فرار از «احساس زشتی» به سوی «مانکن» شدن

شبنم طلوعی اظهار کرد: سندروم خود زشت‌انگاری یا BDD یک بیماری روانی است که طی آن فرد به شدت درباره اشکالات جزئی خود در ظاهر حساس می‌شود. بسیاری از این افراد به دلیل احساسات خود درباره ظاهرشان، رابطه خوبی با دوستان و اعضای خانواده ندارند و اغلب اوقات را به تنهایی سپری می‌کنند.

وی با بیان اینکه تفکرات مربوط به خودکشی نیز اغلب در این افراد مشاهده می‌شود، ادامه داد: این افراد معمولاً به طور افراطی از لوازم آرایشی استفاده می‌کنند، ساعت‌ها در مورد شکل ظاهری خود فکر می‌کنند و از دوستان خود این سؤالات را می‌پرسند که آیا من زشت هستم؟، بینی من بزرگ است؟، لکه‌های صورتم مشخص است یا خیر؟. همچنین از علائم دیگر این بیماری می‌توان به چک کردن مرتب صورت خود در آینه، خیره شدن به دیگران با هدف مقایسه آن‌ها با خود، علاقه شدید به عمل ‌های جراحی زیبایی و.... نیز اشاره کرد.

به گفته این روان‌شناس، نوجوانان در اثر رشد جسمی خود، حساسیت‌های زیادی نسبت به بدن خود پیدا می‌کنند که این حساسیت‌ها در پسران با ایستادن‌های مکرر مقابل آینه، نظاره کردن بدن خود و اندیشیدن درباره طبیعی بودن یا نبودن این رشد و حساسیت نسبت به تناسب اندام، حالت پوست، موی سر، حالت چهره و چاقی و لاغری اندام بروز می‌کند و در دختران همین حساسیت‌ها بسیار بیشتر از پسران نیز هست.

طلوعی با تأکید بر اینکه نباید نوجوانان را به‌خاطر حساسیت نسبت به ظاهر خود مسخره کنیم بلکه باید آن‌ها را با واقعیت‌ها آشنا کرد، به والدین گفت: گاهی نوجوانان دچار آرمان‌گرایی می‌شوند و تصویر بدنی ایده‌آلی از خود تصور می‌کنند که چندان به واقع نزدیک نبوده و از حقیقت به دور است. باید نوجوانان را با ماهیت واقعی تصاویر و مانکن‌های تبلیغاتی آشنا کنید، به آن‌ها بگویید بسیاری از تصاویر روی مجلات و رسانه‌ها ساختگی هستند. به آنان تفهیم کنید که تناسب اندام دلخواه آنان نمادی از استانداردهای غیر واقعی است و در واقعیت درصد اندکی از مردم چنین تناسبی دارند. جای تأسف دارد که نوجوانان با دیدن این تصاویر ساختگی بعضاً به جای ورزش کردن با هدف سلامتی، با هدف برجسته کردن اندام‌ها ورزش می‌کنند و از سوی دیگر نه برای اصلاح یک عیب کوچک بلکه برای زیر و رو کردن ظاهرشان به باشگاه‌ها مراجعه می‌کنند.

وی در پایان سخنان خود تأکید کرد: والدین باید به نوجوانان تفهیم کنند تنها عاملی که ما را در نگاه دیگران با اعتماد به‌نفس جلوه داده و دیگران را در کنار ما حفظ می‌کند، رفتار ما است. در واقع معیار واقعی ارزشمندی یک انسان باورها و رفتار او و نه ظاهرش است. بنابراین نباید معیار نوجوانان برای مورد قبول واقع شدن و دوست داشته شدن از سوی اطرافیان، ظاهر زیبا باشد.