پاشنه آشیلی به نام بسته‌بندی؛

روزهای روشن، پیش پای صادرات سفال همدان

آیا چرخه بسته‌بندی معیوب تمام می‌شود؟

لالجین شهر سفال و دست‌سازه‌هایی است که هنرمندان این دیار آن را برای معرفی خود برگزیده و زیبایی شهرشان را با آذین‌بندی خیابان‌ها و معابر توسط این صنایع‌دستی دوچندان کرده‌اند. شهری جهانی که شغل و درآمد بسیاری از افراد ساکن در آن، به همین هنر آمیخته و عجین است.

اما دراین‌بین، نه‌تنها شیوع کرونا موجب کسادی بازارهای فروش آن‌ها و صادراتشان شد، بلکه گرانی مواد اولیه، نبود بازارچه‌های صنایع‌دستی و غیره نیز به این روند صدمات بعدی را وارد کرد به‌نوعی که در گفت‌و‌گوهایی که در این 20 ماهه آغشته به کرونا با این فعالان صنایع‌دستی داشته‌ایم، همه آن‌ها از شرایط سخت کاری و نبود بازارهای فروش و صادراتی‌شان گلایه کرده‌اند.

حال دراین‌بین، به گفته برخی حتی بیش از 80 درصد اقتصاد مردم لالجین به سفال وابسته است، بدین‌سان درصورتی‌که فروش و صادرات این محصول شرایط نامناسبی داشته باشد؛ تضعیف اقتصاد این خانوارها و تبعات بعدی آن را باید شاهد بود.

از سویی، شهر جهانی سفال تنها یک نام نیست بلکه در صورت سوت و کوری آن، امکان اینکه یونسکو این نام و نشان را از همدان بگیرد نیز وجود دارد.

حال در این نوشتار برآنیم تا به مقوله بسته‌بندی که پاشنه آشیل سفال همدان بود، بپردازیم و در خصوص یک نوآوری جدید در صنعت بسته‌بندی صحبت کنیم که می‌تواند روزهای روشنی در صادرات سفال همدان به همراه داشته باشد؛ در این خصوص پای صحبت‌های کارآفرین جوان همدانی نشستیم که در ادامه متن این گفت‌و‌گو با سپهرغرب را می‌خوانید:

   این محصول، امنیت کالا را تضمین می‌کند

حسین‌ خانی در گفت‌و‌گو با سرویس صنایع‌دستی سپهرغرب با بیان اینکه متولد 1371 هستم و طی یک سال اخیر با مهندسی معکوسِ یکی از دستگاه‌های چینی، دست به تولید «بالشتک هوا» زده که در صنعت بسته‌بندی کاربرد زیادی دارد، عنوان کرد: بنده، فارغ‌التحصیل رشته مهندسی مدیریت پروژه هستم.

وی با بیان اینکه بالشتک هوا در بسته‌بندی جزو فناوری روز دنیا محسوب می‌شود و برای کالاهای شکستنی مانند سفال همدان بسیار می‌تواند مورد استفاده باشد، عنوان کرد: این بسته‌بندی از جنس پلاستیک است که در گذشته، تنها نوع چینی آن در بازار موجود بود، ما توانستیم با مهندسی معکوس، دستگاه آن را بومی‌سازی و به تولید داخل برسانیم.

این کارآفرین جوان با اشاره به نحوه استفاده از این بالشتک‌ها مطرح کرد: در گذشته شاهد بودیم که سفال‌ها را در بین پوشال، روزنامه و یا در جعبه‌های نامناسبی قرار می‌دادند که به آن‌ها آسیبی وارد نشود اما حال، می‌توان با قرار دادن چند عدد بالشتک هوا این خلأ را پر کرد و حتی ایمنی یک کالا برای ارسال‌های اینترنتی، فروش مجازی و همین‌طور، صادرات را مهیا ساخت.

خانی با تأکید بر اینکه این محصول، امنیت کالا را تضمین می‌کند، خاطرنشان کرد: هزینه بسته‌بندی، مدت زمان بسته‌بندی و ایمنی ارسال با استفاده از این محصول ارتقا می‌یابد.

وی در تشریح این موضوع مطرح کرد: پست برای بسته‌بندی امانات با سایر موارد بیش از نیم ساعت تا 40 دقیقه زمان نیاز داشت اما با این بالشتک پنج دقیقه بیشتر زمان نیاز نیست و ایمنی هم 98 درصد افزایش می‌یابد.

تولیدکننده بالشتک هوایی با بیان اینکه افرادی که در عرصه صنایع‌دستی مشغول هستند، می‌توانند این دستگاه را خریداری و خودشان به تولید بالشتک‌های هوایی بپردازند، گفت: بالشتک‌ها در دو سایز 20 در 10 و 20 در 20 سانتی‌متر طراحی شده و محدودیتی در حجم کالا ندارند و افراد هر طور که بخواهند این بالشتک‌ها را به آن‌ها تحویل می‌دهیم، اگر دستگاه بخواهند ارائه می‌دهیم و اگر بالشتکی را در سایزهای مختلف بخواهند نیز محدودیتی برای عرضه نداریم.

خانی تشریح کرد: در سایزهای کوچک این بالشتک‌ها دانه‌ای 250 تومان به فروش می‌رسد اما از سویی، در سایر هزینه‌های ارسال برای این افراد شاهد کاهش هزینه‌ها هستیم.

وی با اشاره به اینکه دستگاه‌های تولیدی ما در تهران و اصفهان فعال هستند اظهار کرد: در همدان سه نفر و در اصفهان پنج نفر در این صنعت فعالیت داریم که ما، به‌عنوان یک شرکت دانش‌بنیان در پارک علم و فناوری مرکز تحقیقات کشاورزی همدان مشغول به کار هستیم.

   اکثر سفالگران با این محصول آشنا نیستند

این جوان خلاق در تشریح وضعیت این بالشتک‌ها نیز مطرح کرد: در حال حاضر، شرکت پست لالجین از این بالشتک‌ها استفاده می‌کند و شاهدیم که با این روند، میزان ارسالی‌های اینترنتی این محصول ارتقا یافته است.

خانی در بخش پایانی این گفت‌و‌گو در خصوص وضعیت استقبال از این محصول نیز گفت: متأسفانه سفالگران با کاربردهای این محصول آشنا نیستند تا از آن برای بسته‌بندی و ایمنی کالای خود بهره‌ ببرند و در این میان نقش مسئولان در حمایت از این کالای مهم غیر قابل انکار است.

سفال لالجین به‌عنوان مهم‌ترین صنایع‌دستی استان همدان همواره در حوزه بسته‌بندی با مشکلات جدی مواجه است، بسته‌بندی‌ که یا با جعبه کفش و تخم‌مرغ انجام و یا با روزنامه‌پیچی همراه است و این روند، موجب شده تا در بازارهای صادراتی به دلیل عدم زیبایی و ایمنی بسته‌بندی این هنرصنعت حرفی برای گفتن نداشته باشیم اما با تولید و حمایت از می‌توان به آینده صادراتی بهتر سفال لالجین امیدوار بود.

ورود بحث‌های مربوطه از سوی یک شرکت جوان و دانش‌بنیان نه‌تنها می‌تواند روزهای روشنی در بحث‌های فروش و صادرات سفال همدان به همراه داشته باشد بلکه اگر با جلد و بسته‌بندی‌های مناسب همراه با برند باشد، می‌تواند ارمغانی برای روزهایی شود که سفال در هدیه دادن‌ها هم جای خود را باز کند.

به‌راستی بارها در سفال‌فروشی و صنایع‌دستی‌های شکستنی و ظریف همدان این خلأ را دیده‌ایم که برای سوغات‌ها و هدیه دادن‌ها، بسیاری این محصولات را انتخاب نمی‌کنند چراکه حمل آن‌ها سخت، پر دردسر و بسته‌بندی آن‌ها شکیل برای هدیه دادن نیست.

حال، امید است با توجه به اینکه این محصول آزمایش‌های خود را پس داده است، حوزه صنایع‌دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان همدان وارد کار شده و برای حمایت و معرفی هرچه بیشتر این محصول و البته محصولاتی مشابه که بتواند قدرت صادراتی ما را افزایش دهد، قدم‌ها را بردارد و با حمایت‌ها از این طرح‌های نو که همگی درآمدزا و صادرات‌محور هستند، موجب رونق و معرفی و البته ورود این محصول به چرخه استفاده شود.