«جمعه سیاه» تقابل نظام سرمایه‌داری غرب و محیط‌‌زیست

کارشناسان محیط‌زیست طی گزارشی در گاردین هشدار دادند که جمعه سیاه باعث افزایش آلودگی هوا و زباله‌های پلاستیکی می‌شود. این گزارش به تردد حدود 82 هزار ون و کامیونت پستی در خیابان‌های بریتانیا اشاره کرده است همچنین حجم قابل توجهی از پاکت‌ و جعبه‌های مقوایی و پلاستیکی برای بسته‌بندی کالا استفاده می‌شود که تولید آن به منابع طبیعی آسیب وارد می‌کند.

به‌منظور مبارزه با آلودگی ناشی از بازار مد، جنبش‌هایی مانند «سال خرید ممنوع» ظهور کرده‌اند که مصرف‌کنندگان را تشویق می‌کند تا یک سال لباس نخرند و بنابراین صرفاً به خاطر روی مد بودن خرید نکنند.

در حال حاضر برخی از برندها وجود دارند که حتی فعالیت‌های تجاری خود را در جمعه سیاه کاهش داده‌اند. برای نمونه برند تجهیزات ورزشی REI از سال 2015 هر جمعه سیاه مغازه‌های خود را تعطیل کرده است. آن‌ها به کارمندان خود یک روز مرخصی می‌دهند و آن‌ها و مشتریان خود را تشویق می‌کنند به‌جای پرسه زدن در مراکز خرید، وقت خود را در طبیعت بگذرانند. آن‌ها حتی کمپینی به منظور طبیعت‌گردی در جمعه سیاه راه‌اندازی کرده‌اند.

  تهدید‌های جمعه سیاه برای محیط‌‌زیست

1. افزایش مصرف انرژی به دلیل حمل‌ونقل، تردد خریداران، افزایش ثبت سفارش و استرداد کالای خریداری شده، افزایش تراکنش‌های برخط و …

2. کاهش قیمت محصولات توسط شرکت‌ها باعث کاهش کیفیت و تعهدات محیط‌زیستی آن‌ها در فرایند تولید محصولات می‌شود.

3. ازدحام خودرو در خیابان‌های منتهی به فروشگاه‌ها و تردد فراتر از ظرفیت خودرو‌های پست, باعث انتشار بیش از حد انواع گازهای گلخانه‌ای از خودروها می‌شود.

4. تولید زباله‌های پلاستیکی بیش از اندازه به دنبال مواد پلاستیکی و مقوایی که جهت بسته‌بندی و ارسال کالا‌ها تولید می‌شود.

رویداد جمعه سیاه مانند پلی است که از یک طرف مشتریان را با سبک زندگی و فرهنگ متفاوت و در طرف دیگر فروشندگان را که به دنبال سود بیشتر و نگران زیان هستند را در آوردگاهی میانه‌ پل به هم می‌رساند! گردانندگان خرد و کلان جهانی جمعه سیاه صرفاً می‌خواهند کالای خود را بفروشند و چه‌بسا در این میان نه‌تنها به تخریب محیط‌زیست دامن بزنند بلکه حقوق افراد را در حلقه‌های اولیه‌ زنجیره تولید پایمال کنند.

کاهش قیمت همیشه با حفظ کیفیت همراه نیست و این یعنی ممکن است تولیدکنندگان در فرایند تولید علاوه بر نادیده گرفتن ملاحظات محیط‌زیستی حقوق کارگران شاغل در زمینه تأمین کالا را نیز پایمال کنند. کاهش کیفیت به معنای کاهش دوره‌ی استفاده خریدار از محصول است و این امر باعث خرید و دامن زدن به مصرف‌گرایی می‌شود.