نسخه‌ای برای درمان ناوگان فرسوده اتوبوس‌رانی خرم‎آباد نیست!

قیمت‎های نجومی، مانع بزرگ نوسازی دولت از ایفای سهم خود پا پس کشیده است

سپهرغرب، گروه خبر: در حالی مسئولان از فرسودگی 90 درصدی ناوگان اتوبوس‌رانی درون‌شهری خرم‌آباد خبر می‎دهند که با وجود قیمت‎های نجومی و عدم حمایت دولت، گویی نسخه‎ای برای درمان آن نیست.

چند سالی است که مردم این شهر از فرسودگی ناوگان اتوبوس‌رانی درون‌شهری گلایه دارند، اما گویا قرار نیست پاسخی به انتقادها و نارضایتی آنان داده شود؛ در حالی بسیاری از شهروندان به دلیل شرایط اقتصادی و حفظ امنیت خود ترجیح می‌دهند برای جابه‌جایی از اتوبوس استفاده کنند که به گفته مسئولان بیش از 90 درصد ناوگان اتوبوس‌رانی درون‌شهری فرسوده است.

با وجودی که همه مسئولان از فرسوده بودن ناوگان حمل‌ونقل عمومی صحبت می‌کنند، اما گویا نسخه‌ای برای درمان ندارند.

همچنان که شهردار خرم‌آباد در جلسه شهرداران استان که با حضور معاون نوسازی و توسعه وزارت کشور طی چند روز گذشته برگزار شد، این موضوع را متذکر شد.

به‌هرحال با توجه به اهمیت و جایگاه ناوگان حمل‌ونقل عمومی در جابه‌جایی مسافران، به‌نظر می‌رسد باید تدابیری اندیشیده شود تا نوسازی ناوگان اتوبوس‌رانی در سریع‌ترین زمان ممکن انجام شود.

     فرسودگی اتوبوس‌ها و کاهش استفاده از آن‌ها

یکی از شهروندان خرم‌آبادی با انتقاد از فرسودگی اتوبوس‌های درون‌شهری، گفت: جای سؤال است که چرا همچنان از اتوبوس‌های فاقد سیستم سرمایشی و گرمایشی برای سرویس‌دهی به مردم استفاده می‎شود و هیچ‌گونه تغییری در جهت ارتقای کیفیت این ناوگان دیده نمی‌شود.

علی عزیزی‎مهر با گلایه‌مندی از نبود حداقل امکانات در تعداد زیادی از اتوبوس‌ها، عنوان کرد: این در حالی است که اتوبوس‌های فرسوده باید از چرخه بهره‌برداری خارج شوند.

وی تأکید کرد: موضوعی که مسئولان امر باید مدنظر قرار دهند، این است که اگر فکری به حال نوسازی ناوگان اتوبوس‌رانی خرم‌آباد نشود، میزان استفاده شهروندان از این ناوگان کمتر و کمتر می‎شود.

     دود غلیظ و آزار مسافران

یکی دیگر از شهروندان خرم‌آبادی گفت: برخی از اتوبوس‌ها بسیار فرسوده‎اند، به‌طوری ‌که با فشار دادن پدال گاز آن‌ها دود غلیظ و سیاه‌رنگی از اگزوز خارج شده و هوا را آلوده می‎کند.

فاطمه پروانه افزود: از طرفی در شرایطی که صندلی‌های برخی از اتوبوس‌ها شکسته و قابل استفاده نیستند، مسئولان چطور انتظار دارند مردم از خدمات این ناوگان عمومی حمل‌ونقل استفاده کنند؟

وی با اشاره به اینکه ظاهر نامناسب برخی اتوبوس‌ها چهره نامطلوبی به شهر بخشیده است، افزود: همه این موارد دست‌به‌دست هم داده تا استقبال شهروندان برای استفاده از اتوبوس کاهش یابد.

     فرسودگی 90 درصد اتوبوس‌ها

مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل بار و مسافر شهرداری خرم‌آباد با تأیید گفته‌های شهروندان مبنی بر فرسودگی ناوگان اتوبوس‌رانی شهر، گفت: 103 دستگاه اتوبوس در سطح شهر کار جابه‌جایی مسافران را انجام می‌دهند که بیش از 90 درصد آن‌ها فرسوده هستند.

محمد فتحی‌بیرانوند تصریح کرد: از سال 88 تاکنون هیچ دستگاه جدیدی به ناوگان اتوبوس‌رانی خرم‌آباد اختصاص داده نشده است.

وی تأکید کرد: بر اساس دستورالعمل هیئت دولت وسایل حمل‌ونقل عمومی با بیش از ده سال عمر، فرسوده محسوب می‌شوند و به‌این‌ترتیب همه دستگاه‌هایی که قبل از سال 87 وارد چرخه بهره‌برداری شده‎اند، ازنظر قانون فرسوده هستند.

این مقام مسئول ادامه داد: این در حالی است که از مجموع 103 دستگاه اتوبوس درون‌شهری خرم‌آباد، 68 دستگاه بالای 15 سال عمر مفید دارند؛ درمجموع میانگین عمر ناوگان اتوبوس‌رانی این شهر حدود 13 سال و سه سال بالاتر از حد مجاز است.

فتحی‌بیرانوند خاطرنشان کرد: با این تفاسیر خرم‌آباد یکی از فرسوده‌ترین ناوگان اتوبوس‌رانی درون‌شهری کشور را دارد و با روند پیش ‌رو تا سال آینده همه ناوگان ما فرسوده خواهند شد.

     بالا بودن قیمت خرید، مانع نوسازی است

وی درخصوص دلایل و چرایی فرسودگی ناوگان اتوبوس‌رانی این شهر، گفت: بالا بودن قیمت خرید اتوبوس یکی از دلایلی است که موجب شده بهره‌برداران بخش خصوصی تمایلی به نوسازی ناوگان خود نشان ندهند.

مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل بار و مسافر شهرداری خرم‌آباد بیان کرد: در گذشته دولت 82.5 درصد مبلغ خرید اتوبوس‌ها را با عنوان یارانه تقبل و بهره‌بردار مابقی مبلغ را به شرط فعالیت در حوزه ناوگان حمل‌ونقل عمومی پرداخت می‌کرد.

فتحی‌بیرانوند عنوان کرد: اما در شرایط کنونی و بر اساس دستورالعمل جدید، واگذاری یارانه یا کمک بلاعوض وجود نداشته و دولت اتوبوس 700 میلیون تومانی را تنها بدون پیش‌پرداخت و به‌صورت اقساط ماهیانه 10 تا 12 میلیون تومان به بهره‌بردار واگذار می‌کند.

وی تصریح کرد: بهره‌برداران بخش خصوصی آن‌هم در خرم‌آباد و با توجه به نامساعد بودن شرایط اقتصادی، توان خرید اتوبوس را ندارند؛ بنابراین چنانچه تغییر رویکرد و اصلاح در نحوه واگذاری اتوبوس صورت نگیرد، بهره‌برداران انگیزه‌ای برای نوسازی ناوگان ندارند.

     ضرورت گواهی معاینه فنی اتوبوس‌های فرسوده

این مقام مسئول درخصوص ممنوعیت تردد اتوبوس‌های فرسوده خاطرنشان کرد: اتوبوس‌های فرسوده به دلیل نیاز به تعمیرات در امر خدمت‌رسانی اختلال ایجاد می‌کنند.

فتحی‌بیرانوند اظهار کرد: از سوی دیگر بر اساس ماده 21 دستورالعمل ابلاغیه سال 85 هیئت دولت، تردد اتوبوس‌ها با عمر 10 سال تنها درصورت تمدید هر شش ماه یک‌بار گواهی معاینه فنی، مجاز اعلام شده و بنابراین تردد اتوبوس‌های فاقد معاینه فنی در شهر ممنوع است.

وی افزود: در این راستا به بهره‌برداران اعلام کرده‌ایم که یا اتوبوس‌های فرسوده را از ناوگان خارج و یا اینکه در طرح نوسازی شرکت کنند.

مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل بار و مسافر شهرداری خرم‌آباد با تأکید بر لزوم نوسازی ناوگان اتوبوس‌رانی، افزود: دولت باید نگاه ویژه‌ای به این موضوع داشته باشد؛ یک دستورالعمل عام و نسخه واحد برای کل کشور جواب نمی‌دهد، بلکه باید شرایط توپوگرافی و اقتصادی مناطق درنظر گرفته شود.

     امکان توسعه ناوگان اتوبوس‌رانی وجود ندارد

فتحی‌بیرانوند در پاسخ به این سؤال که آیا در خرم‌آباد با کمبود اتوبوس مواجهیم؟ توضیح داد: در نگاه اول با توجه به گستره چهار هزار و 300 هکتاری این شهر، کمبود احساس می‌شود، اما با توجه به شرایط توپوگرافی، کم‌عرض بودن معابر و شیب بالا، امکان توسعه و افزایش تعداد اتوبوس‌ها وجود ندارد.

وی تأکید کرد: از طرفی توسعه ناوگان اتوبوس‌رانی امکان‌پذیر نیست، از طرف دیگر به دلیل ایجاد بار ترافیکی، قادر به پوشش برخی محله‌ها مانند خیابان مطهری نیستیم.

این مقام مسئول استفاده از مینی‌باس یا ون را در کوتاه‌مدت جوابگو و مؤثر خواند و بیان کرد: در بلندمدت نیز باید مطالعاتی درخصوص ایجاد منوریل و مترو صورت گیرد.

     فرهنگ‌سازی، راهکار استفاده از ناوگان حمل‌ونقل عمومی

فتحی‌بیرانوند همچنین به راهکار توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی اشاره و تأکید کرد: ایجاد طرح ترافیکی ویژه در مسیرهای پرتقاضای سفر، طرح کارت پارک، نوسازی امکانات ناوگان، توجه به ظاهر ناوگان و نصب سیستم گرمایشی و سرمایشی، از مواردی است که می‌تواند بر افزایش استقبال شهروندان از ناوگان حمل‌ونقل عمومی مؤثر باشد.

وی تصریح کرد: مهم‌ترین راهکار فرهنگ‌سازی است، یعنی شهروندان به این آگاهی برسند که استفاده از ناوگان حمل‌ونقل عمومی علاوه بر توجیه اقتصادی، امنیت لازم را نیز فراهم می‌کند.

مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل بار و مسافر شهرداری خرم‌آباد از سازمان صمت خواست که نسبت به تأمین لاستیک و اقلام ضروری ناوگان درون‌شهری توجه کرده و این مهم را در اولویت قرار دهند.

     سهم دولت در خرید اتوبوس صفر است

در ادامه رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر خرم‌آباد درخصوص علل فرسودگی ناوگان اتوبوس‌رانی درون‌شهری گفت: در طرح‌های جدید هیچ‌گونه یارانه‌ای بابت بهای اتوبوس از سوی دولت اختصاص پیدا نمی‌کند و درواقع سهم دولت صفر است.

علی ماکنعلی بیان کرد: تنها کمک دولت پرداخت تسهیلات است، به‌نحوی ‌که بهره‌بردار یا مالک در یک بازه زمانی 60 ماهه بایستی 700 تا 800 میلیون تومان را از طریق اقساط پرداخت کند.

وی عنوان کرد: بهره‌بردار باید ماهانه 10 میلیون تومان بابت اقساط خرید اتوبوس بپردازد که این عملاً امکان‌پذیر نیست.

این مقام مسئول ادامه داد: بهره‌برداران در گذشته از یارانه بلیتی استفاده می‎کردند که البته چند سالی هست که پرداخت نمی‌شود، درواقع می‌توان گفت دولت کمک‌های خود به ناوگان‌های حمل‌ونقل عمومی را برداشته است.

ماکنعلی افزود: در حالی هزینه جابه‌جایی مسافر برای بهره‌بردار یک‌هزار و 300 تومان تمام می‌شود که نرخ بهای بلیت 400 تومان بوده و دولت باید با پرداخت مابه‌التفاوت، انگیزه‌ را برای بهره‌بردار ایجاد کند که عملاً این کار نیز صورت نمی‌گیرد.

وی تأکید کرد: شهرداری نیز به استناد اصل 144 همه اتوبوس‌ها را به بخش خصوصی واگذار کرده است، از طرفی خرید ناوگان جدید بار مالی زیادی برای شهرداری داشته و عملاً به دنبال آن نیست.

رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر خرم‌آباد با اشاره به اینکه طبق قانون تردد اتوبوس‌های فرسوده تنها درصورت انجام شش‌ماهه معاینه فنی امکان‌پذیراست، افزود: فرسوده بودن نه به معنای از رده خارج بودن، بلکه به معنای نداشتن معاینه فنی است.

     دولت برای نوسازی ناوگان هزینه کند

ماکنعلی به برخی راهکارهای نوسازی ناوگان اتوبوس‌رانی نیز اشاره و تصریح کرد: دولت باید بخشی از بهای دستگاه را به‌صورت بلاعوض تقبل کند یا اینکه شرایط دریافت تسهیلات را تسهیل کند.

وی ادامه داد: به‌عنوان نمونه اقساط بیشتر با سود کمتر را تعیین کند، زیرا با این شرایط کسی به دنبال خرید اتوبوس نمی‌رود.

وی تأکید کرد: شورای عالی استان‌ها نیز باید به دنبال کمک بلاعوض دولت برای نوسازی ناوگان اتوبوس‌رانی باشد.