ویژگی‌های مدیران انقلابی

محمدجواد زارعی

علم مدیریت سابقه طولانی در ادبیات و مفاهیم دارد و چهارچوب آن غالباً دارای اشتراکات فراوانی است که در طول زمان توسعه یافته و تقریباً همه مکتب‌ها از آن پیروی می‌کنند. اما در انقلاب اسلامی ایران است که مفهوم مدیریت انقلابی ابداع شده و با توجه به شرایط مختلف حاکم بر نظام بین‌الملل و تأثیر آن بر ایران، کاربرد وسیع پیدا کرده است و شاید ادبیات مدیریت انقلابی در آینده‌ای نه‌چندان دور جنبه جهان‌شمولی پیدا کند؛ البته بستگی دارد به اینکه چقدر مدیریت انقلابی بتواند موفق شود و نیازهای کشور را برآورده کند.

به‌هرحال هر چقدر منابع در اختیار مدیر محدود باشد، کار او سخت‌تر است و واژه مدیریت انقلابی از آنجا مفهوم پیدا می‌کند که مدیران مجبور هستند با منابع محدود و تحت فشار‌های استکبار جهانی، خواسته‌های مردم را برآورده کنند و کشور را توسعه دهند، تا جایی که ایران تبدیل به الگویی برای کشور‌های جهان تبدیل شود و مسیر او چراغ راه کشورهایی شود که قصد دارند خود را از زیر یوغ مستکبرین برهانند.

البته این مفهوم مدیریتی جدید به‌طور کامل مبتنی بر ارزش‌های ملی و مذهبی ایران است که طی 42 سال اخیر خلق شده و توسعه یافته و با توجه به دستاورد‌های آن دارای مؤلفه‌های متعددی شده است. رهبران و مؤسسان انقلاب اسلامی تاکنون به‌خوبی توانسته‌اند حساب ارزش‌های انقلابی و اسلامی را از حساب مدیران و دستاوردهای آنان جدا کنند و خوشبختانه مردم نیز ضمن وفاداری کامل به انقلاب اسلامی و ارزش‌های آن و ایستادگی در مقابل دشمن، مطالبات خود را از طرق قانونی و توسعه فرهنگ مطالبه‌گری از مدیران جامعه پیگیری می‌کنند و جالب است که هر جا مدیران انقلابی عمل کرده‌اند، رضایت مردم را به‌دست آورده‌اند و هرجا غیر انقلابی و در چهارچوب‌های معمول اقدام کرده‌اند، دارای حداقلی از دستاوردها و خروجی بوده‌اند.

برای نمونه می‌توان در زیر به برخی الگو‌های رفتاری مدیران انقلابی اشاره کرد که توانسته طی 42 سال گذشته لبخند رضایت را بر لب شهروندان بنشاند:

- اقدام برای جلب رضایت الهی و توکل بر خدا و یاری خواستن از او و یاری رسانیدن به او

- تمرکز بر دستیابی به اهداف انقلاب اسلامی در هر پست و سمتی

- دوری نگرفتن از مردم و از بین بردن فاصله بین خود و مردم

- دوری از اشرافی‌گری و ریخت‌وپاش و رعایت کامل صرفه و صلاح بیت‌المال

- حاکم کردن شایسته‌سالاری به‌جای انتصاب اقربا و نزدیکان و سفارش‌شدگان

- رعایت تقوای الهی و عالم را محضر خدا دانستن

- یک مدیر انقلابی دنبال بهانه است که کار انجام دهد (اما مدیر غیر انقلابی دنبال بهانه است تا کار را تعطیل کند)

- شفافیت و صداقت را در همه احوال رعایت می‌کند

- مسئولیتی که از انجام آن ناتوان است را نمی‌پذیرد

- منتظر پاداش از مردم و بالادستی‌ها نیست و عوض از خدا می‌خواهد

- با زیردستان مهربان و با بالادستی‌ها صادق و صریح است

- گزارش عملکرد واقعی و شفاف ارائه می‌دهد و از ارائه گزارش‌های دروغ خودداری می‌کند

- رضای خدا را بر رضای مدیران بالادستی ترجیح می‌دهد و برای خوش‌آیند بالادستی‌ها مرتکب گناه نمی‌شود

- قانون را کج نمی‌کند، مگر به نفع مردم و با گرفتن مجوز‌های لازم

- امکانات و منابع در اختیار را امانت دانسته و خیانت نمی‌کند