کرد ولی به دلیل هزینه بالا برای این طرح سرمایه‌گذاری نکرد.

حیرانی به ساخت دستگاه کنترل از راه دور برای مخازن اشاره کرد و افزود: هزینه گزافی که اداره آب و فاضلاب بابت خرید کابل و... داشت با این دستگاه جمع شد و با هزینه بسیار کمتر دستگاه ساخته شده این امر را جبران کرد.

وی با اشاره به ساخت دستگاه فروش آب تصریح کرد: این دستگاه شبیه به عابربانک بوده و با کارت آب خریداری می‌شود که نمونه‌های آن در قم، اراک و کبودرآهنگ همدان بخش‌های شیرین‌سو و روستاهای اطراف گل‌تپه نصب شده است.

این مخترع همدانی با بیان اینکه از زمان آقای قهرمانی فرماندار سابق همدان تا به امروز جزو مشاوران جوان فرماندار بوده و هستم، ادامه داد: جزء هیئت اندیشه‌ورز در زمان استاندار قبلی نیز بوده‌ام.

حیرانی با اشاره به کسب عنوان فناور برتری در استان خاطرنشان کرد: در جشنواره دانشگاه علمی کاربردی استان نیز موفق به کسب عنوان نخست شدم.

وی با بیان اینکه متأسفانه استان هیچ حمایتی از مخترعان نداشته است، یادآور شد: تنها حمایت طی این چند سال از سوی صندوق کارآفرینی امید آن‌هم در زمان استانداری آقای نیکبخت و به‌دنبال رایزنی‌ها و دریافت تسهیلات 30 میلیون تومان قرض‌الحسنه بوده است.

این مخترع همدانی با تأکید بر اینکه به‌جز همان تسهیلات ذکرشده هیچ حمایتی نبوده است، اظهار کرد: در جشنواره اختراع شرکت کردم و با وجود کسب رتبه سوم، حمایت تنها در حد پرداخت 50 هزارتومان پول بود، حتی برای اعزام به جشنواره ما را با مینی‌بوس اعزام کردند.

حیرانی به پیگیری برای تولید لوله‌های کاروگیت اشاره کرد و گفت: با توجه به علم تولید این محصول پیگیر اخذ مجوز و حمایت برای اخذ از سازمان صمت استان برای راه‌اندزای کارخانه لوله کاروگیت در استان شدیم که هیچ‌یک محقق نشد.

وی با تأکید بر اینکه عملاً هیچ حمایتی از سوی هیچ ارگانی در بحث اختراع، تولید و پژوهش در استان وجود ندارد، بیان کرد: تا به امروز حمایت‌ها تنها در حد حرف بوده است؛ در صورت حمایت امکان تولید انبوه اختراعات و محصولات وجود دارد.

این مخترع همدانی با بیان اینکه تعدادی از اختراع‌ها با وجود توجیه اقتصادی حمایت نشده‌اند، افزود: در صورت موافقت و ایجاد زیرساخت‌ها به‌منظور تولید انبوه این محصولات، اشتغال مستقیم ایجاد شده و پله بزرگی برای پیشرفت استان است اما متأسفانه هیچ حمایتی نکرده‌اند.

حیرانی با تأکید بر اینکه درخواست یک وام 500 تا 600 میلیونی برای به نتیجه رساندن یکی از اختراعات کوچک را داشتیم تا با سرمایه کم شروع به کار کنیم اما موفق به اخذ این وام نشدیم، تصریح کرد: بر این اساس 10 تا 15 نفر نیز مشغول به کار می‌شدند.

وی با بیان اینکه استان‌های دیگر تمایل به پذیرش در بحث تولید انبوه اختراعات را داشتند، ادامه داد: به دلیل شرایط زندگی امکان حضور و فعالیت در استان دیگر را نداشته و ندارم؛ حتی شرایط اخذ روادید برای چند کشور را داشتم اما این کار را نکردم و معتقد بودم شاید یک روز تلاش‌ها به نتیجه برسد که متأسفانه تا به امروز به نتیجه نرسیده است.

این مخترع همدانی با بیان اینکه اکنون یک شرکت در زمینه ساختمانی و مهندسی دارم که به‌صورت مستقیم پنج نفر و غیرمستقیم حدود 40 نفر با شرکت مرتبط بوده و فعالیت دارند خاطرنشان کرد: در این بخش نیز متأسفانه برخی ادارات ازجمله آب و فاضلاب استان، طلب شرکت را پرداخت نکرده‌اند.

حیرانی در پایان با تأکید بر اینکه با شرایطی که تا به امروز پیش رفته و عدم‌حمایت‌ها، اختراع را کنار گذاشته‌ام، یادآور شد: چرا در این حوزه هزینه کنم و بی‌نتیجه بماند؛ به‌عنوان‌مثال مهر نماز هوشمند را پنج مرجع کشوری از آیت‌الله سیستانی تا آیت‌الله موسوی اردبیلی و... تأیید کردند اما کوچک‌ترین حمایتی برای تولید انبوه نشد.

پژوهشگران معتقدند تنها راه پیشرفت کشور‌ها سرمایه‌گذاری‌های همه‌جانبه در تحقیقات پایه بوده و راه تداوم، تسریع رشد و توسعه امنیت ملی، بهداشت و رفاه اقتصادی، توجه به علم و راه تولید آن سرمایه‌گذاری در تحقیقات پایه است؛ امروزه اگرچه مراکز تحقیقاتی بسیاری در کشور فعال هستند، اما متأسفانه محققان با مشکلات بسیاری ازجمله نبود حمایت‌های مالی، تجهیزات، امکانات، بها ندادن به پژوهشگران، کمبود سرانه پژوهشی، ضعف مدیریت‌های اصولی همه‌جانبه و خوش‌فکر، سردرگمی مراکز پژوهشی، مشتری‌محور نبودن پژوهش‌ها، بها ندادن به پژوهش در بخش صنعت، سهم اندک پژوهش از تولید ناخالص ملی و عجین نبودن روند توسعه با پژوهش مواجه هستند. ‏

مخترع همدانی نیز از عدم‌حمایت‌ها و همراهی‌ها برای ادامه فعالیت گلایه‌مند بود، به طور قطع این موضوع موجب دلسردی فعالان در این عرصه، کنار گذاشتن اختراع و به‌دنبال آن بسته شدن مسیر پیشرفت و توسعه می‌شود؛ این در حالی است که دیگر جوامع و حتی سایر استان‌ها به‌منظور پیشرفت در عرصه‌‌های مختلف از مخترعان حتی خارج از محدوده استان خود حمایت و دعوت به حضور می‌کنند و همدان از وجود چنین سرمایه‌هایی خود را بی‌نصیب می‌گذارد.

صدور مجوز و حمایت برای دریافت تسهیلات ارزان‌قیمت به‌منظور به ثمر رساندن یک اختراع و تولید محصول کمترین کاری است که مسئولان در سازمان صمت استان و دیگر مسئولان مربوطه می‌توانند داشته باشند که متأسفانه تا به امروز محقق نشده و حتی قوانین حمایت از مخترعان نیز در استان جامه عمل به تن نکرده است.

از بین بردن بروکراسی اداری و کمک به رفع مشکل مالی با حمایت‌ها در ثبت اختراعات و انبوه‌سازی آن‌ها حوزه پژوهش و اختراع جانی دوباره می‌گیرد و به طور قطع با تولید انبوه اختراعات و محصولات حاصل از پژوهش‌ها بخشی از درآمد نیز صرف تحقیقات دوباره و تداوم اختراعات در حوزه‌های مختلف خواهد شد که در این مسیر حمایت سازمان‌ها، ادارات و نهادهای مختلف ضروری بوده و باید فرآیند به ثمر رسیدن اختراع تسهیل شود.

با وجود تمام بی‌مهری‌ها به مخترعان و پژوهشگران در همدان، همچنان مسیر تلاش آن‌ها ادامه دارد اما برای شکوفایی بیشتر آن‌ها در عرصه‌های مختلف نیاز به حمایت از سوی مدیریت ارشد استان تا مدیران پایین‌دستی و تسهیل امور مربوطه است که باید به این مهم توجه شود.